W listopadzie nastąpiło pogorszenie nastrojów społecznych: z 49 do 44 proc. zmniejszył się odsetek Polaków uważających, że ogólna sytuacja w kraju zmierza w dobrym kierunku; z 36 do 40 proc. wzrósł zaś odsetek uważających, że zmierza w złym kierunku - wynika z sondażu CBOS

Według analityków CBOS, oznacza to załamanie obserwowanego od lipca tego roku trendu wzrostowego, a zarazem powrót do wartości notowanych w sierpniu.

Kierunek rozwoju sytuacji w Polsce częściej dobrze oceniają mężczyźni niż kobiety. Z kolei złe oceny można relatywnie częściej zauważyć wśród mieszkańców miast oraz badanych, posiadających wyższe wykształcenie. Opinie w tej kwestii wyraźnie różnicują deklarowane poglądy polityczne: ankietowani o poglądach lewicowych i centrowych zdecydowanie częściej źle oceniają kierunek rozwoju sytuacji, niż respondenci deklarujący poglądy prawicowe. Relatywnie często dobre oceny wyrażają także badani regularnie uczestniczący w praktykach religijnych.

W porównaniu do października pogorszyły się oceny sytuacji politycznej w Polsce. Obecnie za dobrą uznaje ją 22 proc. badanych (spadek o 5 punktów procentowych), za złą – 36 proc. (wzrost o 3 pkt. proc.), a 35 proc. twierdzi, że jest ona przeciętna – ani dobra, ani zła (tak jak w ubiegłym miesiącu).

W porównaniu z październikiem do 47 proc. (spadek o 6 pkt. proc.) zmniejszył się odsetek respondentów dobrze oceniających stan gospodarki, do 35 proc. wzrósł (wzrost o 7 pkt. proc.) odsetek twierdzących, że jest ona przeciętna. Odsetek badanych oceniających sytuację gospodarczą jako złą pozostaje na podobnym poziomie jak w październiku - wynosi 13 proc.

Oceny poziomu życia badanych i ich rodzin pozostają podobne jak w ubiegłym miesiącu. Obecnie trzy piąte respondentów uznaje go za dobry (58 proc.), a tylko co szesnasty (6 proc.) wyraża niezadowolenie. Nieco ponad jedna trzecia badanych (36 proc.; wzrost o 2 punkty procentowe w stosunku do października) uważa, że jest on przeciętny.

Nie zmieniły się także oceny warunków materialnych gospodarstw domowych. Ponad połowa badanych (55 proc.) jest zadowolonych, 38 proc. twierdzi, że ich warunki materialne są przeciętne (ani dobre, ani złe), natomiast 7 proc. stanowią niezadowoleni ze swojej sytuacji finansowej.

W listopadzie spadł odsetek badanych, przewidujących, że w ciągu najbliższego roku sytuacja w kraju się poprawi (z 35 proc. do 30 proc.). Jednocześnie zwiększyły się grupy respondentów, którzy twierdzą, że pozostanie ona podobna (wzrost o 3 punkty procentowe, do 41 proc.) oraz że się pogorszy (wzrost również o 3 punkty procentowe, do 22 proc.).

Jeśli chodzi o przewidywania dotyczące sytuacji politycznej w kraju, to nadal 47 proc. uważa, że w najbliższym roku pozostanie ona niezmieniona. W stosunku do poprzedniego miesiąca wzrósł odsetek respondentów sądzących, że sytuacja polityczna się pogorszy (z 19 proc. do 22 proc.), a zmniejszył tych, którzy przewidują jej poprawę (z 25 proc. do 22 proc.).

Jeśli chodzi o przewidywania dotyczące sytuacji gospodarczej, to do 38 proc. zmalał (o 2 pkt. proc.) odsetek prognozujących, że w ciągu roku sytuacja się poprawi. Jednocześnie do 44 proc. wzrósł (o 3 pkt. proc.) odsetek przewidywań, że pozostanie ona bez zmian. Pogorszenia, podobnie jak przed miesiącem, obawia się co dziewiąty respondent (11 proc.).

Jeśli chodzi o przewidywania dotyczące poziomu życia respondentów i ich rodzin, to do 22 proc. (o 3 pkt. proc.) spadł odsetek badanych mających nadzieję na poprawę. 60 proc. uważa, że za rok będzie im się żyło tak samo, jak obecnie, a co dziesiąty (10 proc.) respondent obawia się obniżenia poziomu życia.

Jeśli chodzi o prognozy dotyczące warunków materialnych gospodarstw domowych. Większość ankietowanych (70 proc., wzrost o 3 punkty procentowe) spodziewa się utrzymania swoich warunków życia na obecnym poziomie. Poprawy w tym względzie oczekuje niemal co czwarty respondent (22 proc., spadek o 2 punkty procentowe), a 8 proc. obawia się pogorszenia.

"W listopadzie nastąpiło zahamowanie tendencji wzrostowej nastrojów społecznych, którą obserwowaliśmy przez kilka ostatnich miesięcy. Ogólne oceny sytuacji w kraju, podobnie jak sytuacji politycznej i gospodarczej, nieco się pogorszyły w porównaniu z ubiegłym miesiącem. Pogorszyły się także prognozy na przyszłość. Trzeba jednak przypomnieć, że, pomimo tych spadków, w dłuższej perspektywie oceny sytuacji w Polsce wciąż pozostają bardzo wysokie" - czytamy w komentarzu CBOS.

Badanie przeprowadzono metodą wywiadów bezpośrednich, wspomaganych komputerowo (CAPI), w dniach 2–12 listopada 2017 roku, na liczącej 1016 osób, reprezentatywnej próbie losowej dorosłych mieszkańców Polski. (PAP)

autor: Danuta Starzyńska-Rosiecka