„Banki – pieniądze – długi. Nieznana prawda o współczesnym systemie finansowym”
Jacek Chołoniewski, Paweł Górnik, Mateusz Siekierski
Wydawnictwo Estymator, Warszawa 2020

Autorzy tej publikacji wcielają się w rolę pogromców mitów na temat działania systemu finansowego. Prostują błędne, lecz rozpowszechnione przekonanie, że banki to instytucje, które zajmują się wyłącznie przechowywaniem pieniędzy i dawaniem kredytów. Chołoniewski i spółka pokazują, że rola banków jest teraz duża ważniejsza: bo tak naprawdę to „produkują” pieniądz. Banki stały się więc filarami współczesnego kapitalizmu. Na dodatek świadomymi swojej własnej roli i potęgi. Przy czym nie wahają się używać swoich wpływów do współrządzenia światem.

„Europejski lider wzrostu. Polska droga od ekonomicznych peryferii do gospodarki sukcesu”
Marcin Piątkowski
Poltext, Warszawa 2020

Piątkowski – ekonomista związany z Akademią Leona Koźmińskiego oraz Bankiem Światowym – opowiada gospodarczą historię współczesnej Polski. Robi to w niesztampowy sposób, bo w przeciwieństwie do propagandowych broszur na temat polskiego cudu gospodarczego po 1989 r. sięga głębiej. Dowodzi, jak bardzo mocno polski wzrost ostatniego 30-lecia bazuje na inwestycjach z czasów wcześniejszych – głównie z okresu Polski Ludowej. Spojrzenie Piątkowskiego to przypomnienie, że rozwój społeczny nie bierze się znikąd. Co jest teraz także lekcją i wyzwaniem dla nas.

„Historia ludzkiej chciwości”
Krzysztof Opolski, Krzysztof Turowski
Wydawnictwo Arkady, Warszawa 2020

Dziennikarz Krzysztof Turowski i ekonomista Krzysztof Opolski dyskutują o bankach, lichwie, chciwości i spekulacji. Erudycyjna, ale i pouczająca przechadzka po świecie pieniądza oraz rządzących nim namiętnościach i instynktach. Aż chciałoby się do obu panów przysiąść i trochę się z nimi pokłócić.

„Toksyczny dług XXI wieku”
Rafał Adamus
Wydawnictwo Difin, Warszawa 2020

Spiętrzenie pocovidowego długu sprawia, że temat stał się gorący. A książka Adamusa to dowód, że sprawa zajmuje także polskie myślące głowy. Prawnik z Uniwersytetu Opolskiego podchodzi do sprawy od strony doświadczeń eksperta zajmującego się prawem upadłościowym i postępowaniami restrukturyzacyjnymi. Czyli tym, co przychodzi po niespłaconym długu. W swojej książce nie poprzestaje jednak na samym prawie. Odważnie wchodzi na pole publicystyki ekonomicznej. Zastanawiając się nad skutkami problemu zadłużeniowego dla społeczeństwa.

„Kapitalizm sieci”
Jan Zygmuntowski
Wydawnictwo Rozruch, Warszawa 2020

Oto na naszych oczach kapitalizm dokonał zaprzęgnięcia internetu do pracy na swoją korzyść. A koronakryzys ten proces nasilił. Żyjemy w czasach, gdy cyfrowy kartel GAFA (Google, Apple, Facebook. Amazon) nie musi już nawet ukrywać swoich intencji. Oni wygrali – pokonali konkurencję, przerzucając koszty funkcjonowania na poddostawców oraz resztę społeczeństwa. Stworzyli (lub właśnie tworzą) nowe supermonopole, których rozbicie wydaje się politycznie niewyobrażalne. Zygmuntowski wszystkie te procesy sprawnie i przejrzyście porządkuje. Tam gdzie trzeba wskazując również, skąd się wzięły i dokąd nas prowadzą. Jego książka jest znakomitym przewodnikiem po cyfrowej ekonomii. Już nie jutra, lecz jak najbardziej dzisiaj.

„Gospodarka cyfrowa. Jak nowe technologie zmieniają świat?”
Katarzyna Śledziewska, Renata Włoch
Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2020

Znów o nowych technologiach. Ale w przeciwieństwie do Zygmuntowskiego mniej publicystycznie oraz polemicznie. Za to opisowo. Jakie kontrowersje wywołuje działanie platform cyfrowych? Jak zorganizowana jest produkcja i jak wygląda monetyzacja w świecie nowych technologii? Wreszcie: jakie nowe zadania wyrastają przed państwami z powodu wkroczenia kapitalizmu na nowy etap cyfrowych monopoli?

„Energiewende. Nowe niemieckie imperium”
Jakub Wiech
Wydawnictwo Energetyka24, Warszawa 2020

Energiewende to trwająca za Odrą rewolucja energetyczna. Polega ona na tym, że w najludniejszym kraju Europy rządzące elity – niezależnie od politycznych barw – promują proces rozbudowy energetyki odnawialnej. Towarzyszy mu wycofywanie się z atomu i zwiększony udział gazu importowanego, m.in. z Rosji. Tak nastawiona machina jest prawdopodobnie najważniejszym procesem ekonomicznym i geopolitycznym naszych czasów. Zjawiskiem równie istotnym, jak stworzenie Unii Europejskiej albo powołanie do życia strefy euro. Jego namacalne skutki już odczuwamy. Ale to dopiero początek.

„Społeczna gospodarka rynkowa i integracja europejska w czasach dziejowego przełomu”
Elżbieta Mączyńska, Piotr Pysz (red.)
PTE, Warszawa 2020

Koncepcja społecznej gospodarki rynkowej powinna nas obchodzić. Wszak została wpisana do konstytucji z 1997 r., a więc powinniśmy ją realizować? Ale czy tak się dziej? I czy współczesna Europa nie zdradziła przypadkiem tego ideału. O tym wszystkim w nowej zbiorowej pracy napisanej do spółki przez polskich oraz niemieckich ekonomistów, publicystów i aktywistów.

„Pokolenie ‘89”
Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2020
Jakub Sawulski

„Pokolenie” jest ważnym głosem w debacie o minionym trzydziestoleciu. Jego siłą jest mocna argumentacja ekonomiczna podparta solidnymi faktami. Jakub Sawulski to autor, którego warto i czytać, i słuchać. Bo krytyka przemian to dla niego punkt wyjścia do dalszych poszukiwań. Bo skoro nie tak, jak było, to którędy? Czy po 30 cielęcych latach III RP przyjdzie 30 lat dojrzałych? Gra o duża stawkę dopiero się więc rozpoczyna.

„Zarządzanie przez algorytmy. Technologia – prawo – ekonomia”
Wydawnictwo Poltext, Warszawa 2020
Włodzimierz Szpringer

Czym różnią się big techy od fintechów? Czy jesteśmy w stanie wyobrazić sobie, a potem zaprojektować skuteczne i możliwe do wdrożenia regulacje działania portali społecznościowych? Aby odpowiedzieć na te pytania, trzeba najpierw sobie uświadomić, czym są i jak działają algorytmy stojące za współczesną rzeczywistością cyfrową. Na tym polu nowa książka utytułowanego polskiego ekonomisty Włodzimierza Szpringera jest lekturą niezastąpioną.