Program kongresu Perły Samorządu 2023


1 czerwca 2023 r.
Miejsce: Pomorski Park Naukowo-Technologiczny w Gdyni (Aleja Zwycięstwa 96/98, Gdynia)
10:00 - 11:30

Oficjalne otwarcie kongresu

Krzysztof Jedlak, redaktor naczelny Dziennika Gazety Prawnej
Wojciech Szczurek, prezydent Gdyni

Rozmowa 1:1 Czas na samo… czy rząd?
  • ile rządu w samorządzie czyli relacje centrum vs samorząd - kompetencje i pieniądze
  • pandemia, wojna co z nich wynika, jak wpłynęły na relacje rząd samorząd
  • co rząd może zrobić dla samorządu? A czego nie zrobi?
  • wyzwania w tej dekadzie
Paweł Szefernaker, sekretarz stanu, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji
Grzegorz Osiecki, redaktor Dziennika Gazety Prawnej


Sesja otwarcia: Polskie samorządy - w jakim miejscu jesteśmy?

Zmiany są w samorządach jedyną pewną rzeczą. W ostatnich latach – głębokie zmiany. Na dodatek dotyczące wielu kwestii na raz: kompetencje, zadania, regulacje, finanse itp. Nie wspominając o zmianach w szeroko ujętym otoczeniu, niekiedy mających historyczne znaczenie. Rzeczywistość okazała się niezwykle wymagająca. Nic nie wskazuje by w kolejnych latach spuściła z tonu. A jednocześnie nikt nie zwolnił i nie zwalnia samorządów z obowiązków, przeciwnie – przybyło ich. Wyzwań także. Pytamy o to, w jakim miejscu są samorządy by w istocie zapytać o ich przyszłość w wielu wymiarach: ustrojowym, finansowym, organizacyjnym itd. Innymi słowy - by zapytać, czego mają się spodziewać mieszkańcy. Na co mogą liczyć, a może czego muszą się spodziewać. Jesteśmy im winni uczciwą odpowiedź.

Zagadnienia:

  • pozycja ustrojowa – samorządy potrzebne, ale nielubiane? Czy centralizacja osiągnęła apogeum? Czy czeka nas schyłek samorządności, czy rozkwit? Jaka jest pozycja ustrojowa samorządów teraz, a jaka będzie lub powinna być w kolejnych latach?
  • Rząd – samorząd, czy jesteśmy zdolni do przyjaźni, choćby szorstkiej? Jak powinny wyglądać mechanizmy współpracy samorządów i władz centralnych? Jaki może być w nich udział mieszkańców? Czy mieszkańcy nie są podmiotem, który może i powinien łączyć władzę centralną i lokalną – jak to urzeczywistnić?
  • pieniądze – czy pieniędzy jest w samorządach mniej, czy więcej (nominalnie, realnie, w proporcji do zadań etc.)? Ile ich powinno być? Skąd powinny płynąć? Czy zawsze będziemy się o nie spierać?
  • finansowanie - dlaczego rozmowa o systemowym finansowaniu samorządów jest tak trudna i nie prowadzi do trwałych konkluzji? Co - poza dobrą wolą - jest potrzebne, aby w tej sferze osiągnąć rozsądny kompromis? Czy są na świecie rozwiązania, które moglibyśmy kopiować?
  • migracja, transformacja energetyczna, zmiany demograficzne itd. – jakie są najważniejsze wyzwania dla samorządów w najbliższych latach? Czego potrzeba, nie licząc pieniędzy, aby im sprostać? Czy w samorządach są jeszcze ukryte rezerwy?

Prelegenci:

  • Krzysztof Koman, prezes zarządu Centrum Innowacji Społeczno-Samorządowych CentroPolis
  • Mariusz Krystian, wójt Gminy Spytkowice
  • Dionizy Smoleń, partner, PwC Polska
  • Wojciech Szczurek, prezydent Gdyni
  • Paweł Szefernaker, sekretarz stanu, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji

Prowadzenie: Krzysztof Jedlak, redaktor naczelny Dziennika Gazety Prawnej


11:45 - 13:00

Sesja: Finanse samorządów - czy leci z nami pilot?

Zagadnienia:

  • czy samorządowe finanse pogrążone są w kryzysie? Jak wpłynął na nie Polski Ład? Z czego wynikają różnice zdań między rządem a samorządami?
  • autonomia finansowa JST - ile dochodów własnych, ile rządowych dotacji, ile środków unijnych?
  • gdzie szukać pieniędzy, gdy w lokalnej kasie ich nie ma?
  • finansowe perspektywy i wyzwania na rok 2024

Merytoryczne wprowadzenie do panelu:

  • Piotr Wołejko, ekspert ds. społeczno-gospodarczych Federacji Przedsiębiorców Polskich (FPP)
  • Tomasz Żółciak, dziennikarz Dziennika Gazety Prawnej

Prelegenci:

  • Luiza Budner-Iwanicka, prezes Regionalnej Izby Obrachunkowej w Gdańsku
  • Danuta Lange, skarbnik Miasta Katowice
  • dr Aleksandra Mendryk, skarbnik Miasta Gdyni
  • Robert Jacek Moritz, dyrektor zarządzający thinktankiem CitiSense
  • Piotr Wołejko, ekspert ds. społeczno-gospodarczych Federacji Przedsiębiorców Polskich (FPP)

Prowadzenie: Tomasz Żółciak, dziennikarz Dziennika Gazety Prawnej

Sesja połączona z wręczeniem wyróżnień w rankingu Skarbnik samorządu 2023

13:15 - 14:00

Sesja: Czy zadłużony szpital może leczyć?

Zagadnienia:

  • diagnoza sytuacji - jaki jest stan zadłużenia szpitali i co tak naprawdę te liczby nam mówią?
  • który dług ma znaczenie i przekłada się na bieżącą działalność szpitala?
  • kiedy zadłużenie przekłada się realnie na sytuację pacjentów? Czy takie sytuacje się zdarzają?
  • jak zarządzać długiem i jak zmiany przepisów wpływają na sytuację finansową szpitali
  • jakie rozwiązania powinny być wprowadzone - w kontekście projektu modernizacji szpitali (w zależności jaka będzie sytuacja z tym projektem wiosną przyszłego roku, kiedy będzie debata)

Prelegenci:

  • Tomasz Augustyniak, prezes zarządu, Pomorskie Centrum Reumatologiczne im. dr Jadwigi Titz-Kosko w Sopocie
  • Rafał Janiszewski, Kancelaria Doradcza Rafał Piotr Janiszewski
  • Tadeusz Jędrzejczyk, dyrektor departamentu zdrowia, Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego
  • Dariusz Nałęcz, wiceprezes zarządu Szpitale Pomorskie
  • Agnieszka Pachciarz, dyrektor Wielkopolskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia

Prowadzenie: Klara Klinger, dziennikarka Dziennika Gazety Prawnej

14:00 - 14:45 Przerwa obiadowa
14:45 - 15:30

Sesja: Czy samorządy zarabiają na oświacie czy do niej dokładają?

Zagadnienia:

  • diagnoza sytuacji – ile faktycznie pieniędzy wydajemy na edukacje?
  • czy obecny system jest optymalny?
  • subwencja czy dotacja?
  • rola samorządów w kontekście finansowania edukacji
  • główne problemy i wyzwania związane z obowiązującym system finansowania edukacji z punktu widzenia poszczególnych stron
  • jak zmieniać system, żeby był wydajny i odpowiadał na zmieniające się otoczenie (np. w kontekście napływu uczniów z Ukrainy, zmian demograficznych)?
  • rekomendacje

Merytoryczne wprowadzenie do panelu:

  • Artur Czepczyński, prezes ABC Czepczyński, Fundator Czepczyński Family Foundation
  • Dominika Sikora, zastępca redaktora naczelnego Dziennika Gazety Prawnej

Prelegenci:

  • Artur Czepczyński, prezes ABC Czepczyński, Fundator Czepczyński Family Foundation
  • Paulina Stochniałek, członkini zarządu Województwa Wielkopolskiego
  • Krystyna Szumilas, wiceprzewodnicząca sejmowej komisji ds. edukacji
  • Joanna Zielińska, przewodnicząca Rady Miasta Gdyni
  • Jan Zięba, ekspert oświatowy, VULCAN

Prowadzenie: Dominika Sikora, zastępca redaktora naczelnego Dziennika Gazety Prawnej

15:45 - 16:30

Sesja: Kryzys energetyczny – ostatni gasi światło czy impuls do szybszej transformacji?

Zagadnienia:

  • jak samorządy poradziły sobie ze skokowym wzrostem kosztów energii (nawet mimo np. zamrożenia przez rząd cen prądu na poziomie 785 zł netto, to dla większości JST oznacza wzrost 2-3 krotny)?
  • jak oszczędzać w dobie kryzysu? Dobre praktyki z samorządów i administracji rządowej, jak oszczędzać energię – ustawowo zobowiązane są do 10 proc. oszczędności w 2023 r.
  • sprzedaż węgla przez samorządy – niewypał czy ostatecznie dobra współpraca z rządem, po tym jak było ze strony lokalnych włodarzy wiele zastrzeżeń do tego pomysłu.
  • co dalej z OZE i termomodernizacją? – co zmieni poluzowanie przepisów o lokowaniu elektrowni wiatrowych, jak idzie im wdrażanie OZE i termomodernizacja (z dodatkowych 13,7 mld zł, które otrzymały pod koniec tego roku, równowartość 15% muszą przeznaczyć na efektywność energetyczną), co głównie blokuje rozwój odnawialnych źródeł energii?

Prelegenci:

  • Jacek Brygman, wiceprzewodniczący zarządu, Związek Gmin Wiejskich RP
  • Marcin Graczyk, dyrektor departamentu komunikacji, partnerstwa i promocji Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu
  • Anna Łukaszewska-Trzeciakowska, wiceminister klimatu i środowiska
  • Marek Łucyk, wiceprezydent Gdyni ds. rozwoju
  • Janina Ewa Orzełowska, członkini zarządu Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego

Prowadzenie: Krzysztof Bałękowski, dziennikarz Dziennika Gazety Prawnej

16:45 - 17:30

Sesja: Pieniądze, praca i podatki – zmieniająca się relacja miedzy samorządami, inwestorami i przedsiębiorcami

Polityka gospodarcza i inwestycyjna samorządu zależy od jego wielkości, potrzeb, zmieniającego się otoczenia i oczekiwań mieszkańców. W tym dynamicznym świecie jedna rzecz pozostaje jednak niezmienna – rosnące wymagania dotyczące profesjonalizmu którym musi wykazać się lokalna władza. Jakich działań i umiejętności potrzebują samorządowcy? Jakie cele gospodarcze są realne do osiągniecia? Gdzie powinni szukać wsparcia i czego powinni dostarczyć inwestorom nowym i już obecnym w lokalnej wspólnocie. Jak pogodzić interesy mieszkańców, środowiska i biznesu?


Zagadnienia:

  • współczesna rzeczywistość inwestycyjna
  • potrzeby lokalnych wspólnot – dziś i jutro
  • zmieniające się metody zarządzania otoczeniem inwestycyjnym i gospodarczym
  • świat w którym pieniądz znów kosztuje – nowa rzeczywistość finansowa
  • gospodarka, praca i czas wolny – zmieniające się oczekiwania mieszkańców i biznesu

Prelegenci:

  • Marta Gocłowska, menedżerka PwC Polska
  • Katarzyna Gruszecka-Spychała, wiceprezydent Gdyni ds. gospodarki
  • Grzegorz Oszast, członek zarządu Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu
  • Marta Zalewska, dyrektor ds. relacji partnerskich i Programu InPost Green City, Pion CEO

Prowadzenie: Marek Tejchman, zastępca redaktora naczelnego Dziennika Gazety Prawnej

17:45 - 18:45 Warsztaty: Dane na widelcu - jak poradzić sobie z nadmiarem informacji i wykorzystać analitykę w samorządzie

W trakcie sesji Zespół PwC przedstawi inspirujące przykłady analizy i wykorzystania danych w skutecznym zarządzaniu samorządami w kraju i na świecie. Poprzez zaprezentowanie najnowszych trendów oraz narzędzi będziemy poszukiwali inspiracji dla ułatwienia procesów decyzyjnych, podniesienia jakości tworzonych polityk oraz usprawnienia codziennej pracy.


Zakres warsztatów obejmuje:

  • Prezentację „Skuteczne zarządzanie samorządem - globalne trendy i inspiracje wykorzystywania analityki danych w administracji publicznej”,
  • Interaktywną pracę grupową - największe analityczne wyzwania polskich samorządów i jak sobie z nimi radzić.
Prowadzenie: dr Michał Gamrot, wicedyrektor, PwC Polska
                         dr Paweł Oleszczuk, wicedyrektor, PwC Polska

Gala wręczenia wyróżnień w konkursie Samorządowy lider komunikacji i promocji

20:30 Gala Perły samorządu 2023
Miejsce: Muzeum Miasta Gdyni (ul. Zawiszy Czarnego 1A, Gdynia)

Wręczenie wyróżnień w rankingu Perły samorządu 2023
2 czerwca 2023 r.
Miejsce: Pomorski Park Naukowo-Technologiczny w Gdyni (Aleja Zwycięstwa 96/98, Gdynia)
WARSZTATY
Ścieżka „Gospodarka komunalna” Ścieżka „Finanse w JST”
10:00 – 11:30 Warsztaty: Zamówieniowe oblicze gospodarki komunalnej

Planowane zagadnienia:
  • zamówienia publiczne jako instrument realizacji usług z zakresu gospodarki komunalnej
  • wpływ zmian w prawie zamówień publicznych na realizację usług z zakresu gospodarki komunalnej – ocena regulacji funkcjonujących od 2021 r.
  • newralgiczne obszary kontraktowania przez podmioty publiczne w perspektywie orzecznictwa oraz stanowisk kontrolnych
  • zinstytucjonalizowane i niezinstytucjonalizowane formuły alternatywne realizacji zadań z zakresu gospodarki komunalnej względem zamówień publicznych
  • alternatywne formuły organizacji gospodarki komunalnej z uwzględnieniem współpracy międzygminnej oraz zamówień in-house
Prowadzenie: Konrad Różowicz, Kancelaria Prawna Dr Krystian Ziemski & Partners
Warsztaty: Podatek od nieruchomości – praktyczna adaptacja orzecznictwa

Planowane zagadnienia:
  • gospodarczy charakter przedmiotów opodatkowania – opodatkowanie osób fizycznych oraz osób prawnych, które posiadają status przedsiębiorcy (używane w ustawie pojęcia związania i zajęcia)
  • podmiotowa strona opodatkowania – w tym sposób ustalania i poszukiwania kategorii podatnika podatku od nieruchomości
  • przedmiotowa strona opodatkowania – w tym okoliczności, których ustalenie jest niezbędne dla decyzji, czy mamy do czynienia z przedmiotem podatku
  • wysokość opodatkowania – stosowanie właściwej stawki oraz sposób kalkulacji podstawy opodatkowania
Prowadzenie: dr Paweł Grzybowski, Kancelaria Prawna Dr Krystian Ziemski & Partners
11:30 - 11:45 Przerwa kawowa
11:45 – 13:15 Warsztaty: Optymalizacja gminnych systemów gospodarki odpadami komunalnymi

Planowane zagadnienia:
  • możliwe obszary optymalizacji gminnych systemów odpadowych
  • zakres usług świadczonych w zamian za opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi
  • zamówienia publiczne na odbiór lub zagospodarowanie odpadów komunalnych
  • nieruchomości niezamieszkane w gminnych systemach odpadowych
  • metody ustalania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi
  • zamówienia in-house w gospodarce odpadami komunalnymi
  • współpraca międzygminna w zakresie realizacji zadań odpadowych
  • dialog odpadowy
  • mądra edukacja odpadowa
Prowadzenie: Maciej Kiełbus, Kancelaria Prawna Dr Krystian Ziemski & Partners
Warsztaty: Gdzie szukać VAT-u do odliczenia?

Planowane zagadnienia:
  • podejmowanie przez jednostki samorządu terytorialnego przedsięwzięć inwestycyjnych w kontekście możliwości oraz zakresu odliczenia podatku naliczonego VAT
  • realizacja zadań publicznych z wykorzystaniem spółek komunalnych w kontekście opodatkowania VAT
  • praktyki dotyczące przekazywania przez samorząd zadań do realizacji swoim spółkom
  • zmiana praktyki opodatkowania VAT rozliczeń pieniężnych zachodzących pomiędzy jednostkami samorządu a ich spółkami, w szczególności w zakresie wykonywania zadań obejmujących sport i rekreację, zarządzanie i gospodarowanie nieruchomościami, gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz porządku (zieleń, drogi publiczne, obiekty użyteczności publicznej)
Prowadzenie: Michał Kostrzewa, Kancelaria Prawna Dr Krystian Ziemski & Partners
13:15 - 14:00 Indywidualne konsultacje uczestników z trenerami, wydanie certyfikatów warsztatowych, przerwa obiadowa