To świadczenie wypłacane przez premiera lub ZUS z budżetu państwa (a nie jak w przypadku zwykłych emerytur z FUS).

Premier (na wniosek lub z urzędu) może "w szczególnie uzasadnionym przypadku" przyznać emeryturę lub rentę na warunkach lub w wysokości innej niż świadczenie powszechne. Jest to decyzja uznaniowa - premier nie jest ograniczony, jeśli chodzi o okoliczności przyznania świadczenia czy w sprawie jego wysokości.

Przepisy nie określają dokładnie przypadków, gdy premier może przyznać emeryturę specjalną, ale zasadniczo należy się ono osobie, która - pomimo zasług dla kraju - w wyniku zdarzenia losowego lub stanu zdrowia nie otrzymała emerytury powszechnej. Wynika to z orzecznictwa sądowego.