Dokonana latem 2018 r. zmiana przepisów odnosząca się do elektrowni wiatrowych, wprowadzona z mocą wsteczną od 1 stycznia 2018 r., która wpłynęła na wysokość uzyskiwanych przez gminy dochodów z podatku od nieruchomości, była niekonstytucyjna - orzekł w środę Trybunał Konstytucyjny.

Zgodnie z wyrokiem TK przepis ma utracić moc obowiązującą po upływie 18 miesięcy od dnia ogłoszenia tego wyroku w Dzienniku Ustaw.

"W okresie odroczenia terminu utraty mocy obowiązującej zakwestionowanej regulacji ustawodawca ma obowiązek doprowadzić do stanu zgodnego z konstytucją, co w niniejszej sprawie będzie wymagało ustanowienia odpowiednich rozwiązań ustawowych i zrekompensowania gminom strat poniesionych w następstwie wprowadzenia z mocą wsteczną regulacji wpływającej na obniżenie ich dochodów z podatku od elektrowni wiatrowych" - zaznaczono w komunikacie Trybunału informującym o środowym wyroku.

TK rozpatrywał przepis nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii z 7 czerwca 2018 r. Wprowadził on z mocą wsteczną od 1 stycznia 2018 r. nowe brzmienie definicjom "budowli" i "elektrowni wiatrowej". "Treść tych definicji bezpośrednio determinuje wysokość dochodów gmin uzyskanych z podatku od nieruchomości" - zaznaczono w komunikacie Trybunału. Wnioski do TK w tej sprawie skierowały rady gmin Świecie nad Osą i Kobylnica.

"Wnioskodawcy podnieśli, że wprowadzona z mocą wsteczną zmiana doprowadziła do obniżenia dochodów z tytułu podatku od nieruchomości, zwłaszcza w przypadku małych gmin, na terenie których zlokalizowane są elektrownie wiatrowe, a w konsekwencji do pogorszenia jakości życia ich mieszkańców" - zaznaczono w komunikacie.

Argumentację wniosków podzielił TK. "Zmiana definicji +budowli+ i definicji +elektrowni wiatrowej+ z mocą wsteczną spowodowała, że gminy zostały pozbawione części swoich dochodów, a ponadto zobowiązane do zwrotu nadpłaconego podatku od nieruchomości, pobranego za posadowione na ich terenie elektrownie wiatrowe za okres od stycznia do czerwca 2018 r. Ustawa nowelizująca nie zawierała żadnych rozwiązań umożliwiających gminom dostosowanie się do nowych regulacji, które mogłyby minimalizować negatywne skutki zmiany prawa" - zaznaczył Trybunał.

Jak natomiast dodał, "w momencie uchwalania budżetów przez gminy, obowiązujące prawo jednoznacznie nakazywało szacować wpływy podatkowe na poziomie tych uzyskanych za 2017 r.".

"Ponadto ustawodawca mógł ustanowić kwestionowane przepisy wcześniej, bez potrzeby wprowadzania ich z mocą wsteczną. Kwestionowana regulacja doprowadziła do negatywnych następstw dla gmin, których dochody z tytułu opodatkowania elektrowni wiatrowych zostały uszczuplone z mocą wsteczną, co utrudniło im realizację zadań własnych i ostatecznie było niekorzystne dla mieszkańców tych jednostek samorządu terytorialnego" - ocenił TK.

Trybunał zastrzegł, że na razie zakwestionowana regulacja zachowuje swoją moc obowiązującą i wymaga stosowania. "Dopiero, gdy wyrok TK nie zostałby wykonany przez ustawodawcę i niezgodna z konstytucją regulacja zostałaby derogowana na mocy niniejszego orzeczenia, (...) możliwa byłaby odpowiedzialność odszkodowawcza Skarbu Państwa" - wskazano w komunikacie.

TK rozpatrzył sprawę w składzie pięciorga sędziów. Składowi przewodniczył sędzia Justyn Piskorski, a jej sprawozdawcą był sędzia Wojciech Sych.