Wypłaty pieniędzy na świadczenia z programu 500 plus idą sprawnie, zgodnie z zapotrzebowaniem gmin - zapewnił wiceszef resortu rodziny Bartosz Marczuk. Jak dodaje, resort pracuje nad systemowym rozwiązaniem, które usprawni procedury związane z wypłatami dla rodzin mieszkających za granicą.

"Z naszych informacji, które monitorujemy i sprawdzamy na bieżąco, wynika, że wypłaty pieniędzy zgodnie z zapotrzebowaniem, jakie zgłaszają u wojewodów gminy, idą sprawnie, bez żadnych problemów" - powiedział Marczuk PAP.

Przypomniał, że poza pieniędzmi na wypłaty, gminy dostają pieniądze na obsługę zadań związanych z programem 500 plus. Kwota ta wynosi 2 proc. całej puli. Gminy obsługują ponad 90 proc. wszystkich zadań związanych z programem. 1 proc. dostają powiaty, które obsługują kilka procent decyzji związanych z pieczą zastępczą.

Jak zaznaczył, niewielkim odsetkiem spraw związanych z wypłatą 500 plus dla rodzin, które mieszkają za granicą, zajmują się marszałkowie województw - są to sprawy związane z koordynacją systemów zabezpieczenia społecznego. Marszałkowie zwracali uwagę, że jest to zadanie zlecone, na które nie zostały im przekazane środki.

MRPiPS podkreśliło w komunikacie, że jest to zadanie finansowane z budżetu państwa, jednak ustawa nie określa poziomu kosztów na obsługę tego zadania w procentach od wypłaconych świadczeń, ponieważ marszałek województwa wyłącznie wydaje decyzje, natomiast wypłata świadczeń realizowana jest przez gminę. Trudno także było na etapie uchwalania ustawy przewidzieć skalę obciążenia marszałków.

"Od samego początku mówiliśmy, że nie możemy od razu, na 1 kwietnia powiedzieć, jaka kwota będzie potrzebna na obsługę tych zadań, bo nie wiemy, jakie będzie zapotrzebowanie. Ponieważ marszałkowie sygnalizowali, że mogą mieć formalny problem z finansowaniem tych zadań z pieniędzy, które dostają od nas na obsługę świadczeń rodzinnych w ramach koordynacji, w związku z tym poprosiliśmy wojewodów, żeby przesunęli pieniądze - które są w ich budżetach i są przeznaczone na koordynację świadczeń rodzinnych - na obsługę 500 plus w ramach koordynacji. I wojewodowie to teraz robią" - tłumaczył Marczuk.

Resort poinformował, że obecnie wojewodowie zabezpieczyli realizację tego zadania w 12 województwach - w pozostałych trwają ustalenia pomiędzy wojewodą a marszałkiem.

Jak dodał Marczuk, do tej pory odbywało się to na takiej zasadzie, że marszałkowie zgłaszali zapotrzebowanie do wojewodów po wykonaniu określonej pracy zwianej z koordynacją, a ci wypłacali pieniądze i nikt tego nie kontrolował.

"My uważamy, że takie rozwiązanie pozwala na sfinansowanie obsługi 500 plus związanej z koordynacją, aczkolwiek pracujemy nad rozwiązaniem systemowym" - powiedział Marczuk.

Poinformował, że resort zlecił trzem wojewodom kontrolę, jak wygląda kwestia wyceny jednej takiej sprawy związanej z koordynacją. Z informacji ministerstwa wynika, że są duże różnice - wyceny wahają się od ok. 80 zł do 220 zł. "W związku z tym chcemy zrobić systemowe rozwiązanie docelowe, w którym będziemy dążyć do tego, żeby wycenić, ile rzeczywiście kosztuje zajęcie się taką jedną sprawą i na tej podstawie zrobić system, który by porządkował tę kwestię" - powiedział wiceminister.

"My chcemy to uporządkować. Natomiast na ten moment uważamy, że to przesunięcie, które zleciliśmy, czyli z obsługi świadczeń rodzinnych w ramach koordynacji do obsługi 500 plus w koordynacji, jest rozwiązaniem wystarczającym" - ocenił Marczuk.

Na mocy programu "Rodzina 500 plus" świadczenie wychowawcze w wysokości 500 zł miesięcznie wypłacane jest na każde drugie i kolejne dziecko. W przypadku dochodu poniżej 800 zł netto na osobę (lub 1200 zł dla rodzin wychowujących dziecko niepełnosprawne), rodzina otrzyma wsparcie także na pierwsze dziecko. Analogiczne świadczenie - dodatek wychowawczy - przysługuje rodzinom zastępczym na każdego niepełnoletniego wychowanka.

Zgodnie z dotychczasową, unijną praktyką koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, która ma nie dopuszczać do kumulacji świadczeń o charakterze rodzinnym przewidzianych w przepisach unijnych, nie można jednocześnie pobierać pełnej kwoty świadczeń w dwóch państwach członkowskich; jednak rodziny, w których jedno z rodziców pracuje za granicą, mogą korzystać i z polskich świadczeń z programu 500 plus, i z zagranicznych - ale nie w pełnej wysokości.

Jedno państwo wypłaci pełne świadczenie według własnego ustawodawstwa, drugie tzw. dodatek dyferencyjny. Rodzina otrzyma najwyższą możliwą kwotę świadczeń przewidzianą w ustawodawstwie jednego z tych państw (z reguły właściwym do wypłaty świadczeń jest to państwo, w którym wykonywana jest praca).