Rząd 4 lutego 2020 roku przyjął projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z promocją prozdrowotnych wyborów konsumentów. Zakłada on m.in. wprowadzenie opłat od napojów słodzonych i energetycznych. Ma ona część stałą i zmienną. Opłata stała to 50 gr za litr napoju z dodatkiem cukru lub substancji słodzącej, dodatek 10 gr za litr napoju z dodatkiem substancji aktywnej (kofeina lub tauryna), opłata zmienna to 5 gr za każdy gram cukru powyżej 5 gram/100 ml w przeliczeniu na litr napoju. Ponadto, skierowany do Sejmu projekt przepisów wprowadza opłaty od alkoholu sprzedawanego w opakowaniach o objętości do 300 ml, czyli tzw. małpek.
W środę ministerstwo zdrowia wydało komunikat, w którym deklaruje chęć poparcia przesunięcia terminu wejścia w życie nowych regulacji o kwartał - na 1 lipca br. Decyzja ta jest następstwem spotkań MZ z polskimi przedsiębiorcami.
Jak podkreślił wiceminister zdrowia Janusz Cieszyński, "zgodnie z naszymi deklaracjami pozostajemy otwarci na postulaty wszystkich stron. Po wczorajszym spotkaniu, zorganizowanym przez rzecznika małych i średnich przedsiębiorstw, Adama Abramowicza, z przedstawicielami polskich firm funkcjonujących na rynku napojowym, MZ poprze w toku prac parlamentarnych propozycję przesunięcia terminu wejścia w życie nowych regulacji na 1 lipca 2020 roku".
Przesunięcie tego terminu - dodał Cieszyński - pozwoli przedsiębiorcom na lepsze przygotowanie się do proponowanych przez ministerstwo zmian.
"W toku procesu legislacyjnego przedstawiciele ministerstwa zdrowia wielokrotnie spotykali się z ekspertami ochrony zdrowia oraz przedstawicielami przedsiębiorców, po to, aby ostateczny projekt w najlepszy możliwy sposób realizował cel, którym jest walka z epidemią otyłości i 20-procentowym wzrostem sprzedaży +małpek+ w ostatnich latach" - przekonywał wiceminister.
Cytowany w komunikacie MZ dodał, że celem tych konsultacji było także "wdrożenie nowych rozwiązań w sposób, który w jak najmniejszym stopniu ingerowałby w funkcjonowanie przedsiębiorców".
"W związku z napływającymi ze strony ekspertów ds. profilaktyki antyalkoholowej postulatami MZ poprze także zmiany mające na celu przeznaczenie 8 proc. wpływów z opłaty od +małpek+, które miały trafić do Narodowego Funduszu Zdrowia, na działania realizowane przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych" - poinformował Cieszyński.
Dochody z opłaty od napojów słodzonych mają wpływać do NFZ i muszą być przeznaczone na działania o charakterze edukacyjnym i profilaktycznym oraz na świadczenia opieki zdrowotnej związanej z utrzymaniem i poprawą stanu zdrowia świadczeniobiorców z chorobami rozwiniętymi na tle niewłaściwych wyborów i zachowań zdrowotnych, w szczególności z nadwagą i otyłością. 117 mln zł z opłaty rocznie będzie trafiać na rzecz Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej, czyli na finansowanie zajęć szkolnych dla dzieci i młodzieży w ramach profilaktyki pierwotnej. W pierwszym roku działania ustawy, która ma wejść w życie w kwietniu, kwota będzie proporcjonalnie mniejsza.
Z kolei proponowana opłata od alkoholu sprzedawanego w opakowaniach o objętości do 300 ml wynosi 25 zł od litra stuprocentowego alkoholu sprzedawanego w opakowaniach o objętości do 300 ml. Przykładowo oznacza to 1 zł od 100 ml małpki wódki 40 proc., 2 zł od 200 ml małpki wódki 40 proc. i 88 gr od 250 ml małpki wina 14 proc.
Środki z opłaty trafią w 50 proc. do gmin, a w 50 proc. do NFZ na edukację, profilaktykę oraz świadczenia w zakresie opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień. Opłata będzie pobierana w momencie sprzedaży do sklepu (opłata dotyczy alkoholu przeznaczonego do spożycia poza punktem sprzedaży).