Samorząd woj. śląskiego chce zachęcać podmioty ze swego terenu do włączania się w projekty ponadregionalne. We wtorek samorządowcy prezentowali przedsiębiorcom, naukowcom i przedstawicielom różnych instytucji dostępne programy unijnego wsparcia.

Podczas konferencji „Programy i inicjatywy europejskie - potencjalnym źródłem finansowania projektów realizujących strategie ponadregionalne” wicemarszałek Aleksandra Skowronek mówiła, że obecna perspektywa finansowa daje możliwość realizowania wielu projektów, inwestycji, przedsięwzięć sprzyjających rozwojowi społeczno-gospodarczemu regionów.

„Niestety często skupiamy się wyłącznie na projektach, które jesteśmy realizować sami. Dlatego chciałam bardzo serdecznie zachęcić do realizacji o zasięgu ponadregionalnym” - zaznaczyła Skowronek akcentując, że samorząd woj. śląskiego współpracuje z woj. małopolskim przy projektach w ramach Strategii Rozwoju Polski Południowej do 2020 r.

Stefania Koczar-Sikora z wydziału rozwoju regionalnego urzędu marszałkowskiego woj. śląskiego przypomniała, że strategia jest jednym z czterech takich dokumentów ponadregionalnych przyjętych przez rząd (8 stycznia 2014 r.) i pierwszym powstałym z inicjatywy samych regionów.

Wspólną strategię oba regiony przygotowały wobec powiązań tymi samymi lub podobnymi wyzwaniami i potencjałami. Tak utworzony wspólny makroregion m.in. daje 20,35 proc. PKB i działa w nim 820 tys. podmiotów gospodarczych wpisanych do REGON; ma też istotny potencjał kadrowy, badawczy i naukowy.

Określone w strategii główne pola współpracy to: integracja przestrzeni województw, współpraca metropolitalna, podwyższenie konkurencyjności, działania kierowane do kapitału ludzkiego oraz promocja. Cele, które ma osiągnąć strategia, to: innowacyjność i konkurencyjność makroregionu (działania głównie do środowisk naukowych i kulturalnych), tworzenie partnerskiej współpracy (dotyczy podmiotów z obszarów całych województw – m.in. zwiększanie jakości kadr, tworzenie produktów sieciowych) oraz przyciągnięcie inwestycji, przedsięwzięć i ludzi.

Robert Rasiński z Krajowego Punktu Kontaktowego ds. Instrumentów Finansowych Programów UE (działa przy Związku Banków Polskich) przypominał, że instytucja ta obsługuje wszystkie programy ramowe UE (poza tzw. kopertą narodową) z instrumentami finansowymi – udostępnianymi za pośrednictwem współpracujących instytucji finansowych. Zaznaczył, że główną ideą tych programów jest ułatwienie przedsiębiorcom pozyskiwania finansowania.

Rasiński wskazał, że z badań wśród przedsiębiorców wynika, że gros ich finansowania pochodzi ze środków własnych, natomiast świadomość istnienia kierowanych do nich unijnych programów pomocowych jest bardzo niewielka. Tymczasem punkt obsługuje jeszcze programy rozpoczęte przed rokiem 2014 r., takie jak: Program ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji CIP, Siódmy program ramowy, Europejski Instrument Mikrofinansowy Progress; wdraża ponadto nowe programy, jak COSME (Program na rzecz konkurencyjności przedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw), Horyzont 2020, Kreatywna Europa oraz EaSI (Program na rzecz Zatrudnienia i Innowacji Społecznych. Na poziomie wyższym kwotowo jest jeszcze Europejski Fundusz Inwestycji Strategicznych (element tzw. Planu Junckera).

W programach tych znajdują się m.in. gwarancje czy regwarancje – mechanizmy umożliwiające pośrednikom finansowym podzielenie się ryzykiem z instytucjami europejskimi, co zwiększa dostęp do źródła finansowania u pośrednika. Jednocześnie dostępne w programach środki podlegają zasadzie konkurencyjności, co oznacza, że jeśli nie skorzystają z nich polscy przedsiębiorcy (każdej wielkości), mogą skorzystać z nich przedsiębiorcy w innych krajach członkowskich.

Łączny budżet programów COSME, Horyzont 2020, Kreatywna Europa oraz EaSI to ok. 81,7 mld euro, w tym 4,5 mld euro przypada na instrumenty finansowe. „One mają wygenerować co do założenia, poprzez efekt mnożnikowy, ok. 50 mld euro preferencyjnego finansowania dla przedsiębiorców” - wskazał Rasiński.

Wśród dostępnych w programach rozwiązań wspierających są m.in. kredyty inwestycyjne, kredyty obrotowe, leasing, pożyczki, poręczenia kredytowe czy finansowanie kapitałowe (przez fundusze venture capital – instytucje mogące wchodzić kapitałowo do konkretnych projektów). Ekspert zastrzegł jednak m.in., że w niektórych przypadkach standardowe produkty finansowe (np. w razie spełniania wszystkich ich kryteriów) mogą być nawet tańsze niż te ze wsparciem unijnym.

Wśród korzyści są, poza dostępnością: brak statusu i obciążeń pomocy publicznej, proste procedury (finansowanie ze wsparciem UE jest dostępne bez wniosków unijnych, terminów i kolejek), oferta jest łatwo dostępna (cała Polska, kilka tysięcy placówek), duży wybór i szeroka gama uruchomionych instrumentów.

Podczas konferencji szczegółowo prezentowano też programy: COSME, Horyzont 2020, URBACT III (na rzecz zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich), Kreatywna Europa oraz LIFE (wsparcie dla projektów ochrony środowiska). (PAP)