Dług to niespełniony obowiązek pewnego świadczenia przez dłużnika na rzecz wierzyciela. Świadczenie to może być zarówno pieniężne, jak i rzeczowe, może polegać na działaniu albo na zaniechaniu, to znaczy, że długiem jest wszystko to, czego może od zobowiązanego (dłużnika) żądać osoba uprawniona (wierzyciel). Zatem w długu mamy do czynienia z dwoma stronami: dłużnikiem, który jest obowiązany do określonego świadczenia, oraz wierzycielem, czyli tym, który może domagać się tego świadczenia od dłużnika. Przyczyną powstania długu jest opóźnienie w wykonaniu zobowiązania, które może wynikać np. z umowy zawartej pomiędzy stronami, określającej dane świadczenie (np. umowy pożyczki), albo orzeczenia sądu lub decyzji administracyjnej. Wierzyciel może żądać od dłużnika spełnienia określonego świadczenia (długu), do którego ten drugi jest zobowiązany.

Potrącenie

Potrącenia dokonuje się przez oświadczenie złożone drugiej stronie. Zatem druga strona nie musi wcale wyrazić zgody na takie potrącenie. Oświadczenie o potrąceniu może być złożone w każdy sposób, który w dostatecznym stopniu ujawnia treść tego oświadczenia. Warunkiem skuteczności takiego oświadczenia, jeśli chodzi o wzajemną wierzytelność pieniężną, jest skonkretyzowanie takiej wierzytelności zgłoszonej do potrącenia, a więc przede wszystkim dokładne określenie kwoty pieniężnej, w jakiej ta wierzytelność się wyraża.

Odnowienie

Możliwe jest także odnowienie długu na mocy umowy między wierzycielem a dłużnikiem. Powoduje ono, że dawny dług przestaje istnieć, a jego miejsce zajmuje nowy. Sąd Najwyższy stwierdził, że warunkiem tego rodzaju konwersji jest istnienie niewątpliwego zamiaru odnowienia. W umowie musi być też jednoznacznie określone zobowiązanie, które ma być odnowione. Odnowienie może polegać na zobowiązaniu dłużnika do alternatywnego (przemiennego) świadczenia, innego niż było przewidziane w dotychczasowej umowie.

Jeżeli wierzytelność była zabezpieczona poręczeniem lub ograniczonym prawem rzeczowym ustanowionym przez osobę trzecią (np. zastawem), poręczenie lub ograniczone prawo rzeczowe wygasa z chwilą odnowienia. Aby tak się nie stało, poręczyciel lub osoba trzecia musi wyrazić zgodę na dalsze trwanie zabezpieczenia.

Nie stanowi odnowienia umowa restrukturyzacji kredytu, przewidująca jedynie zmiany czasu, miejsca i sposobu spełnienia świadczenia, sposobu zabezpieczenia kredytu, wysokości jego oprocentowania, czy nawet zmianę rozmiarów (zwiększenie lub pomniejszenie) świadczenia.

Podstawa prawna Art. 509–516 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).