Pracownicze Plany Kapitałowe to program prospołeczny beż żadnych pułapek dla 11 mln pracowników – tak zapewnił premier Mateusz Morawiecki podczas konferencji prasowej inaugurującej kampanię informacyjna wokół PPK. Jest też powszechny i dobrowolny, a dopłaca do niego zarówno państwo jak i pracodawca. To tylko zarys idei PPK, a jako, że program jest wciąż świeży i budzi spore zainteresowanie, warto poznać więcej informacji na jego temat.

Oto kilka pytań, które pojawiły się podczas konferencji prasowej dotyczącej inauguracji PPK.

Kiedy realnie ruszą pierwsze programy i kiedy można zacząć oszczędzanie?

Ustawodawca planuje stopniowe (co 6 miesięcy) włączanie kolejnych grup pracodawców do programu w okresie 2 lat, począwszy od 1 stycznia 2019 roku. Firmy, które zatrudniają nie mniej niż 250 pracowników według stanu na koniec 2018 roku, muszą wybrać instytucję finansową i podpisać umowę o zarządzanie PPK do 25 października 2019 roku. Mniejsze firmy, które na 30 czerwca 2019 roku będą zatrudniały co najmniej 50 osób, mogą to zrobić do 24 kwietnia 2020 roku. Przedsiębiorcy, którzy zatrudniają co najmniej 20 osób (według stanu na 31 grudnia 2019 roku), będą mogli podpisywać umowy o zarządzanie PPK do 27 października 2020 roku. Pozostałe podmioty zatrudniające mają natomiast czas do 23 kwietnia 2021 roku. Wszystkie podmioty zatrudniające wchodzące w skład sektora finansów publicznych podpisują umowę o prowadzenie PPK do 10 kwietnia 2021 r. Każda umowa o zarządzanie PPK zostanie wpisana do ewidencji PPK prowadzonej przez Polski Fundusz Rozwoju S.A. Termin przekazania pierwszych wpłat na PPK zależy więc od tego, kiedy firmy podpiszą stosowne umowy z instytucjami finansowymi i dopełnią wszelkich formalności wobec pracowników.

Kto może skorzystać z programu? Czy tylko pracownicy na umowę o pracę?

Utworzenie PPK będzie obowiązkowe dla każdego podmiotu zatrudniającego co najmniej jedną osobę, podlegającą obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym (poza określonymi wyjątkami), czyli dla:
• pracodawcy;
• nakładcy;
• rolniczych spółdzielni produkcyjnych lub spółdzielni kółek rolniczych;
• podmiotu, w którym działa rada nadzorcza;
• zleceniodawcy.




Katalog osób zatrudnionych objętych PPK obejmuje:
• Pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę, z wyjątkiem Pracowników przebywających na urlopach górniczych i urlopach dla Pracowników zakładu przeróbki mechanicznej węgla oraz młodocianych;
• osoby fizyczne wykonujące pracę nakładczą, które ukończyły 18. rok życia;
• członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych lub spółdzielni kółek rolniczych;
• osoby fizyczne, które ukończyły 18. rok życia, wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy-zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług;
• członków rad nadzorczych wynagradzanych z tytułu pełnienia tych funkcji;
– podlegających obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tych tytułów.





Do PPK będzie obowiązywać tzw. automatyczny zapis osób zatrudnionych w wieku od 18 do ukończenia 55 lat, pod warunkiem że osoby te nie zrezygnowały z dokonywania wpłat do PPK.

Osoby, które ukończyły 55. r.ż. muszą zwrócić się do Pracodawcy z wnioskiem o dołączenie do programu. Osoby, które ukończyły 70 lat nie mają możliwości przystąpienia do programu.

W każdym momencie osoba zatrudniona będzie miała możliwość rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK.

Czy z perspektywy pensji pracownika będą jakieś zmiany w wynagrodzeniach? Czy pracownik zarobi mniej?

Pensja się nie zmieni. Oszczędzanie polega na tym, że część kwoty przeznaczamy na cel inwestycyjny. To tak jakbyśmy składali depozyt w banku z tą różnicą że w PPK uzyskujemy dopłaty. To z kolei powoduje, że większa kwota jest inwestowana i pracuje na naszą przyszłość emerytalną.

Czy jeśli wynagrodzenie jest naprawdę niskie, pracownik musi wpłacać maksymalną kwotę na PPK?

Podstawowa wpłata osoby zatrudnionej będzie wynosić 2%. Jedynie w przypadku osób zarabiających najmniej (poniżej 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia) wpłaty będą mogły wynosić mniej niż 2%, ale nie mniej niż 0,5%. Taka osoba może w każdym momencie zmienić wysokość wpłaty podstawowej w przedziale 0,5–2% wynagrodzenia.

Wpłata podstawowa finansowana przez podmiot zatrudniający będzie wynosić 1,5% bez względu na to, ile zarabia osoba zatrudniona i jaka jest wysokość jej wpłaty podstawowej.

Co się stanie z pieniędzmi w przypadku, gdy pracownik przejdzie do innego pracodawcy– tam gdzie nie będzie jeszcze wdrożony program PPPK, bo np. termin wprowadzenia dla niego jeszcze nie będzie obowiązywał?

W takim przypadku pracownik będzie musiał zaczekać chwile na wdrożenie tam programu. Jednak jego środki dotychczas zgromadzone u poprzedniego pracodawcy nie przepadną. Istnieje możliwość przeniesienia środków do nowego programu pracodawcy.

Co się stanie z pieniędzmi, które trafią do PPK?

Gromadzone na rachunkach PPK środki będą inwestowane w fundusze inwestycyjne, które ograniczają poziom ryzyka w zależności od wieku uczestnika, tzw. fundusze zdefiniowanej daty. Każdy uczestnik zostanie automatycznie przypisany do funduszu w zależności od jego daty urodzenia. Kompleksowo
uregulowana polityka inwestycyjna w ramach PPK oraz wysokie wymagania, które będą musiały spełnić instytucje finansowe, by uczestniczyć w systemie, zwiększą bezpieczeństwo gromadzonych środków.

Instytucje finansowe mogą być zarządzane przez następujące podmioty, wpisane do ewidencji PPK:
• Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych,
• Powszechne Towarzystwa Emerytalne,
• Pracownicze Towarzystwa Emerytalne,
• Zakłady Ubezpieczeń.



Przedstawiciele Polskiego Funduszu rozwoju szacują, że ok 20 instytucji będzie oferować PPK.
Podmioty te będą inwestować kapitał zgromadzony na rachunkach uczestników, inwestując w bony skarbowe, obligacje (w tym obligacje korporacyjne), akcje czy listy zastawne. Część inwestycji (maksymalnie 30%) będzie mogła być lokowana w papiery wartościowe w walucie innej niż PLN, zmniejszając ryzyko koncentracji.

Oferta funduszy inwestycyjnych musi być dopasowana do wieku oszczędzających. Uczestnik PPK inwestuje z jednym funduszem przez cały okres gromadzenia środków, a fundusz ten, w miarę zbliżania się uczestnika do 60. roku życia, automatycznie będzie zmieniał politykę inwestycyjną w taki sposób, aby zapewniała właściwe bezpieczeństwo powierzonym środkom.

Czy ktoś będzie weryfikował rzetelność instytucji finansowych?

Oszczędnościami uczestników PPK będzie mogła zarządzać tylko instytucja, która:
• posiada co najmniej 3-letnie doświadczenie w zakresie zarządzania funduszami inwestycyjnymi typu otwartego, funduszami emerytalnymi lub otwartymi funduszami emerytalnymi, a w przypadku zakładów ubezpieczeń – co najmniej 3-letnie doświadczenie w prowadzeniu działalności w zakresie oferowania ubezpieczeń z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym;
• posiada kapitał własny, a w przypadku zakładów ubezpieczeń – dopuszczone środki własne, w wysokości co najmniej 25 mln zł, w tym co najmniej 10 mln zł w środkach płynnych rozumianych jako lokaty określone dla funduszu rynku pieniężnego;
• zarządza odpowiednią liczbą funduszy lub subfunduszy zdefiniowanej daty.


Dopuszczenie instytucji i weryfikacja jej doświadczenia będzie spoczywała na Polskim Funduszu Rozwoju. PFR oferty zatwierdzonych instytucji będzie publikować na portalu www.mojePPK.pl.

Czy są jakieś gwarancje bezpieczeństwa inwestowanych środków?

Nadzór nad PPK w zakresie zgodności z prawem oraz interesem Twoim i innych uczestników systemu sprawować będzie Komisja Nadzoru Finansowego.

Instytucje finansowe muszą spełnić szereg określonych ustawowo wymogów, by zostać dopuszczone do zarządzania środkami gromadzonymi w PPK.

Gromadzone środki będą inwestowane w fundusze zdefiniowanej daty, których polityka inwestycyjna w miarę zbliżania się wieku uczestnika do 60. roku życia będzie się automatycznie zmieniała w taki sposób, aby ograniczyć poziom ryzyka inwestycyjnego. Należy jednak zawsze pamiętać, że inwestowanie wiąże się z ryzykiem, a środki zgromadzone w PPK nie są gwarantowane.

Jak wygląda kwestia kosztów zarządzania rachunkiem PPK

Instytucje finansowe mogą pobierać łącznie do 0,6% wartości aktywów netto funduszu w skali roku. Z tego 0,1% może zostać potrącone jako wynagrodzenie uzależnione od wyników zarządzania funduszami. Zostanie ono jednak pobrane tylko wtedy, gdy fundusz uzyska dodatnią stopę zwrotu i jednocześnie osiągnie w danym roku stopę zwrotu przewyższającą stopę referencyjną. Instytucje finansowe nie będą mogły pobierać jakichkolwiek opłat od wpłat na PPK oraz będą musiały ujawniać uczestnikom PPK wszelkie opłaty związane z prowadzeniem rachunku. Od wpłat dokonanych do PPK, dopłat rocznych, wpłat powitalnych, przyjętych wypłat transferowych, wpłat dokonanych w ramach konwersji lub zamiany, wpłat środków przekazanych po likwidacji funduszu, oraz od wypłat, zwrotów i wypłat transferowych dokonanych z PPK instytucja finansowa nie może pobierać opłat (wyjątek: realizacja w ciągu roku więcej niż dwóch konwersji lub zamian jest odpłatna) – art. 50 ust. 6 ustawy o PPK.