Porozumienie pomiędzy rządem, a przedstawicielami środowisk osób z niepełnosprawnościami jest niewystarczające, a sposób jego zawarcia budzi zaniepokojenie - napisał RPO Adam Bodnar w liście skierowanym do premiera Mateusza Morawieckiego.

Od 18 kwietnia w Sejmie protestują rodzice i opiekunowie osób niepełnosprawnych wraz z podopiecznymi. Domagają się realizacji dwóch głównych postulatów: zrównania renty socjalnej z minimalną rentą ZUS-owską oraz wprowadzenia comiesięcznego dodatku rehabilitacyjnego dla osób niepełnosprawnych, niezdolnych do samodzielnej egzystencji po ukończeniu 18. roku życia.

Rząd zobowiązał się zrealizować postulat dot. renty socjalnej - jest już gotowy projekt w tej sprawie. Ponadto, w porozumieniu, które zawarto we wtorek z częścią środowiska osób niepełnosprawnych (protestujący w Sejmie odmówili podpisania dokumentu) zapisano m.in. zobowiązanie do realizacji programu Dostępność plus oraz wprowadzenia i realizacji od 1 lipca 2018 r. koordynowanej opieki dla osób niepełnosprawnych ze szczególnymi potrzebami rehabilitacyjnymi.

RPO zaapelował do premiera o "pilne przedstawienie planu działań Rady Ministrów", zmierzających do realizacji postanowień Porozumienia w sprawie wsparcia osób niepełnosprawnych, które podpisano w środę podczas posiedzenia Krajowej Rady Konsultacyjnej ds. Osób Niepełnosprawnych.

Według Rzecznika Praw Obywatelskich, ujęte w Porozumieniu rozwiązania "należy ocenić jako krok naprzód w zakresie zapewnienia osobom z niepełnosprawnościami niezbędnego wsparcia", jednak - jak podkreślił - "wydają się one być niewystarczające - w szczególności w obliczu faktu, że zostały wypracowane bez udziału przedstawicieli osób protestujących w Sejmie RP".

"Moim zdaniem pozostaje to w sprzeczności z wyrażonym w Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych zaleceniem zapewnienia osobom z niepełnosprawnościami możliwości aktywnego udziału w procesie decyzyjnym, zwłaszcza w odniesieniu do kwestii dotyczących ich bezpośrednio. W związku z tym istniała potrzeba przeprowadzenia szerszych konsultacji treści projektowanych uzgodnień niż to zostało w praktyce zrealizowane" - czytamy w liście do premiera.

PRO przypomniał, że podczas wtorkowego posiedzenia Krajowej Rady Konsultacyjnej, będącej organem opiniodawczo-doradczym Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych, podjęta została także uchwała w sprawie systemowych rozwiązań na rzecz prowadzenia przez osoby z niepełnosprawnościami niezależnego życia.

W związku z tym - jak czytamy w liście - RPO zaapelował do premiera o pilne przedstawienie planu działań Rady Ministrów, zmierzających do realizacji postanowień uchwały KRK. Podkreślił też znaczenie wprowadzenia systemu świadczeń finansowych, który kompensowałby koszty niepełnosprawności i wspierałby aktywność osób z niepełnosprawnościami.

Zdaniem Bodnara, prace nad nowym systemem powinny także uwzględniać wykonanie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z 21 października 2014 r. w celu przywrócenia równego traktowania opiekunów osób niepełnosprawnych, wyeliminowanie ograniczeń w dostępie do świadczeń opiekuńczych i stworzenie możliwości wyboru korzystniejszego świadczenia w przypadku zbiegu prawa do świadczenia opiekuńczego i świadczeń emerytalno-rentowych, wyeliminowanie ograniczenia w dostępie do świadczeń opiekuńczych osób nieobciążonych obowiązkiem alimentacyjnym oraz doprecyzowanie uprawnienia do świadczenia pielęgnacyjnego rodzica ze znacznym stopniem niepełnosprawności.

"Jako Rzecznik Praw Obywatelskich i organ monitorujący wdrażanie Konwencji liczę, że aktualna sytuacja może stanowić pozytywny przełom w zakresie działań państwa na rzecz praw osób niepełnosprawnych. Ufam, że w tych ramach wykorzystane będą rekomendacje RPO. Jednak przede wszystkim zwracam się o to, by – zgodnie z Konwencją – osoby z niepełnosprawnościami miały możliwość aktywnego udziału w procesie podejmowania decyzji w zakresie polityk i programów, zwłaszcza tych, które dotyczą ich bezpośrednio" – podkreślił Bodnar.