Rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar będzie poprosić premiera Mateusza Morawieckiego o spotkanie. Chce porozmawiać z szefem rządu na temat poprawy systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Chce też przedstawić rekomendacje Kongresu Praw Obywatelskich.

O swoim zamiarze RPO mówił w czwartek w wywiadzie dla RMF FM. Podczas wywiadu Bodnar pytany był m.in. o projekt nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie autorstwa Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Projekt ten 31 grudnia 2018 r. został opublikowany na stronach Rządowego Centrum Legislacji. Proponowane zmiany zakładały m.in. zastąpienie definicji "członka rodziny" poprzez wprowadzenie "osoby doznającej przemocy domowej" oraz "sprawcy przemocy domowej". Z projektu wynikało, że sprawcą przemocy domowej nie jest osoba, która jednorazowo dopuściła się przemocy. W środę, 2 stycznia, premier Mateusz Morawiecki poinformował na Twitterze, że projekt wróci do wnioskodawców w celu wyeliminowania wszystkich wątpliwych zapisów. Jak podkreślił, każdy akt przemocy domowej - ten "jednorazowy" i ten powtarzający się - musi być traktowany stanowczo i jednoznacznie.

W wydanym w środę po południu komunikacie MRPiPS podnosiło, że celem działań prowadzonych przez resort jest wzmacnianie rodziny i jej ochrona. Resort podkreślał, że "każda osoba, której prawa lub dobra osobiste zostały naruszone w wyniku przemocy domowej, powinna zostać zdefiniowana jako jej ofiara". "Nie ma znaczenia, czy takie działanie było jednorazowe, czy miało uporczywy, powtarzający się charakter. Tylko taka interpretacja powinna znaleźć się w projektowanych przepisach" – zaznaczyło MRPiPS.

"Zamierzam poprosić pana premiera o spotkanie (...) w kontekście tej ustawy" - powiedział w czwartek Bodnar. Jednocześnie zaznaczył, że "rolą Rzecznika Praw Obywatelskich jest nie tyle pomoc w pisaniu ustawy, co wskazywanie, jakie zmiany są niezbędne, jeśli chodzi o poprawienie systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie, i RPO to robi za pomocą tzw. wystąpień generalnych".

W listopadzie 2018 r. RPO w wystąpieniu generalnym do minister rodziny i pracy Elżbiety Rafalskiej napisał, że definicja przemocy w rodzinie powinna być rozszerzona i obejmować także przemoc ekonomiczną i relacje osób, które nie pozostają w stałym związku lub małżeństwie i nie mieszkają razem, ale dochodzi między nimi do przemocy.

Jak wyjaśnił w czwartek na antenie RMF FM, do przemocy ekonomicznej dochodzi na przykład, gdy w parze, zarabia tylko jedna osoba, ma dostęp do konta i kontroluje wydatki, a druga pozostaje w domu z dziećmi, i ta osoba, która zarabia, wydziela tej drugiej po 5 zł dziennie na utrzymanie, ciągle krytykuje ją, że za dużo wydaje lub w ogóle pozostawia ją bez środków do życia. Według RPO, należałoby doprecyzować w przepisach, co to jest przemoc ekonomiczna.

"Tak jak przyjrzałem się temu projektowi, on na to nie wskazywał. On mówił jedynie o zagrożeniu dla życia lub zdrowia. Można by interpretować, że +zaniechanie, które prowadziłoby do zagrożenia dla zdrowia+ mogłoby być uznane za przemoc ekonomiczną, ale wydaje mi się, że to jest za mało" - powiedział Bodnar.

Mówił też o postulowanym przez siebie rozszerzeniu w ustawie definicji, jeśli chodzi o relacje. "Tutaj możemy mieć takie sytuacje, że osoby nie mają sformalizowanego statusu i zaraz pojawia się pytanie, czy takie osoby są objęte taką ochroną, to należałoby dookreślić. I akurat to moim zdaniem w tym projekcie, który zginął ze stron RCL, to się pojawiło, to było wskazane i w tym zakresie projekt szedł w dobrym kierunku" - ocenił RPO.

"Mam nadzieję, że premier się ze mną spotka i będziemy mogli porozmawiać o rekomendacjach z Kongresu Praw Obywatelskich, który zorganizowałem niecały miesiąc temu. To było bardzo duże wydarzenie, które było poświęcone różnym tematom. Myślę, że to będą dwa główne tematy naszego spotkania, jeżeli oczywiście do niego dojdzie" - powiedział Bodnar. "Myślę, że pan premier będzie wierny swoim słowom z expose z grudnia 2017 r., kiedy mówił, że walka z przemocą domową jest dla niego priorytetem" - dodał.

W lipcu 2018 r. Europejski Instytut ds. Równości Kobiet i Mężczyzn (EIGE) opublikował raport o gromadzeniu danych statystycznych o przemocy w bliskich związkach. Eksperci Instytutu przedstawili zalecenia dla Polski, dotyczące poprawy sytuacji w tym obszarze.

EIGE definiuje przemoc w bliskich związkach, jako wszystkie akty przemocy fizycznej, seksualnej, psychicznej lub ekonomicznej, która występuje między byłymi bądź obecnymi małżonkami lub partnerami, niezależnie od tego, czy sprawca mieszka wspólnie z ofiarą. Taki zakres pojęcia przemocy w bliskich związkach jest zgodny z definicją przemocy w rodzinie określoną w konwencji stambulskiej.