Zawód adwokata (z łac. advocatus od advocare – przyzwany na pomoc) to zawód prawniczy polegający na świadczeniu pomocy prawnej, a w szczególności na udzielaniu porad prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych oraz występowaniu przed sądami i urzędami. Adwokat wykonuje zawód w kancelarii adwokackiej, zespole adwokackim albo w spółce cywilnej, jawnej, partnerskiej, komandytowej.

WARTO ZAPAMIĘTAĆ
Adwokata obowiązuje zachowanie w tajemnicy tego wszystkiego, o czym dowiedział się w związku z udzielaniem pomocy prawnej. Ten obowiązek nie może być ograniczony w czasie.

Wykonywanie zawodu

Adwokat nie może wykonywać zawodu, jeżeli pozostaje w stosunku pracy, jeśli jego małżonek pełni funkcje sędziowskie, prokuratorskie lub w okręgu izby adwokackiej – w organach dochodzeniowo- śledczych, jeśli został uznany za trwale niezdolnego do wykonywania zawodu, jeśli został ubezwłasnowolniony albo gdy został zawieszony w czynnościach. Nie może też wykonywać swej pracy, gdy w okręgu izby spokrewniona z nim osoba do drugiego stopnia lub spowinowacona z nim w pierwszym stopniu pełni funkcje sędziowskie, prokuratorskie, dochodzeniowo-śledcze. W Polsce w 2013 roku było 12 tys. 700 adwokatów.

Tytuł zawodowy „adwokat” podlega ochronie prawnej. Adwokaci posiadają zbiór zasad etyki, których muszą przestrzegać. Zbiór ma formę uchwały Naczelnej Rady Adwokackiej. Sprzeczne z godnością zawodu i niedopuszczalne jest m.in. korzystanie z usług pośredników, narzucanie komukolwiek swej pomocy prawnej albo umieszczanie reklam w prasie lub innych środkach masowego przekazu.

WARTO ZAPAMIĘTAĆ
Minister Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Naczelnej Rady Adwokackiej, określa szczegółowe zasady ponoszenia kosztów pomocy prawnej z urzędu oraz stawki minimalne za czynności adwokackie, w drodze rozporządzenia, w sprawie opłat za czynności adwokackie i ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Palestra

Ogół adwokatów i aplikantów adwokackich stanowi adwokaturę, nazywaną także palestrą, czyli samorząd tego zawodu. Stanowi on ogół adwokatów i aplikantów adwokackich. Prawo wykonywania zawodu adwokata ma tylko ten, kto został wpisany na listę adwokatów przez okręgową radę adwokacką. Do zadań adwokatury należy między innymi reprezentowanie i ochrona praw członków, sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem przepisów o wykonywaniu zawodu adwokata, doskonalenie zawodowe adwokatów i kształcenie aplikantów adwokackich.

Prawie każda sprawa trafiająca do danego adwokata jest inna; cenę za obsługę prawną ustala się w drodze umowy z klientem.

Na listę adwokatów może być wpisany ten, kto:

* jest nieskazitelnego charakteru i swym dotychczasowym zachowaniem daje rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu adwokata,
* korzysta w pełni z praw publicznych oraz ma pełną zdolność do czynności prawnych,
* ukończył wyższe studia prawnicze w Rzeczypospolitej Polskiej i uzyskał tytuł magistra lub zagraniczne studia prawnicze uznane w Rzeczypospolitej Polskiej,
* odbył w Rzeczypospolitej Polskiej aplikację adwokacką i złożył egzamin adwokacki


Wymogu odbycia aplikacji adwokackiej i złożenia egzaminu adwokackiego nie stosuje się do:

* profesorów i doktorów habilitowanych nauk prawnych,
* osób, które zdały egzamin sędziowski, prokuratorski, radcowski lub notarialny,
* osób, które co najmniej trzy lata zajmowały stanowisko radcy Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa.

Do złożenia egzaminu adwokackiego bez obowiązku odbycia aplikacji adwokackiej, mogą przystąpić:

• doktorzy nauk prawnych;

• osoby, które przez okres co najmniej 4 lat w okresie nie dłuższym niż 6 lat przed złożeniem wniosku o dopuszczenie do egzaminu były zatrudnione na stanowisku referendarza sądowego, starszego referendarza sądowego, asystenta prokuratora, asystenta sędziego lub były zatrudnione w Sądzie Najwyższym, Trybunale Konstytucyjnym lub w międzynarodowym organie sądowym, w szczególności w Trybunale Sprawiedliwości Unii Europejskiej lub Europejskim Trybunale Praw Człowieka i wykonywały zadania odpowiadające czynnościom asystenta sędziego;

• osoby, które po ukończeniu wyższych studiów prawniczych przez okres co najmniej 4 lat w okresie nie dłuższym niż 6 lat przed złożeniem wniosku o dopuszczenie do egzaminu wykonywały na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej wymagające wiedzy prawniczej czynności bezpośrednio związane ze świadczeniem pomocy prawnej przez radcę prawnego lub adwokata w kancelarii radcy prawnego, spółce cywilnej, jawnej, partnerskiej, komandytowej lub komandytowo-akcyjnej, o których mowa w art. 8 ust. 1, lub kancelarii adwokackiej, zespole adwokackim, spółce cywilnej, jawnej, partnerskiej, komandytowej lub komandytowo-akcyjnej, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych;

• osoby, które po ukończeniu wyższych studiów prawniczych przez okres co najmniej 4 lat w okresie nie dłuższym niż 6 lat przed złożeniem wniosku o dopuszczenie do egzaminu były zatrudnione w urzędach organów władzy publicznej i wykonywały wymagające wiedzy prawniczej czynności bezpośrednio związane ze świadczeniem pomocy prawnej na rzecz tych urzędów;

• osoby, które po ukończeniu aplikacji legislacyjnej przez okres co najmniej 4 lat w okresie nie dłuższym niż 6 lat przed złożeniem wniosku o dopuszczenie do egzaminu były zatrudnione w urzędach organów władzy publicznej lub w państwowych jednostkach organizacyjnych i wykonywały wymagające wiedzy prawniczej czynności bezpośrednio związane z tworzeniem projektów ustaw, rozporządzeń lub aktów prawa miejscowego;

• osoby, które zdały egzamin sędziowski, prokuratorski, notarialny lub komorniczy;
• osoby, które zajmują stanowisko radcy lub starszego radcy Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa;

• osoby, które w terminie 10 lat od dnia doręczenia uchwały o wyniku egzaminu adwokackiego nie złożyły wniosku o wpis na listę adwokatów.

Katarzyna Rychter

Podstawa prawna
* Ustawa z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze (tj. Dz.U. z 2002 r. nr 123, poz. 1058 z późn. zm.).