Są to niezbywalne i niepodlegające dziedziczeniu prawa podmiotowe. Nie mogą zostać przeniesione na inny podmiot i wygasają wraz ze śmiercią osoby uprawnionej. Zasada ta nie dotyczy jedynie praw uregulowanych poza kodeksem cywilnym, np. praw autorskich.

Dobra chronione

Prawa osobiste chronią dobra osobiste, które przykładowo zostały wymienione w art. 23 k.c. Są to: zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska.

Roszczenia

Osoba, której prawa osobiste zostały naruszone, ma prawo wystąpić z roszczeniem o: zaniechanie naruszenia, usunięcie skutków naruszenia, zadośćuczynienie pieniężne, zapłatę określonej kwoty na wskazany cel społeczny, a także o naprawienie wyrządzonej szkody majątkowej. Zaniechania działania naruszającego cudze dobro można domagać się tylko wówczas, gdy jest ono bezprawne.
W razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać poszkodowanemu zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę albo odpowiednią sumę na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia. Roszczenie o zadośćuczynienie przechodzi na spadkobierców osoby, której dobra osobiste zostały naruszone tylko wówczas, gdy zostało uznane na piśmie albo powództwo zostało wytoczone za życia poszkodowanego.

Małgorzata Piasecka-Sobkiewicz

Podstawa prawna
* Art. 23, 24, 445 par. 3 i art. 448 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).