1 lipca wchodzi w życie ustawa o pracowniczych planach kapitałowych - PPK. Obejmie firmy zatrudniające minimum 250 pracowników. Podczas przygotowań do wdrożenia PPK pojawia się coraz więcej pytań. Odpowiadamy na najczęściej zadawane.

1. Czy PPK obejmuje samozatrudnionych?

Zasady włączania do programu Pracowniczych Planów Kapitałowych są proste. Mogą z nich skorzystać osoby zatrudnione czyli podlegające obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tego tytułu na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Będą to więc zarówno pracownicy zatrudnieni na umowie o pracę, jak i zleceniobiorcy oraz wykonujący pracę nakładczą czyli chałupniczą, którzy ukończyli 18. rok życia; członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych lub spółdzielni kółek rolniczych; członkowie rad nadzorczych wynagradzani z tytułu pełnienia tych funkcji. Z PPK będą mogli też korzystać obcokrajowcy zatrudnieni w Polsce.

I ta lista, wynikająca z zapisu ustawy, w zasadzie wyczerpuje odpowiedź na pytanie o samozatrudnionych i ich udziale w PPK. Prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą PPK objęci być nie mogą.

Warto też dodać, że przepisy ustawy o PPK nie znajdą zastosowania, gdy firma prowadzi pracowniczy program emerytalny oraz nalicza i odprowadza składki podstawowe w rozumieniu ustawy o pracowniczych programach emerytalnych w wysokości co najmniej 3,5 proc. wynagrodzenia, i jeżeli do PPE przystąpiło co najmniej 25 proc. osób zatrudnionych w danym podmiocie zatrudniającym.

2. Których dat pominąć nie można?

Oczywiście symboliczną datą jest 1 lipca 2019 roku. To wtedy wejdzie w życie ustawa o Pracowniczych Planach Kapitałowych i obejmie na początek duże firmy, zatrudniające minimum 250 pracowników. Ale 1 lipca pracodawca nie zacznie przelewać składek na rachunek PPK. Ustawodawca przewidział bowiem okres przygotowawczy, podczas którego firma będzie mieć czas na zweryfikowanie liczby chętnych do uczestnictwa w PPK, pobierze deklaracje przystąpienia lub rezygnacji. Będzie to też czas na zawarcie umowy o zarządzanie z instytucją finansową i o prowadzenie PPK.

Umowę o zarządzanie należy zawrzeć najpóźniej 25 października 2019 r (informację o zawarciu umowy o zarządzanie należy przekazać do ewidencji, prowadzonej przez Polski Fundusz Rozwoju).

Umowę o prowadzenie PPK dla pracowników i w ich imieniu, należy zawrzeć najpóźniej do 12 listopada 2019 r.

Trwa ładowanie wpisu

3. Jakie składniki wynagrodzenia uwzględniać przy wyliczaniu wpłat? Czy premie i nagrody powinny być brane pod uwagę? A dofinansowanie do pakietu medycznego?

Ustawa o PPK definiuje wynagrodzenie jako podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe (art. 2 ust. 1 pkt 40 ustawy). A ponieważ także premie i nagrody są uwzględniane w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, to należy je uwzględniać.

Dofinansowanie do karnetu do klubu sportowego czy pakietu medycznego (np. 50 proc.) nie będzie brane pod uwagę, gdyż tego typu bonusy są wyłączone z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe.

Ale jeśli pracodawca funduje pakiety w całości, to ponieważ nalicza się od nich składki na ubezpieczenia społeczne, to i składki na PPK.

Proponowana na początku marca nowelizacja ustawy o systemie instytucji rozwoju oraz zmianie niektórych ustaw poprzez zapis art. 25 zmienia przepisy ustawy o pracowniczych planach kapitałowych. Chodzi o nowelizację treści definicji wynagrodzenia w rozumieniu przepisów ustawy o PPK.

W art. 2 Ustawy o PPK pkt 40 otrzyma brzmienie: „wynagrodzenie – podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe uczestnika PPK, o której mowa w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, bez stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 tej ustawy oraz z wyłączeniem podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopie wychowawczym oraz pobierających zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego”.

Zapis ten oznacza, że podstawę wymiaru wpłat do PPK będzie stanowić pełne wynagrodzenie otrzymywane przez uczestnika PPK, a nie tylko kwota do tzw. 30-krotności składek na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

4. Czy są jakieś szczególne kryteria, które warto brać pod uwagę przy wyborze instytucji finansowej?

Ustawa o PPK określa zadania pracodawcy w tej kwestii. Powinien on podjąć decyzję w porozumieniu z zakładową organizacją związkową lub w porozumieniu z reprezentacją pracowników wyłonioną w tym celu. Jeśli jednak do porozumienia pomiędzy nimi nie dojdzie, odpowiedzialność za wybór leży po stronie pracodawcy.

By ułatwić mu nieco wybór, ustawodawca określił, że PPK mogą zarządzać towarzystwa funduszy emerytalnych, funduszy inwestycyjnych i zakłady ubezpieczeń. I to tylko te, które zostały wpisane do ewidencji PPK prowadzonej przez Polski Fundusz Rozwoju.

Ewidencja jest już dostępna na oficjalnym portalu mojeppk.pl, ale nie jest jeszcze pełna.

By spełnić kryteria i znaleźć się w ewidencji instytucja musi mieć co najmniej trzyletnie doświadczenie w zarządzaniu otwartymi funduszami inwestycyjnymi lub emerytalnymi, a zakłady ubezpieczeń – ubezpieczeniach z funduszem kapitałowym. Musi też dysponować kapitałem własnym – m.in. 25 mln zł.

Decyzja pracodawcy mieć będzie ogromne znaczenie, wymaga więc dużej staranności i wnikliwości. Ważnym kryterium będzie z pewnością renoma firmy, czas jej obecności na rynku finansowym, doświadczenie w zarządzaniu funduszami inwestycyjnymi czy koszty obsługi. Ważne są też wyniki finansowe instytucji w przeszłości.

Specjalnym czynnikiem, który warto brać pod uwagę są też sprawy bardzo praktyczne: czy konkretna instytucja finansowa dysponuje środowiskiem IT, z którym przedsiębiorca będzie mógł współpracować. Gromadzenie danych, przekazywanie ich do instytucji finansowych obsługujących PPK, obliczanie składek, przekazywanie ich na konto – to długa lista żmudnych obowiązków, którym podołać będą musiały działy księgowości i HR. By uniknąć pomyłek a może i kar, warto przy wyborze instytucji finansowej weryfikować z jakim oprogramowaniem ERP potrafi współpracować jej system IT.