Zmiany są w samorządach jedyną pewną rzeczą. W ostatnich latach – głębokie zmiany. Na dodatek dotyczące wielu kwestii na raz: kompetencje, zadania, regulacje, finanse itp. Nie wspominając o zmianach w szeroko ujętym otoczeniu, niekiedy mających historyczne znaczenie. Rzeczywistość okazała się niezwykle wymagająca. Nic nie wskazuje by w kolejnych latach spuściła z tonu. A jednocześnie nikt nie zwolnił i nie zwalnia samorządów z obowiązków, przeciwnie – przybyło ich. Wyzwań także. Pytamy o to, w jakim miejscu są samorządy by w istocie zapytać o ich przyszłość w wielu wymiarach: ustrojowym, finansowym, organizacyjnym itd. Innymi słowy - by zapytać, czego mają się spodziewać mieszkańcy. Na co mogą liczyć, a może czego muszą się spodziewać. Jesteśmy im winni uczciwą odpowiedź.

Zagadnienia:

• pozycja ustrojowa – samorządy potrzebne, ale nielubiane? Czy centralizacja osiągnęła apogeum? Czy czeka nas schyłek samorządności, czy rozkwit? Jaka jest pozycja ustrojowa samorządów teraz, a jaka będzie lub powinna być w kolejnych latach?
• Rząd – samorząd, czy jesteśmy zdolni do przyjaźni, choćby szorstkiej? Jak powinny wyglądać mechanizmy współpracy samorządów i władz centralnych? Jaki może być w nich udział mieszkańców? Czy mieszkańcy nie są podmiotem, który może i powinien łączyć władzę centralną i lokalną – jak to urzeczywistnić?
• pieniądze – czy pieniędzy jest w samorządach mniej, czy więcej (nominalnie, realnie, w proporcji do zadań etc.)? Ile ich powinno być? Skąd powinny płynąć? Czy zawsze będziemy się o nie spierać?
• finansowanie - dlaczego rozmowa o systemowym finansowaniu samorządów jest tak trudna i nie prowadzi do trwałych konkluzji? Co - poza dobrą wolą - jest potrzebne, aby w tej sferze osiągnąć rozsądny kompromis? Czy są na świecie rozwiązania, które moglibyśmy kopiować?
• migracja, transformacja energetyczna, zmiany demograficzne itd. – jakie są najważniejsze wyzwania dla samorządów w najbliższych latach? Czego potrzeba, nie licząc pieniędzy, aby im sprostać? Czy w samorządach są jeszcze ukryte rezerwy?

Prowadzenie: Krzysztof Jedlak, redaktor naczelny Dziennika Gazety Prawnej

Zagadnienia:

• czy samorządowe finanse pogrążone są w kryzysie? Jak wpłynął na nie Polski Ład? Z czego wynikają różnice zdań między rządem a samorządami?
• autonomia finansowa JST - ile dochodów własnych, ile rządowych dotacji, ile środków unijnych?
• gdzie szukać pieniędzy, gdy w lokalnej kasie ich nie ma?
• finansowe perspektywy i wyzwania na rok 2024

Zagadnienia:

• diagnoza sytuacji - jaki jest stan zadłużenia szpitali i co tak naprawdę te liczby nam mówią?
• który dług ma znaczenie i przekłada się na bieżącą działalność szpitala?
• kiedy zadłużenie przekłada się realnie na sytuację pacjentów? Czy takie sytuacje się zdarzają?
• jak zarządzać długiem i jak zmiany przepisów wpływają na sytuację finansową szpitali
• jakie rozwiązania powinny być wprowadzone - w kontekście projektu modernizacji szpitali (w zależności jaka będzie sytuacja z tym projektem wiosną przyszłego roku, kiedy będzie debata)

Zagadnienia:

• diagnoza sytuacji – ile faktycznie pieniędzy wydajemy na edukacje?
• czy obecny system jest optymalny?
• subwencja czy dotacja?
• rola samorządów w kontekście finansowania edukacji
• główne problemy i wyzwania związane z obowiązującym system finansowania edukacji z punktu widzenia poszczególnych stron
• jak zmieniać system, żeby był wydajny i odpowiadał na zmieniające się otoczenie (np. w kontekście napływu uczniów z Ukrainy, zmian demograficznych)?
• rekomendacje

Zagadnienia:

• jak samorządy poradziły sobie ze skokowym wzrostem kosztów energii (nawet mimo np. zamrożenia przez rząd cen prądu na poziomie 785 zł netto, to dla większości JST oznacza wzrost 2-3 krotny)?
• jak oszczędzać w dobie kryzysu? Dobre praktyki z samorządów i administracji rządowej, jak oszczędzać energię – ustawowo zobowiązane są do 10 proc. oszczędności w 2023 r.
• sprzedaż węgla przez samorządy – niewypał czy ostatecznie dobra współpraca z rządem, po tym jak było ze strony lokalnych włodarzy wiele zastrzeżeń do tego pomysłu.
• co dalej z OZE i termomodernizacją? – co zmieni poluzowanie przepisów o lokowaniu elektrowni wiatrowych, jak idzie im wdrażanie OZE i termomodernizacja (z dodatkowych 13,7 mld zł, które otrzymały pod koniec tego roku, równowartość 15% muszą przeznaczyć na efektywność energetyczną), co głównie blokuje rozwój odnawialnych źródeł energii?

Polityka gospodarcza i inwestycyjna samorządu zależy od jego wielkości, potrzeb, zmieniającego się otoczenia i oczekiwań mieszkańców. W tym dynamicznym świecie jedna rzecz pozostaje jednak niezmienna – rosnące wymagania dotyczące profesjonalizmu którym musi wykazać się lokalna władza. Jakich działań i umiejętności potrzebują samorządowcy? Jakie cele gospodarcze są realne do osiągniecia? Gdzie powinni szukać wsparcia i czego powinni dostarczyć inwestorom nowym i już obecnym w lokalnej wspólnocie. Jak pogodzić interesy mieszkańców, środowiska i biznesu?

Zagadnienia:

• współczesna rzeczywistość inwestycyjna
• potrzeby lokalnych wspólnot – dziś i jutro
• zmieniające się metody zarządzania otoczeniem inwestycyjnym i gospodarczym
• świat w którym pieniądz znów kosztuje – nowa rzeczywistość finansowa
• gospodarka, praca i czas wolny – zmieniające się oczekiwania mieszkańców i biznesu

• zamówienia publiczne jako instrument realizacji usług z zakresu gospodarki komunalnej
• wpływ zmian w prawie zamówień publicznych na realizację usług z zakresu gospodarki komunalnej – ocena regulacji funkcjonujących od 2021 r.
• newralgiczne obszary kontraktowania przez podmioty publiczne w perspektywie orzecznictwa oraz stanowisk kontrolnych
• zinstytucjonalizowane i niezinstytucjonalizowane formuły alternatywne realizacji zadań z zakresu gospodarki komunalnej względem zamówień publicznych
• alternatywne formuły organizacji gospodarki komunalnej z uwzględnieniem współpracy międzygminnej oraz zamówień in-house

• gospodarczy charakter przedmiotów opodatkowania – opodatkowanie osób fizycznych oraz osób prawnych, które posiadają status przedsiębiorcy (używane w ustawie pojęcia związania i zajęcia)
• podmiotowa strona opodatkowania – w tym sposób ustalania i poszukiwania kategorii podatnika podatku od nieruchomości
• przedmiotowa strona opodatkowania – w tym okoliczności, których ustalenie jest niezbędne dla decyzji, czy mamy do czynienia z przedmiotem podatku
• wysokość opodatkowania – stosowanie właściwej stawki oraz sposób kalkulacji podstawy opodatkowania

• możliwe obszary optymalizacji gminnych systemów odpadowych
• zakres usług świadczonych w zamian za opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi
• zamówienia publiczne na odbiór lub zagospodarowanie odpadów komunalnych
• nieruchomości niezamieszkane w gminnych systemach odpadowych
• metody ustalania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi
• zamówienia in-house w gospodarce odpadami komunalnymi
• współpraca międzygminna w zakresie realizacji zadań odpadowych
• dialog odpadowy
• mądra edukacja odpadowa

• podejmowanie przez jednostki samorządu terytorialnego przedsięwzięć inwestycyjnych w kontekście możliwości oraz zakresu odliczenia podatku naliczonego VAT
• realizacja zadań publicznych z wykorzystaniem spółek komunalnych w kontekście opodatkowania VAT
• praktyki dotyczące przekazywania przez samorząd zadań do realizacji swoim spółkom
• zmiana praktyki opodatkowania VAT rozliczeń pieniężnych zachodzących pomiędzy jednostkami samorządu a ich spółkami, w szczególności w zakresie wykonywania zadań obejmujących sport i rekreację, zarządzanie i gospodarowanie nieruchomościami, gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz porządku (zieleń, drogi publiczne, obiekty użyteczności publicznej)