Projekt europejski jest potrzebny, nawet jeżeli wymaga głębokiej refleksji - mówił do uczestników konferencji "Europa - kryzys i nadzieja" kard. Kazimierz Nycz. Dodał, że Europa musi być zbudowana na fundamencie chrześcijaństwa, w przeciwnym razie będzie to budowla na piasku.

Konferencja naukowa "Europa - kryzys i nadzieja", zorganizowana w ramach obchodów XVII Dnia Papieskiego, odbyła się we wtorek na Zamku Królewskim w Warszawie.

Jak zaznaczył otwierający obrady metropolita warszawski kard. Kazimierz Nycz, zorganizowana przez Fundację Dzieło Nowego Tysiąclecia konferencja odwołuje się do nauczania papieża Jana Pawła II, którego pontyfikat był wypełniony "wielką troską o Europę i o korzenie jej jedności".

Przypomniał słowa papieża, wypowiedziane w Gnieźnie 3 czerwca 1997 r.: "Nie będzie jedności Europy, dopóki nie będzie wspólnotą ducha". "(Papież - PAP) powtarzał, że Europa musi być zbudowana na fundamencie filozofii greckiej, filozofii prawa rzymskiego, chrześcijaństwa, bo w przeciwnym wypadku będziemy na bardzo piaskowym fundamencie budowali projekt niewątpliwie najważniejszy, który po wojnie się wydarzył" - podkreślił kard. Nycz.

Dodał, że projekt europejski "jest potrzebny", nawet jeżeli wymaga "głębokiej refleksji". Przypomniał polemiczne akcenty w przemówieniach Jana Pawła II, które pojawiały się, gdy "zauważał w kulturze europejskiej próbę wyeliminowania chrześcijaństwa w imię tego, że przeszkadza w budowaniu Europy".

Abp nominat łódzki Grzegorz Ryś przypomniał, że w VIII w. n.e. powstała w Europie koncepcja tzw. christianitas - świadomej tożsamości kontynentu, którą wyznaczało chrześcijaństwo. Zaznaczył, że gdzieś pomiędzy wiekami XVI a XVIII w. nastąpił kryzys tej koncepcji, który pociągnął za sobą kryzys kontynentu i samego chrześcijaństwa, które stało się "zbiorem konfesyjnych Kościołów, zredukowanych do roli przedstawicieli interesów państwa narodowego".

Jak zaznaczył hierarcha, od XIX w. zaczął się w historii Kościoła "moment ekumeniczny" - zwalczające się nawzajem konfesje spróbowały "wyjść ku sobie z wyznaniowych izolatek".

Abp Ryś przywołał słowa papieża Franciszka o tym, że Kościół ma być "znakiem jedności całego rodzaju ludzkiego". "Żeby Kościół mógł być skutecznym znakiem jedności, musi być sam wewnętrznie pojednany" - zaapelował.

Podkreślił, że najważniejszym osiągnięciem europejskiego dziedzictwa jest nasze rozumienie praw człowieka, które są "genetycznie chrześcijańskie". "Jeśli mówimy o prawach człowieka, mówimy też o jednym z najważniejszych słów w chrześcijaństwie, jakim jest słowo +wolność+" - powiedział.

Jednak - zdaniem abp. Rysia - w czasie, gdy Kościół zaczyna szukać zabezpieczenia "we władzy, strukturze, w prawie, w pieniądzu", wtedy wszystkie "hasła wolnościowe" stają się dla niego wrogie. "Jeśli Kościół nie tylko chce popierać wolność, ale chce jej dla siebie, musi się zdobyć na spory dystans do tego, co jest zabezpieczeniem materialnym i politycznym" - wyjaśnił abp Ryś.

"Kościołowi potrzebne jest świadectwo, bo to jest początek ewangelizacji, a w tym świadectwie najważniejsze jest świadectwo wolności, która jest dystansem do wszelkich prób zabezpieczenia się przez stan materialny, struktury prawne i władzę" - powiedział na zakończenie hierarcha.

Minister Krzysztof Szczerski, szef gabinetu prezydenta, odczytał list Andrzeja Dudy skierowany do uczestników konferencji, w którym prezydent zaznaczył, że "w obliczu zagrożeń" Europejczycy powinni wrócić do korzeni i na nowo przemyśleć podstawy procesu integracji.

"Fundamentem tej integracji jest dziedzictwo kulturowe wywodzące się z religii chrześcijańskiej oraz dorobku starożytnej Grecji i Rzymu. Z tych źródeł wypływa wspólna aksjologia i zbudowane na niej systemy prawne i polityczne państw członkowskich Unii Europejskiej" - napisał prezydent.

"Sądzę, że kryzys jedności Europy nie ma wyłącznie charakteru instytucjonalnego i same reformy obowiązujących traktatów czy procedur, których konieczność słusznie się podnosi, nie stanowią wystarczającej i powszechnie oczekiwanej odpowiedzi. Aby pokonać obecne trudności, aby nadal umacniać się i rozwijać, wspólnota europejska i tworzące ją narody muszą przede wszystkim zdecydować, kim chcą być, jakim celom, ideą i wartościom chcą służyć" - zaapelował w liście prezydent.

Organizatorami konferencji są: Fundacja Dzieło Nowego Tysiąclecia oraz Fundacja Świętego Mikołaja, wydawca Teologii Politycznej.(PAP)

autor: Iwona Żurek

edytor: Anna Małecka