Bez systemowych zmian poboru abonamentu nie poprawi się finansowanie audycji telewizyjnych i radiowych dla mniejszości narodowych i etnicznych - przekonywał w środę posłów z sejmowej komisji Stefan Pastuszka z KRRiT.

Przedstawił on sejmowej Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych informację Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji na temat nadawanych w latach 2008-2010 przez media publiczne programów dla mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługujących się językiem regionalnym.

Wynika z niej, że w regionalnych rozgłośniach Polskiego Radia liczba godzin audycji dla mniejszości spadła w tym okresie z 1948 do 1009. W 2008 r. najwięcej z nich powstało w Radiu dla Ciebie (1112 godzin). Podobnie było w roku 2009 (619), jednak już w roku kolejnym nie było ich w tej rozgłośni wcale. Najwięcej godzin audycji dla mniejszości w 2010 r. zrealizowało Radio Białystok - 260.

W programach regionalnych realizowanych przez oddziały terenowe Telewizji Polskiej liczba godzin audycji dla mniejszości wzrosła w latach 2008-2010 ze 180 do 250. W 2010 r. najwięcej z nich powstało w ośrodku w Białymstoku - 71, w Opolu - 31, w Gdańsku - 29, w Olsztynie - 17 i w Katowicach - 14. Pozostałe 10 ośrodków poświęciło im po osiem godzin.

Zarówno członkowie komisji, jak i przedstawiciele mniejszości pytali w środę m.in. o sytuację w białostockim ośrodku TVP, w którym w ub.r. podjęto decyzję o zdjęciu z anteny czterech programów dla mniejszości: litewskiej, tatarskiej, romskiej i rosyjskiej. Dyrekcja ośrodka tłumaczyła to względami finansowymi.

Kierująca ośrodkiem Agnieszka Romaszewska-Guzy poinformowała podczas posiedzenia komisji, że obecnie nadaje on cotygodniowe audycje dla społeczności litewskiej (program ostatecznie nie był zdjęty), białoruskiej i ukraińskiej. Na antenie ponownie pojawił się też program dla mniejszości rosyjskiej - nadawany jest raz w miesiącu.

"To nie ma nic wspólnego z niechęcią do mniejszości, ale z prostą gospodarką finansami TVP" - powiedziała Romaszewska-Guzy. Jak wyjaśniła, roczny budżet ośrodka to kwota ok. 2,5 mln zł, z czego ok. 2 mln zł pochłania produkcja nadawanego codziennie regionalnego programu informacyjnego (w języku polskim).

"Odpowiedzialność ponosi cała TVP, ja nie jestem w stanie ze swoim zespołem odpowiadać za te małe pieniądze, które mamy" - dodała.

W podobnym tonie wypowiadała się kierująca redakcją programów dla mniejszości Dorota Sawicka z Radia Białystok. "Problem tkwi w abonamencie. To jest zaczarowana rzecz, której nikt nie chce tknąć" - powiedziała.

Pastuszka wyjaśnił, że KRRiT - jako regulator rynku elektronicznego - nie może ustalać zasad realizacji przez media publiczne audycji dla mniejszości narodowych, bo ustawa o rtv usankcjonowała samodzielność programową nadawców. Zaznaczył jednak, że w tym roku - na mocy ubiegłorocznej noweli tej ustawy - KRRiT po raz pierwszy uzgodniła ze spółkami mediów publicznych plany finansowo-programowe, w których określono, ile i jakich audycji wymagających finansowania z abonamentu zamierzają one wyemitować. Dotyczy to także programów dla mniejszości, a spółki z wykonania tych planów przedstawiają Krajowej Radzie sprawozdania.

Zwrócił uwagę, że Krajowa Rada pracuje nad propozycjami legislacyjnymi dot. zmian zasad poboru abonamentu. Wstępne - zakładające m.in. uiszczanie abonamentu przez wszystkie gospodarstwa domowe posiadające dostęp do energii elektrycznej - spotkały się z ostrą krytyką mediów.

Polskie prawo za mniejszości narodowe uznaje mniejszość białoruską, czeską, litewską, niemiecką, ormiańską, rosyjską, słowacką, ukraińską i żydowską, za mniejszości etniczne - karaimską, łemkowską, romską i tatarską; a za społeczność posługującą się językiem regionalnym - Kaszubów. Językiem regionalnym jest język kaszubski.

Na mocy ustawy o rtv spółki radiofonii i telewizji publicznej zostały zobowiązane do "uwzględniania potrzeb" tych społeczności, w tym do emitowania programów informacyjnych w ich językach. Według informacji KRRiT media publiczne w latach 2008-2010 nie nadały jednak żadnej audycji dla mniejszości czeskiej, ormiańskiej, słowackiej i karaimskiej.

W ubiegłym roku z tytułu abonamentu media publiczne otrzymały 470 mln zł - o 67 mln zł mniej niż rok wcześniej.