24 czerwca 2020 r. weszła w życie część przepisów ustawy z 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19 (Dz.U. poz. 1086; dalej: ustawa). Na jej podstawie Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK) stworzy Fundusz Dopłat do Oprocentowania, który dopłaci przedsiębiorcom do kredytów obrotowych. Jak zwykle przedsiębiorcy mają wiele pytań. Na część z nich można odpowiedzieć tylko na podstawie ustawy, ale odpowiedzi na inne będą znane dopiero po lekturze warunków udzielania kredytów przez poszczególne banki.
▶ Na czym polega kredyt z dopłatą?
Przedsiębiorca otrzyma kredyt, którego oprocentowanie będzie częściowo finansowane przez BGK. Mikro, mali i średni przedsiębiorcy mogą liczyć na 2 pkt proc. dopłaty, a duzi – na 1 pkt proc. Gdyby oprocentowanie kredytu okazało się tak niskie, że nie przekracza odpowiednio 2 pkt proc. i 1 pkt proc., przedsiębiorca nie płaci w ogóle odsetek.
Bank udzielający kredytu przedstawia ofertę kredytową według swojego uznania, ale z tym zastrzeżeniem, że oprocentowanie kredytu z dopłatą nie może być wyższe niż średnie oprocentowanie pozostałych kredytów obrotowych udzielanych przez bank.
▶ Do jakiego rodzaju kredytu BGK udzieli dopłaty?
BGK udzieli dopłaty do kredytów obrotowych odnawialnych i nieodnawialnych, udzielanych w złotych. Jak mówi ustawa, chodzi o kredyty udzielone w celu zapewnienia płynności finansowej, w szczególności krótkoterminowej i średnioterminowej, utraconej lub zagrożonej utratą w związku z konsekwencjami rozprzestrzeniania się COVID-19.
▶ Kto może ubiegać się o kredyt z dopłatą?
O kredyt z dopłatą może ubiegać przedsiębiorca, który łącznie spełnia następujące warunki:
  • na 31 grudnia 2019 r. nie spełniał kryteriów przedsiębiorstwa znajdującego się w trudnej sytuacji w rozumieniu art. 2 pkt 18 rozporządzenia 651/2014;
  • wykonuje na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów prawa przedsiębiorców lub działalność w sektorze produkcji podstawowej produktów rolnych, lub zawiesił wykonywanie tej działalności po 1 lutego 2020 r. w związku z konsekwencjami rozprzestrzeniania się COVID-19;
  • utracił płynność finansową, rozumianą jako zdolność do spłaty w terminie wymagalnych zobowiązań, lub jest zagrożony utratą płynności finansowej, w związku z konsekwencjami rozprzestrzeniania się COVID-19.
Kredyt z dopłatą można otrzymać tylko raz.
▶ Co oznacza, że przedsiębiorca utracił płynność finansową?
Ustawa nie określa tego szerzej poza brakiem „zdolności do spłaty w terminie wymagalnych zobowiązań”. Szerszej definicji nie znajdziemy też w uzasadnieniu do ustawy. Jednocześnie, do wniosku o udzielenie kredytu trzeba będzie dołączyć dokumenty potwierdzające utratę płynności finansowej lub zagrożenie utratą płynności. Prawdopodobnie więc każdy bank udzielający kredytu w programie dopłat przedstawi szczegółowe wytyczne, jakie dokumenty załączyć.
▶ Czy i jakie są limity kredytu z dopłatą?
Limity dotyczą wysokości dopłaty i są związane z limitem dopuszczalnej pomocy publicznej. Dla większości firm to 800 tys. euro, chyba że chodzi o przedsiębiorców prowadzących działalność w sektorze produkcji podstawowej produktów rolnych (100 tys. euro) lub firmy działające w sektorze rybołówstwa i akwakultury (120 tys. euro). Podmiotem udzielającym pomocy będzie bank udzielający kredytu. Musi on uwzględnić inne rodzaje pomocy już otrzymanej przez przedsiębiorcę.
▶ Jak długo będzie można korzystać z dopłaty?
Dopłata będzie przysługiwać nie dłużej niż przez 12 miesięcy od dnia zawarcia umowy kredytu.
▶ Do jakiego banku trzeba złożyć wniosek o kredyt z dopłatą?
Kredyty z dopłatami będą udzielane przez banki komercyjne i spółdzielcze, które podpiszą umowy z BGK. Wniosków nie należy więc kierować do BGK, bo to nie on będzie udzielał kredytu, ale do jednego z banków, który bierze udział w programie. Listę banków przestawi BGK.
Kto będzie decydował, czy przedsiębiorca otrzyma kredyt z dopłatą?
Decyzję podejmie bank, w którym przedsiębiorca złoży wniosek o taki kredyt. Odbędzie się to z uwzględnieniem wewnętrznych procedur banku. Trzeba też pamiętać, że dopłata do kredytu jest zaliczana do pomocy publicznej. Oznacza to, że bank będzie musiał wziąć pod uwagę także inną pomoc publiczną, którą otrzymał już wnioskodawca.
▶ Czy jest możliwe otrzymanie dopłaty do kredytu, który został udzielony przed wejściem w życie ustawy?
Tak. Warunkiem koniecznym jest dostosowanie już zawartej umowy kredytowej do wymogów ustawy.
▶ Jakie sankcje czekają przedsiębiorcę, który poda we wniosku nieprawdziwe dane?
Przede wszystkim przedsiębiorca będzie zobowiązany do zwrotu dopłat wraz z odsetkami ustawowymi naliczanymi od dnia ich wypłaty. Przedsiębiorca dokonuje ich zwrotu za pośrednictwem banku udzielającego kredytu. Ponadto, gdy złożył we wniosku nieprawdziwe oświadczenie dotyczące nieznajdowania się w trudnej sytuacji w rozumieniu art. 2 pkt 18 rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz.Urz. UE z 2014 r. L 187, s. 1), prowadzenia działalności lub jej zawieszenia po 1 lutego 2020 r. z powodu COVID-19 oraz nieotrzymania innego kredytu z dopłatą, grozi mu odpowiedzialność karna.