W potocznym znaczeniu mówi się np. o braku wdzięczności za okazaną pomoc, o niepamiętaniu o wyświadczonej przez kogoś przysłudze. Prawo mówi o niewdzięczności rażącej, ale używa tego pojęcia przemiennie z niewdzięcznością. O rażącej niewdzięczności mowa jest przy darowiźnie, gdyż jest ona przesłanką odwołania darowizny. Przepis mówi, że darczyńca może odwołać darowiznę nawet już wykonaną, jeśli obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności. Jest to pojęcie bardzo ocenne, a ocena należy do sądu. Można jednak powiedzieć, że z rażącą niewdzięcznością mamy do czynienia wtedy, gdy obdarowany wykazuje w stosunku do darczyńcy złą wolę, zachowuje się tak świadomie przez dłuższy czas, a wszystko zmierza do wyrządzenia darczyńcy szkody. Z powołanego przepisu wynika także, że zachowanie obdarowanego musi być skierowane bezpośrednio do darczyńcy. Ale zdarza się, że obdarowany opamięta się i uda mu się przeprosić darczyńcę. Po uzyskaniu przebaczenia darowizna nie może być odwołana z powodu niewdzięczności.

Odwołania darowizny mogą się także domagać spadkobiercy darczyńcy. Ale może mieć to miejsce tylko wtedy, gdy darczyńca w chwili śmierci był uprawniony do odwołania darowizny, albo obdarowany umyślnie pozbawił go życia, lub doprowadził do takiego stanu zdrowia, że doprowadziło to do śmierci.

WARTO ZAPAMIĘTAĆ
Darowizna nie może być odwołana po upływie roku od dnia, w którym uprawniony do odwołania dowiedział się o niewdzięczności obdarowanego.

Marta Pionkowska

Podstawa prawna
* Art. 898 i 899 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).