W poniedziałek prezydent Andrzej Duda udaje się do Tallina, gdzie weźmie udział w 5. szczycie Inicjatywy Trójmorza. Z powodu pandemii szczyt częściowo odbędzie się w formie zdalnej; poprzez połączenia internetowe uczestniczyć w nim będą m.in. prezydent Niemiec i sekretarz stanu USA.

Spotkaniu przywódców 12 państw członkowskich Inicjatywy Trójmorza przewodniczyć będzie estońska prezydent Kersti Kaljulaid. Z powodu sytuacji pandemicznej spotkanie przedstawicieli państw Trójmorza (Polski, Litwy, Łotwy, Estonii, Chorwacji, Czech, Słowacji, Węgier, Austrii, Bułgarii, Rumunii i Słowenii) będzie miało częściowo charakter zdalny.

Do stolicy Estonii poza polskim prezydentem przyjedzie jeszcze jedynie prezydent Bułgarii Rumen Radew. Sofia obejmie przewodnictwo w pracach Trójmorza i w 2021 r. będzie gościć kolejny szczyt Inicjatywy. Prezydenci i przedstawiciele pozostałych krajów Inicjatywy Trójmorza, wezmą udział w spotkaniu poprzez połączenia internetowe.

Jak przekazał PAP szef gabinetu prezydent RP Krzysztof Szczerski, zdalnie w obradach wezmą też udział reprezentanci partnerów strategicznych, prezydent Niemiec Frank-Walter Steinmeier oraz wysocy rangą przedstawiciele USA, w tym sekretarz stanu Mike Pompeo. Ponadto swój udział w rozmowach zapowiedziała, z ramienia instytucji Unii Europejskiej, wiceprzewodnicząca Komisji Europejskiej, Margrethe Vestager.

Krzysztof Szczerski podkreślił wagę tego, że do spotkania przywódców państw Inicjatywy dojdzie pomimo pandemii Covid-19. Jak zaznaczył, szczególnie dzisiaj rozmowy przywódców Trójmorza są istotne w kontekście trzech bieżących uwarunkowań zewnętrznych, które mogą określić przyszłość regionu. Jak zaznaczył uwarunkowania te to: przebieg pandemii i jej skutki społeczno-gospodarcze, decyzje dotyczące przyszłych ram finansowych Unii Europejskiej oraz rozstrzygnięcie wyborcze w Stanach Zjednoczonych. Prezydencki minister podkreślił, że "państwa Trójmorza powinny na nie reagować w sposób spójny i nastawiony na jedność euroatlantycką".

Prezydencki minister zaznaczył, że poniedziałkowy szczyt będzie okazją do podsumowania dotychczasowych osiągnieć Inicjatywy, "spośród których najważniejsze to: powołanie i rozwój m.in. Funduszu Inwestycyjnego Inicjatywy Trójmorza oraz Forum Biznesu Państw Inicjatywy Trójmorza, utworzenie indeksu giełdowego – CEEplus, opracowanie listy projektów priorytetowych oraz powstanie Rady Biznesu Trójmorza".

"Fundusz Trójmorza przeżywa dynamiczny rozwój. Na szczycie zostanie potwierdzone przystąpienie do niego kolejnych państw. W sumie tworzyć go będzie dziewięć krajów członkowskich. Fundusz dokonuje obecnie przeglądu projektów transgranicznych, które mogą uzyskać jego finansowanie" - zaznaczył Szczerski.

Prezydencki minister przekazał, że na zakończenie szczytu przewidziane jest przyjęcie wspólnej deklaracji. Jak przekazał, we wspólnym oświadczeniu przywódcy krajów Trójmorza podkreślą, że Inicjatywa może odegrać kluczową rolę w procesie wychodzenia naszej części Europy z kryzysu gospodarczego wywołanego przez pandemię Covid-19.

Szef gabinetu prezydenta RP zaznaczył, że państwa Inicjatywy Trójmorza "mają szansę stać się ważnym odbiorcą środków inwestycyjnych w ramach nowego budżetu Unii Europejskiej na lata 2021-2027". Szczerski podkreślił, że "zarówno środki krajowe, europejskie, jak i pochodzące od komercyjnych inwestorów poprzez Fundusz będą niezbędne w procesie tworzenia nowych łańcuchów dostaw". "Polska i pozostałe kraje Trójmorza widzą dla siebie ważne miejsce w tym procesie" - zaznaczył.

Szczerski podkreślił, że Inicjatywa Trójmorza nawiązuje do korzeni Unii Europejskiej. "Tak jak było u początków integracji europejskiej, Trójmorze także skupia się na wspólnym działaniu w konkretnych kwestiach gospodarczych - tworzeniu infrastruktury transportowej czy energetycznej, a dzięki temu buduje spójność i jedność pomiędzy krajami" - stwierdził prezydencki minister. Według niego "Trójmorze ma wszelki potencjał, by powtórzyć sukces znany z historii Unii Europejskiej i wpisać się pozytywnie w jej dalszy rozwój, zgodny z tradycją integracji na kontynencie".

Na marginesie szczytu prezydent Duda spotka się zarówno z prezydent Estonii Kersti Kaljulaid, jak i z premierem tego premierem Jurim Ratasem. "Poza tematami gospodarczymi i dwustronnymi relacjami politycznymi, przywódcy zamierzają poruszyć tematy związane z sytuacją bezpieczeństwa w regionie, zwłaszcza w kontekście Białorusi" – powiedział prezydencki minister.

Andrzej Duda weźmie również udział w inauguracji pierwszej Polsko-Estońskiej Izby Gospodarczej.

Prezydent wróci do Warszawy w poniedziałek wieczorem. Podczas szczytu w Tallinie będą mu towarzyszyć będą m.in. minister Krzysztof Szczerski, który jest prezydenckim przedstawicielem ds. Trójmorza, a także pełnomocnik rządu ds. Trójmorza, wiceszef MSZ Paweł Jabłoński oraz prezes BGK Beata Daszyńska-Muzyczka, która z ramienia Polski odpowiada za Fundusz Trójmorza.