Obowiązek podawania powodu wyrejestrowania płatników składek i ponownej rejestracji z powodu outsourcingu zatrudnienia, to jeden z pomysłów na przeciwdziałanie nieprawidłowościom przy takiej formie zmiany pracodawcy, omawianych podczas Forum Współpracy ZUS.
To pierwsze Forum Współpracy zorganizowane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. W czwartkowej debacie poświęconej outsourcingowi pracowników uczestniczyli reprezentanci instytucji państwowych, pracodawców i związków zawodowych.
Prezes ZUS prof. Gertruda Uścińska w rozmowie z PAP wyjaśniła, że ta inicjatywa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ma rozwiązywać najbardziej drażliwe problemy pracodawców, przedsiębiorców oraz pracowników - osób ubezpieczonych. "Chcemy stawiać jeden wiodący problem obecny na rynku pracy - w zakresie ubezpieczeń społecznych, czy przy prowadzeniu działalności gospodarczej. Chcemy, aby te problemy identyfikowali nam sami zainteresowani - pracodawcy i pracownicy" - tłumaczyła ideę projektu.
"Na Forum mamy wypracować wspólne stanowisko, wspólny projekt rozwiązań w danej materii. Pierwszym, który zaproponowaliśmy jest outsourcing. Ta luka często jest wykorzystywana przez tych, którzy próbują prawo obejść, a ci, którzy chcą zachować się zgodnie z prawem, nie wiedzą, jak to zrobić" - podkreśliła profesor. "Stad próba określenia rozwiązań i zaproponowania decydentom formy, w jakiej można byłoby to zrobić" - dodała.
Prezes NIK Krzysztof Kwiatkowski przypominał w czwartek wyniki kontroli w tej sprawie i zaznaczył, że jednym z wniosków pokontrolnych był brak mechanizmów szybkiej reakcji państwa przy naruszeniach prawa w tym względzie.
Według NIK mechanizm dotyczący outsourcingu zawarty obecnie w Kodeksie pracy jest wystarczający. Pozwala on - jak zapisano w Kodeksie - w razie przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę, by nowa firma z mocy prawa stała się stroną w dotychczasowych umowach dotyczących stosunków pracy. Izba zwraca jednak uwagę, że należy stosować ten przepis, ale również przyglądać się, jak jest wykorzystywany i przeciwdziałać patologiom.
Szef Państwowej Inspekcji Pracy Roman Giedrojć ocenił, że w praktyce stosowania przepisów dotyczących outsourcingu największe problemy nie dotyczą ich używania przez agencje pracy tymczasowej, czy inne wyspecjalizowane agencje. Pojawiają się za to w podmiotach, które oferują natychmiastowe organizowanie pracowników tylko na ten czas, w którym pracodawca go potrzebuje.
Giedrojć tłumaczył, że oznacza to np., iż pośrednik dzwoni do pracownika, który nie dyżuruje, tylko np. przebywa na rodzinnej uroczystości i stamtąd idzie do pracy; nikogo nie interesuje, że pił alkohol nie wiedząc, że będzie pracował, a to może skutkować wypadkami - mówił szef PIP powołując się na własne doświadczenia kontrolne jako inspektora pracy.
Związkowcy przekonywali, że jednym z rozwiązań dla monitorowania problemu outsourcingu byłby specjalny kod dodawany do deklaracji o wyrejestrowaniu i zarejestrowaniu pracowników, za których opłacane są składki. Oznaczałoby to obowiązek wykazywania przy wyrejestrowaniu i zgłaszaniu pracownika, że przyczyną zmian jest outsourcing.
Wśród innych rozważanych propozycji zmian prawnych, zgłoszonych podczas Forum, znalazło się wprowadzenie obowiązku wykazywania w zgłoszeniu płatnika do ZUS, że dany podmiot jest agencją pracy tymczasowej. ZUS zastanawia się też nad wprowadzeniem możliwości przeksięgowania wpłat pomiędzy kontami płatników składek dotychczasowego i nowego pracodawcy.
Podczas spotkania wskazywano też, że nie ma instytucji wiodącej, której zadaniem byłaby koordynacja i wspieranie wykrywania nadużyć outsourcingu.
Forum Współpracy ma odbywać się co kwartał. Podczas drugiego spotkania omawiane będą regulacje dotyczące pracowników delegowanych - zapowiada ZUS.(PAP)