Międzynarodowa organizacja Sędziowie Europejscy na rzecz Demokracji i Wolności (MEDEL) wyraziła pełne poparcie dla niedawnej decyzji Europejskiej Sieci Rad Sądownictwa (ENCJ) o zawieszeniu w prawach członka polskiej Krajowej Rady Sądownictwa.

"Po zmianach w prawie wprowadzonych w grudniu 2017 roku KRS stała się całkowicie zależna od władzy wykonawczej i ustawodawczej. Stało się tak, mimo że prawne zmiany zostały jednoznacznie negatywnie zaopiniowane przez krajowe i europejskie stowarzyszenia sędziów, prokuratorów i adwokatów" - wskazała MEDEL w wydanym oświadczeniu.

Organizacja przypomniała, że w deklaracji z 18 grudnia 2017 roku podkreślała, iż nowy skład KRS "narusza nie tylko europejskie standardy wyznaczone przez Komisję Wenecką i ENCJ, ale też (standardy wyznaczone) przez polską Konstytucję". Powołuje się przy tym na analizę mających zastosowanie przepisów i obserwacje płynące z działań obecnych członków KRS.

"Proces wyboru kandydatów do sądów wyższych instancji, a zwłaszcza do Sądu Najwyższego, w pełni potwierdził nasze najpoważniejsze obawy. Przesłuchania kandydatów udowodniły, że obecnie żadnego znaczenia nie mają dokonania zawodowe, a jedynym kryterium jest lojalność wobec partii rządzącej" - zaznaczono.

"Zależna politycznie KRS zarekomendowała do Sądu Najwyższego całkowicie lojalne (wobec władzy) osoby mimo ciążących na nich kar dyscyplinarnych (...) czy prokuratora odpowiedzialnego za torturowanie przesłuchiwanej osoby (...), jednocześnie odrzucając (kandydatury) niezależnych profesorów i sędziów ze znaczącą wiedzą fachową. Podczas wszystkich przesłuchiwań kandydatów pytano, czy uważają profesor Małgorzatę Gersdorf za pierwszą prezes SN, a pozytywne rekomendacje otrzymali tylko ci, którzy udzielili odpowiedzi przeczącej" - wskazała MEDEL w oświadczeniu. Organizacja przypomniała, że polska KRS była jednym z założycieli ENCJ.

Jako "symptomatyczne" określono, że "KRS idzie w ślady tureckiej Wysokiej Rady dla Sędziów i Prokuratorów, zawieszonej w 2016 roku w prawach obserwatora przy ENCJ". Jednocześnie członkowie MEDEL wyrazili nadzieję, że "zdecydowana większość polskich sędziów (...) będzie broniła rządów prawa w Polsce", oraz udzielili tym sędziom "wsparcia w walce o niezawisłe sądownictwo".

W poniedziałek ENCJ podczas nadzwyczajnego posiedzenia plenarnego w Bukareszcie zdecydowała o zawieszeniu polskiej KRS w prawach członka; w ocenie tej organizacji polska Rada "nie spełnia wymogów ENCJ, dotyczących niezależności od władzy wykonawczej i ustawodawczej". ENCJ zapowiedziała, że będzie monitorować działania KRS.

Jak dzień później poinformował rzecznik KRS sędzia Maciej Mitera, w piątek Rada zajmie się wnioskiem w sprawie swojego ewentualnego wystąpienia z ENCJ, złożonym przez sędziego Jarosława Dudzicza.

Nowelizacja ustawy o KRS wprowadza wybór 15 członków KRS-sędziów na wspólną czteroletnią kadencję przez Sejm; dotychczas wybierały ich środowiska sędziowskie. Każdy klub poselski ma wskazywać nie więcej niż dziewięciu możliwych kandydatów. Izba ma ich wybierać co do zasady większością 3/5 głosów - głosując na ustaloną przez sejmową komisję listę 15 kandydatów, na której musi być co najmniej jeden kandydat wskazany przez każdy klub. W przypadku niemożności wyboru większością 3/5, głosowano by na tę samą listę, ale o wyborze decydowałaby bezwzględna większość głosów.

MEDEL to założona w 1985 roku organizacja zrzeszająca 23 stowarzyszenia sędziowskie i prokuratorskie z 15 krajów europejskich, w tym z Polski stowarzyszenie IUSTITIA i Stowarzyszenie Prokuratorów Rzeczypospolitej Polskiej (SPRP). (PAP)