Dziś odbędzie się drugie czytanie projektu ustawy budżetowej na rok 2024 oraz ustawy okołobudżetowej - wynika z harmonogramu obrad Sejmu.
Budżet państwa na rok 2024. Twarde liczby
Zgodnie z projektem budżetu, dochody państwa na 2024 r. zaplanowano na blisko 682,4 mld zł. W projekcie założono, że z podatków zostanie zebrane prawie 603,9 mld zł. Ustalony w projekcie ustawy budżetowej limit wydatków na rok 2024 wynosi blisko 866,4 mld zł i jest wyższy od zaplanowanego w znowelizowanej ustawie budżetowej na 2023 r. o blisko 173 mld zł, czyli o 24,9 proc. Tym samym deficyt budżetu państwa ma wynieść nie więcej niż 184 mld zł. Deficyt budżetu środków europejskich ustalono na kwotę 32,5 mld zł. W uzasadnieniu projektu wskazano, że biorąc pod uwagę plany finansowe pozostałych jednostek sektora finansów publicznych, prognozowany deficyt sektora finansów według metodyki unijnej wyniesie w 2024 r. 5,1 proc. PKB.
Obronność, samorządy, in vitro. Na co wydajemy publiczne pieniądze?
Rząd założył w budżecie, że wydatki na obronność zaplanowano w budżecie na 118 mld zł, co stanowi 3,1 proc. PKB planowanego na 2024 r. W projekcie budżetu znalazła się także kontynuacja wzrostu wydatków na ochronę zdrowia, na którą pójdzie 192 mld zł. Na subwencje dla jednostek samorządów terytorialnego zaplanowano 117,9 mld zł.
W projekcie przewidziano środki na realizację programu "Aktywny rodzic", czyli finansowego wsparcia kobiet, które wracają na rynek pracy po urodzeniu dziecka, finansowanie procedury in vitro z budżetu państwa (500 mln zł). Projekt zabezpiecza także pieniądze na kontynuację programów społeczno-gospodarczych, m.in.: realizację programu "Rodzina 800+", realizację rodzinnego kapitału opiekuńczego, waloryzację świadczeń emerytalno-rentowych od 1 marca 2024 r., wypłatę tzw. 13. i 14. emerytury w 2024 r.
Rola Komisji Finansów Publicznych w uchwalaniu budżetu
Podczas prac w Komisji Finansów Publicznych przyjęto m.in. 20 poprawek do części tekstowej budżetu. Przewidują one m.in. przesunięcia środków u tych samych dysponentów, w poszczególnych częściach budżetowych, aby umożliwić przyznanie 20-proc. podwyżek pracownikom administracji.
Inne wprowadzone przez komisję poprawki mają umożliwić przesunięcie ponad 199 mln zł na rezerwę ogólną m.in. z budżetu Sądu Najwyższego (22,5 mln zł), 64,6 mln zł z budżetu Najwyższej Izby Kontroli, 49 mln zł z budżetu Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, 45,5 mln zł z IPN i 11,9 mln zł z Urzędu Ochrony Danych Osobowych.
Pieniądze dla nauczycieli, na PKP, psychiatrię dziecięcą
W projekcie znalazły się też przepisy dotyczące podwyżek dla nauczycieli o 30 proc. oraz dla nauczycieli początkujących o ok. 33 proc. To rozwiązanie ma zapewnić, że nauczyciele dostaną po 1,5 tys. zł podwyżki. Są także regulacje związane z przekazaniem środków na podwyżki wynagrodzeń dla nauczycieli przedszkolnych. W efekcie dotacja dla samorządów, związana z nauczaniem przedszkolnym, wyniesie blisko 4,2 mld zł.
Zgodnie z projektem ustawy okołobudżetowej zaplanowano także przekazanie obligacji skarbowych na rzecz uczelni wyższych w kwocie blisko 2,2 mld zł, Funduszowi Reprywatyzacji do kwoty 10 mld zł. Poza tym PKP Polskie Linie Kolejowe mogą liczyć na przekazanie obligacji do kwoty 1,3 mld zł, zaś minister ds. informatyzacji może otrzymać obligacje w kwocie do 3,5 mld zł na wsparcie inwestycji półprzewodnikowych, a spółki górnicze mogą otrzymać obligacje o wartości do 7 mld zł. Ponadto w projekcie znalazł się zapis, zgodnie z którym na polecenie premiera możliwe będzie przekazanie obligacji o wartości do 12 mld zł na rzecz państwowych osób prawnych.
Projekt przewiduje także przekazanie papierów wartościowych o wartości do 3 mld zł z przeznaczeniem na psychiatrię dziecięcą oraz onkologię dziecięcą oraz na diagnostykę onkologiczną lub leczenie onkologiczne pozostałych pacjentów. Ustawa okołobudżetowa ma wejść w życie z dniem ogłoszenia, z mocą od 1 stycznia 2024 r.
Albo uchwalenie budżetu, albo rozwiązanie Sejmu
Zgodnie z harmonogramem prac nad budżetem, przyjętym przez sejmową komisję finansów, 26 stycznia na posiedzeniu plenarnym Sejm rozpatrzy ewentualne poprawki Senatu. Prezydent – jak wynika z harmonogramu – powinien otrzymać ustawę budżetową do podpisu 29 stycznia 2024 r.
Według art. 224 konstytucji (Rozdział X "Finanse Publiczne"), prezydent może w ciągu 7 dni podpisać ustawę budżetową ewentualnie może zwrócić się do Trybunału Konstytucyjnego o ocenę zgodności jej zapisów z ustawą zasadniczą. Trybunał Konstytucyjny ma maksymalnie 2 miesiące od dnia złożenia wniosku na wydanie orzeczenia.
Konstytucja przewiduje także, że jeżeli w ciągu 4 miesięcy od dnia przedłożenia Sejmowi projektu ustawy budżetowej nie zostanie ona przedstawiona Prezydentowi Rzeczypospolitej do podpisu, prezydent może w ciągu 14 dni zarządzić skrócenie kadencji Sejmu.