Przy okazji prezentacji dotychczasowego bilansu działania ustawy, która ma przeciwdziałać zatorom płatniczym, prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Tomasz Chróstny poinformował, że wydał pierwsze decyzje w sprawie firm ociągających się z płatnościami.

Wiceszef MRPiT Marek Niedużak zapowiedział natomiast, że w ciągu jednego‒dwóch miesięcy resort opublikuje rejestr praktyk płatniczych największych przedsiębiorstw, które działają na naszym rynku.
– Właśnie wydałem pierwsze cztery decyzje. Dwie zakończone nałożeniem kar na spółki i dwie, gdzie pomimo stwierdzenia zatorów płatniczych odstąpiliśmy od nałożenia sankcji finansowych wobec spełnienia ustawowych warunków obligatoryjnego odstąpienia od nałożenia kary – ogłosił prezes UOKiK podczas spotkania z mediami. Jak przypomniał, odstępuje od wymierzenia kary, jeśli przedsiębiorca generujący zatory sam jest ofiarą opóźnień w płatnościach na kwotę wyższą niż suma jego zobowiązań. Kary od UOKiK dostały dwie firmy, które zajmują się transportem towarów – HAVI Logistics (426 tys. zł przy zaległościach na kwotę ponad 155 mln zł) i Locotranssped (44 tys. zł za zaległości na 24,5 mln zł). Podmioty te mogą zwrócić się do prezesa urzędu o ponowne rozpatrzenie sprawy lub złożyć skargę do WSA w Warszawie.
UOKiK wszczął dotychczas 100 postępowań dotyczących największych podmiotów. Jak mówił prezes Chróstny, wymagało to przeanalizowania 50 mln transakcji gospodarczych.
Wiceminister Niedużak, który odegrał główną rolę w przygotowaniu obowiązującej od 1 stycznia 2020 r. ustawy (Dz.U. z 2019 r. poz. 1649), poinformował natomiast, że do resortu wpłynęło ok. 3 tys. sprawozdań dotyczących tego, w jakich terminach najwięksi płatnicy CIT płacą swoim kontrahentom. Jak ocenił, dzięki sprawozdaniom wszyscy przedsiębiorcy oraz obywatele otrzymują wiedzę na temat tego, jak swoje zobowiązania regulują najwięksi przedsiębiorcy w Polsce. Jednocześnie duże podmioty będą mogły zaprezentować się jako rzetelni kontrahenci. Firmy miały obowiązek złożenia sprawozdań do resortu do 1 lutego. ‒ W tej chwili analizujemy sprawozdania. Postaramy się opublikować je jak najszybciej, w perspektywie najbliższego jednego‒dwóch miesięcy – zapowiedział Niedużak.
Jak dodał, zgodnie z planem co roku dokonywana będzie tzw. ocena skutków tej regulacji ex post. – Być może taka ocena doprowadzi nas do wniosku, że jest potrzeba nowelizacji niektórych zapisów – wskazał wiceminister. Bardziej zdecydowany był prezes UOKiK, który powtórzył, że dotychczasowe doświadczenia urzędu ze stosowania ustawy pokazują, że należy ją doprecyzować, by wyeliminować z niej luki.
– Myślę, że jest to kwestia najbliższych sześciu‒ośmiu tygodni, żebyśmy mogli uzgodnić z MRPiT i MF zakres potrzebnych zmian i pozwolić legislatorom na podjęcie prac ‒ oznajmił. W dłuższej perspektywie, jak powiedział, terminy płatności, konkretnie jako data, powinny znaleźć się w e-fakturach i schemie JPK.
– Przepisy antyzatorowe są niezwykle pożyteczne. Mówimy o eliminacji poważnego nadużycia w gospodarce. Widzimy, że jest to cel obrany na lata. Naszym celem jest wspieranie mikro-, małych i średnich przedsiębiorców – podsumował Chróstny.