Co lepsze: dostać pełną czy pustą butelką w głowę, dowód, że kobieta ciężarna się nie przewraca, oraz o krasuli nazwanej i bezimiennej - to niektóre tylko z badań naukowych uhonorowanych nagrodą Ig Nobel 2009 przyznawaną na Uniwersytecie Harvarda za "najciekawsze i najpotrzebniejsze" badania przeprowadzone przez naukowców na świecie.

Nagrody Ig Nobel 2009, potocznie nazywane Antynoblami, zostały wręczone 1 października na Uniwersytecie Harvarda. Oto lista laureatów wraz z informacją, kto stawił się na uroczystości rozdania nagród.

O krasuli nazwanej i bezimiennej

W dziedzinie weterynarii: Catherine Douglas i Peter Rowlinson z Uniwersytetu Newcastle w Newcastle-Upon-Tyne w Wielkiej Brytanii. Za wykazanie, że krowy, które mają imię, dają więcej mleka niż krowy bezimienne. Na ceremonii obecny był Peter Rowlinson. Catherine Douglas, która nie mogła się stawić z powodu urodzenia dziecka, przysłała swoje zdjęcie w towarzystwie małej córeczki przebranej za krowę oraz krowy.

Co lepsze: dostać pełną czy pustą butelką w głowę

Nagroda pokojowa: Stephan Bolliger, Steffen Ross, Lars Oesterhelweg, Michael Thali i Beat Kneubuehl z Uniwersytetu w Bern w Szwajcarii - za eksperymentalne ustalenie, czy lepiej jest zostać uderzonym w głowę butelką pełną piwa czy butelką pustą. Na uroczystości był obecny Stephan Bolliger.

Jak mały banczek może zmienić się w giganta

W dziedzinie ekonomii: zarządy, rady nadzorcze i organy kontrolne banków na Islandii: Kaupthing Bank, Landsbanki, Glitnir Bank i Central Bank of Iceland - za wykazanie, że maleńkie banki mogą się gwałtownie zmienić w wielkie banki i na odwrót oraz za zademonstrowanie, że podobny proces można wywołać w całej gospodarce narodowej. Nikt z nagrodzonych nie pojawił się na ceremonii.

Jak zrobić diament z tequili

W dziedzinie chemii: Javier Morales, Miguel Apatiga i Victor M. Castao z Universidad Nacional Autonoma de Mexico w Meksyku - za opracowanie metody wytwarzania diamentów z płynów, zwłaszcza z tequili. Na uroczystości obecni byli Javier Morales i Miguel Apatiga.

60 lat wyłamywania sobie paluchów

W dziedzinie medycyny: Donald L. Unger z miejscowości Thousand Oaks w stanie California w USA - za próbę znalezienia przyczyny artretyzmu stawów palców dłoni. W tym celu badacz konsekwentnie codziennie wyłamywał sobie palce lewej dłoni przez ponad 60 lat. Laureat stawił się na ceremonii.

Ciężarna się nie przewraca

W dziedzinie fizyki: Katherine K. Whitcome z Uniwersytetu Stanu Cincinnati, Daniel E. Lieberman z Uniwersytetu Harvarda i Liza J. Shapiro z Uniwersytetu Stanu w USA - za ustalenie, dlaczego ciężarne kobiety nie przewracają się. Na uroczystości obecni byli Katherine Whitcome i Daniel Lieberman.

Za nazwisko - prawo jazdy

W dziedzinie literatury: policja irlandzka (An Garda Siochana) - za wystawienie ponad 50 mandatów za wykroczenia drogowe na nazwisko "Prawo Jazdy". Osoba o tym nazwisku była stawiana za przykład kierowcy niezwykle często łamiącego przepisy w całym kraju. Przedstawiciel laureatów nie był obecny na ceremonii. Natomiast w imieniu polskich kierowców najlepsze życzenia irlandzkiej policji złożyła Karolina Lewestam, posiadaczka polskiego prawa jazdy.

Biustonosz - maseczka gazowa

W dziedzinie zdrowia publicznego: Elena N. Bodnar, Raphael C. Lee i Sandra Marijan z miasta Chicago w stanie Illinois w USA - za wynalezienie biustonosza, który w razie zagrożenia może być szybko przekształcony w dwie maseczki ochronne - jedną dla właścicielki stanika, a drugą dla innej osoby. W ceremonii uczestniczyła Elena Bodnar.



Za sto bilionów dolarów

W dziedzinie matematyki: szef banku centralnego Zimbabwe Gideon Gono - za stworzenie obywatelom tego kraju okazji do codziennego wykonywania działań na liczbach od bardzo małych do bardzo wielkich, poprzez utrzymywanie w obiegu środków płatniczych o nominale od jednego centa (jednej setnej dolara Zimbabwe) do stu bilionów dolarów Zimbabwe (100 000 000 000 000). Laureat nie był obecny na uroczystości.

Jak g. pandy pomaga w kuchni

W dziedzinie biologii: Fumiaki Taguchi, Song Guofu, i Zhang Guanglei z Wydziału Medycznego Uniwersytetu Kitasato w Sagamihara w Japonii - za wykazanie, że ilość odpadków kuchennych można zmniejszyć o ponad 90 proc., wykorzystując bakterie, pozyskiwane z kału pandy wielkiej. Na ceremonii obecny był Fumiaki Taguchi.

Prezes PAN o Ig Noblach: to żarty zmuszające do refleksji

Prezes Polskiej Akademii Nauk prof. Michał Kleiber o nagrodach Ig Nobel (tzw. Antynoblach), przyznawanych za kuriozalne osiągnięcia:

"Eksperymenty i badania, których tytuły dziś brzmią śmiesznie, mogą w przyszłości przerodzić się w poważne odkrycia" (...) "Ig Noble są nagrodą za dokonania, które najpierw prowokują do śmiechu, a później do zastanowienia". (...)

"Jak się czyta niektóre z tytułów nagrodzonych prac, to rzeczywiście nie sposób się nie śmiać. Przypominam sobie ubiegłoroczną nagrodę dla naukowców, którzy wykazali, że krowy, które mają imię, dają więcej mleka od tych, które tego imienia nie mają. Może rzeczywiście wygląda to na całkowicie niepotrzebne rozważania, ale może zwierzęta rzeczywiście reagują na takie bardziej poufałe zwracanie się do nich. Nie można tego wykluczyć. A ponadto otwiera to pewien sposób myślenia o tym, jak powinniśmy zwierzęta traktować. Moim zdaniem to dobry przykład na istotę całej sprawy". (...)

"Przedstawianie nauki w sposób zabawny przyczynia się do popularyzacji wielu zagadnień. Przedsięwzięcie to zasługuje na patronat tak zacnych instytucji, jakimi są Harvard i MIT". (...) "Jestem zwolennikiem poczucia humoru w każdej dziedzinie, również w nauce". (...)

"W Polsce mamy tak niskie finansowanie badań naukowych, że projekty badawcze o śmiesznych tytułach nie mogą raczej liczyć na granty. Szkoda, bo prace o zabawnie brzmiących tytułach mogą zawierać poważne wnioski, a łatwiej im przyciągnąć zainteresowanie".