Drogą publiczną jest budowla wraz z obiektami inżynierskimi, urządzeniami oraz instalacjami, stanowiąca całość techniczno-użytkową, przeznaczona do prowadzenia ruchu drogowego, z której może korzystać każdy, zgodnie z jej przeznaczeniem. Podstawową cechą odróżniającą drogę publiczną od innych dróg jest możliwość korzystania z niej przez każdego zgodnie z jej przeznaczeniem (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 22 listopada 2002 r., sygn. akt II SA/Po 297/2001, niepublik.).

Drogi publiczne ze względu na funkcje dzielą się na następujące kategorie:

* drogi krajowe – np.: autostrady i drogi ekspresowe, drogi międzynarodowe, drogi dojazdowe do ogólnodostępnych przejść granicznych, drogi alternatywne dla autostrad płatnych, ciągi obwodnicowe dużych aglomeracji miejskich, drogi o znaczeniu obronnym;
* drogi wojewódzkie – drogi niebędące drogami krajowymi, stanowiące połączenia między miastami, mające znaczenie dla województwa;
* drogi powiatowe – drogi niebędące drogami krajowymi i wojewódzkimi, stanowiące połączenia miast będących siedzibami powiatów z siedzibami gmin i siedzib gmin między sobą;
* drogi gminne – drogi o znaczeniu lokalnym niezaliczone do innych kategorii, stanowiące uzupełniającą sieć dróg służących miejscowym potrzebom, z wyłączeniem dróg wewnętrznych.


Zarządcami dróg publicznych są:

* Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad – drogi krajowe,
* zarząd województwa – drogi wojewódzkie,
* zarząd powiatu – drogi powiatowe,
* wójt (burmistrz, prezydent miasta) – drogi gminne.


Jednocześnie Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad jest centralnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach wszystkich dróg krajowych. Ze względu na ich dostępność, drogi publiczne dzielą się na:

* drogi ogólnodostępne;
* drogi o ograniczonej dostępności, w tym autostrady i drogi ekspresowe.

Drogi niezaliczone do dróg publicznych, np. drogi w osiedlach mieszkaniowych, dojazdowe do gruntów rolnych i leśnych, dojazdowe do obiektów użytkowanych przez przedsiębiorców, place przed dworcami kolejowymi, autobusowymi i portami oraz pętle autobusowe są drogami wewnętrznymi. Ich budowa, przebudowa, remont, utrzymanie, ochrona i oznakowanie oraz zarządzanie nimi należy do zarządcy terenu, na którym są zlokalizowane, a w przypadku jego braku – do właściciela terenu.

PRZYKŁAD
Zarząd wspólnoty mieszkaniowej osiedla „Słoneczny Potok” jest z mocy prawa odpowiedzialny za przebudowę, remont, utrzymanie, ochronę i oznakowanie wszystkich dróg wewnętrznych, które znajdują się na terenie osiedla. Na jednej z wewnętrznych dróg osiedlowych mieszkaniec X wybudował sobie garaż. Wówczas zarząd wspólnoty wystąpił przeciwko niemu z powództwem do sądu cywilnego o usunięcie garażu z terenu osiedla. Pozew uzasadniony został samowolnym i bezprawnym naruszeniem granic drogi. Pozwany mieszkaniec bronił się tym, że sprawę powinien rozpoznawać sąd administracyjny, a nie sąd cywilny. Pozew nie został jednak odrzucony, ponieważ sprawa przywrócenia pasa drogowego drogi wewnętrznej do stanu poprzedniego należy do spraw ze stosunków z zakresu prawa cywilnego i powinna być rozpoznana przez sąd powszechny, a nie sąd administracyjny (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 17 stycznia 2002 r., sygn. akt II SA/Kr 2223/99, niepublik.).

RADZIMY
Odszkodowanie za uszkodzenie samochodu, spowodowane wadliwą nawierzchnią drogi publicznej, kieruj do zarządcy drogi, na której doszło do powstania szkody.

WARTO ZAPAMIĘTAĆ
Drogi krajowe stanowią własność Skarbu Państwa, natomiast drogi wojewódzkie, powiatowe i gminne stanowią własność właściwego ze względu na ich położenie samorządu województwa, powiatu lub gminy.

Arkadiusz Koper

Podstawa prawna
* Art. 1, art. 2 ust. 1, art. 2a–3, art. 4 pkt 2, art. 5–7, art. 8, art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 204, poz. 2086 z późn. zm.).