Prawo do wcześniejszej emerytury pracowniczej na ogólnych zasadach już nie przysługuje - zarówno kobiety, jak i mężczyźni urodzeni przed 1 stycznia 1949 roku osiągnęli powszechny wiek emerytalny i zyskali prawo do normalnego świadczenia. Ten typ świadczenia zastąpiła emerytura pomostowa.
Natomiast nadal osoby urodzone po dniu 31 grudnia 1948 roku, a przed dniem 1 stycznia 1969 roku mogą nabyć prawo do wcześniejszej emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, o ile do dnia 31 grudnia 2008 r.:
- udowodniły okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat - dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn,
- udowodniły wymagany okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, który jest zróżnicowany w zależności od rodzaju wykonywanej pracy i który został potwierdzony w wystawionym pracownikowi świadectwie pracy lub świadectwie pracy w szczególnych warunkach,
- osiągnęły wymagany wiek emerytalny, zróżnicowany w zależności od rodzaju pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.
Ponadto, jeżeli osoby te wcześniej przystąpiły do otwartego funduszu emerytalnego, muszą złożyć wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE, za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa.
O wcześniejszą emeryturę można się starać również za pracę z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze po 31 grudnia 2008r., ale wniosek należy złożyć najpóźniej w dniu poprzedzającym dzień osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego.
O wcześniejsze świadczenie mogą się starać także wybrane grupy zawodowe, a dokładnie można otrzymać:
- emeryturę z tytułu wykonywania działalności twórczej lub artystycznej,
- emeryturę górniczą,
- emeryturę w obniżonym wieku z tytułu pracy górniczej,
- emeryturę nauczycielską bez względu na wiek,
- emeryturę dla pracowników opiekujących się dziećmi wymagającymi stałej opieki,
- emeryturę na podstawie art. 184 ustawy emerytalnej.
Warunki otrzymania tych świadczeń są zróżnicowane w zależności od rodzaju emerytury.