Wdrożenie do polskiego prawa przepisów dyrektyw unijnych, które gwarantują bezpieczeństwo biorcom i dawcom krwi oraz wpływają na zachowanie odpowiednich standardów w krwiodawstwie i krwiolecznictwie - to główny cel przyjętej w czwartek przez Senat z poprawkami noweli ustawy o publicznej służbie krwi.

Sprawozdawca komisji zdrowia senator Rafał Ślusarz (PiS) wyjaśnił, że jedna z kilkunastu zgłoszonych poprawek wskazuje, że przekazanie danych przez jednostkę organizacyjną publicznej służby krwi do Polskiego Czerwonego Krzyża wymaga zgody dawcy krwi wyrażonej w formie pisemnej. Pozostałe - jak tłumaczył - mają charakter legislacyjny, edytorski i doprecyzowujący.

„Mówimy dzisiaj o sprawie, która świadczy o niezłej kondycji naszych społeczeństw. Mamy do czynienia z altruizmem, przejawiającym się dzieleniu własną krwią z osobami chorymi” - mówił podczas środowej debaty Ślusarz. Przekonywał, żeby ten „dar” był „darem pełnym”, to wszystkie procedury muszą być poddane zunifikowanym standardom ponadnarodowym.

Ślusarz zapewnił, że ustawa przeszła bardzo szerokie konsultacje. Dodał, że największe koszty będą związane z systemem informatycznym e-Krew. „Ministerstwo ma zamiar skorzystać ze środków europejskich, z programu Polska Cyfrowa, wniosek został wysłany i ma szansę być pozytywnie rozpatrzony” - dodał.

Zgodnie z nowelą wprowadzone będą nowe regulacje dotyczące rejestru dawców krwi. Jednostki organizacyjne publicznej służby krwi będą prowadziły system teleinformatyczny e-Krew, zawierający informacje o dawcach krwi, w tym o dawcach rzadkich grup oraz o niepożądanych zdarzeniach i reakcjach.

System e-Krew ma służyć przede wszystkim zapewnieniu bezpiecznej krwi lub jej składników na potrzeby lecznictwa, poszukiwaniu krwi i dawców krwi w przypadku pacjentów z rzadkimi grupami krwi oraz monitorowaniu jakości i drogi w krwiodawstwie i krwiolecznictwie. Ponadto ma być pomocny w ocenie optymalnego zużycia krwi.

System ten będzie służył także sprawozdawczości. Państwa członkowskie zobowiązane są bowiem m.in. do składania rocznego sprawozdania o poważnych niepożądanych zdarzeniach i reakcjach związanych z pobieraniem, badaniem, preparatyką, przechowywaniem, a także przetaczaniem krwi i jej składników.

Zgodnie z nowelą dawcą krwi będą mogły zostać osoby pełnoletnie. Krew będą też mogły oddać osoby powyżej 17. roku życia, ale jedynie wówczas, jeśli przemawiają za tym względy fizjologiczne lub lecznicze (np. występowanie antygenów rzadkich grup krwi).

Ponadto w regulacji wskazano zakres danych, jakie powinna zawierać legitymacja honorowego dawcy krwi, a także zaproponowano zapisy ułatwiające oddawanie krwi przez osoby niepełnosprawne z trudnościami w porozumiewaniu się.

Nowelizacja reguluje także zasady przywozu krwi i jej składników spoza krajów UE i Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

Większość przepisów ustawy wejdzie w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.

W grudniu 2015 r. KE pozwała Polskę za niewdrożenie niektórych unijnych przepisów dotyczących norm jakości i bezpieczeństwa krwi ludzkiej.

Według KE Polska nie wypełnia niektórych zobowiązań wynikających z trzech unijnych dyrektyw (2002/98/WE, 2004/33/WE i 2005/61/WE), które wprowadzają szereg przepisów mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa krwi, w tym zasady dotyczące minimalnego wieku krwiodawcy, warunki przywozu krwi z państw trzecich oraz obowiązków sprawozdawczych placówek służb krwi. Termin ich wdrożenia do prawa krajowego upłynął w 2005 i w 2006 r.

Za nowelą z poprawkami senatorowie opowiedzieli się jednogłośnie. Teraz trafi ona ponownie do Sejmu. (PAP)