Ceniony reżyser filmowy i teatralny Tomasz Zygadło zmarł 17 września w Warszawie, w wieku 63 lat. Był twórcą filmów "Ćma", "Odwet", "Sceny dziecięce z życia prowincji".

Informację o śmierci artysty podał w poniedziałek portal łódzkiej szkoły filmowej Filmpolski.pl, a potwierdziło ją Stowarzyszenie Filmowców Polskich.

"Odszedł reżyser o wyjątkowym talencie" - powiedział w poniedziałek PAP prezes SFP Jacek Bromski. "Jego charakterystyczną cechą jako artysty była niezależność" - tak Bromski wspomina Tomasza Zygadło.

Zygadło urodził się 23 grudnia 1947 r. w Warszawie. W 1976 r. ukończył studia reżyserskie w łódzkiej szkole filmowej. Rok później zrealizował fabularny "Rebus". Skonfrontował w tym filmie postawy moralne dwóch osób: człowieka z marginesu społecznego, który podejmuje próbę rozpoczęcia nowego życia, oraz młodego naukowca, psychologa, który - w myśl zasady "cel uświęca środki" - nieuczciwymi metodami penetruje środowisko przestępców.

W 1980 r. Zygadło wyreżyserował psychologiczny film "Ćma" z Romanem Wilhelmim w roli głównej. Bohater "Ćmy", redaktor programu radiowego Jan, jest odpowiedzialny za audycję na żywo, w której prowadzi nocne rozmowy z ludźmi cierpiącymi na bezsenność, poszukującymi ciepłego słowa, zrozumienia. Jan noce spędza w studio, a dnie, na przemian, u kochanki i u żony. Nieustabilizowane życie uczuciowe i wyczerpująca praca skutkują u mężczyzny stopniowo pogłębiającą się dezintegracją osobowości.

Kolejny film Zygadły, "Odwet" z 1982 r., w którego obsadzie znaleźli się Wilhelmi oraz Leon Niemczyk, powstał z inspiracji poezją Aleksandra Błoka i Bolesława Leśmiana. Dwaj bohaterowie tej historii, mężczyźni dojrzali i inteligentni, przeżywają kryzys wiary w sens istnienia i we własne możliwości, a jednocześnie odczuwają lęk przed śmiercią.

Inne filmy fabularne Tomasza Zygadło to "Sceny dziecięce z życia prowincji" (1985; film ten nawiązywał do powieści Stendhala "Czerwone i czarne"; nie był jej adaptacją, lecz stanowił powtórzenie stendhalowskiego schematu akcji) czy "Śmierć Johna L." (1987). Artysta wyreżyserował również wiele filmów dokumentalnych (np. nagradzany "Mikrofon dla wszystkich" z 1976 r.)

Jako twórca teatralny realizował spektakle m.in. w teatrach: im. Stefana Jaracza w Łodzi (np. "Chunga" Mario Vargasa Llosy, 1991), im. Jana Kochanowskiego w Opolu (np. "Dziady" Adama Mickiewicza, 1978), Powszechnym w Warszawie ("Dni Turbinów" Michała Bułhakowa, 1977), im. Juliusza Słowackiego w Krakowie ("Antygona w Nowym Jorku" Janusza Głowackiego, 1994) i stołecznym Ateneum (np. "Herbatka u Stalina" Ronalda Harwooda, 2000).

Wiele spektakli w reżyserii Tomasza Zygadły zaprezentowano w Teatrze Telewizji (m.in. przedstawienia z 1992 r. "Moskwa-Pietuszki" W. Jerofiejewa i "Przyszedł mężczyzna do kobiety" S. Złotnikowa).