Urząd gminy chce zdecydować o skróceniu pracy w okresie przedświątecznym i tuż po świętach. Czy wójt może podjąć taką decyzję?
Przepisy wprost tej kwestii nie regulują. Choć w celu zapewnienia zawodowego, rzetelnego i bezstronnego wykonywania zadań publicznych przez samorząd terytorialny ustanowiono szczególne przepisy prawa pracy określające status prawny pracowników samorządowych, to ustawa o pracownikach samorządowych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1282) na ten temat milczy. Wydaje się zatem, że to, co nie jest zabronione, nie jest zakazane. Zgodnie z art. 43 ustawy w sprawach nieuregulowanych w ustawie stosuje się odpowiednio przepisy kodeksu pracy. Określa on prawa i obowiązki pracowników i pracodawców i jest ustawowym minimum. Oznacza to, że pracodawca nie może dać podwładnym mniej niż w kodeksie i ustawie o pracownikach samorządowych, ale może dać więcej. I chyba tak należy rozpatrywać ewentualne dodatkowe dni wolne w okresie świątecznym i noworocznym. Trudno też uznać, że będą one sprzeczne z regulaminem pracy danego urzędu.
Przepisy ustawy tylko w małym zakresie tworzą odrębną od kodeksu pracy regulację dotyczącą problematyki czasu pracy. Odnosi się ona do zlecania zadań w godzinach nadliczbowych i jej rekompensowania. W pozostałym zakresie zastosowanie znajdują przepisy kodeksu – pracodawca samorządowy może (i jednocześnie musi) w pełni korzystać m.in. z systemów czasu pracy uregulowanych w kodeksie w połączeniu z kodeksową zasadą przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy.
Wójt, burmistrz lub prezydent miasta muszą pamiętać, że zgodnie z ustawą o pracownikach samorządowych regulamin pracy jednostki określa porządek wewnętrzny i rozkład czasu pracy i musi to robić w sposób zapewniający obywatelom załatwianie spraw w dogodnym dla nich czasie. Jednostka musi funkcjonować w taki sposób, by umożliwić obywatelom załatwienie spraw w dogodnym dla nich czasie.
Z kodeksu postępowania administracyjnego wynika jedynie, że organy państwowe, organy samorządu terytorialnego i inne jednostki samorządowe oraz organy organizacji społecznych obowiązane są przyjmować obywateli w sprawach skarg i wniosków w ustalonych przez siebie dniach i godzinach. Kierownicy tych podmiotów lub wyznaczeni przez nich zastępcy obowiązani są przyjmować obywateli w sprawach skarg i wniosków co najmniej raz w tygodniu. Dni i godziny przyjęć powinny być dostosowane do potrzeb ludności, przy czym przynajmniej raz w tygodniu przyjęcia powinny się odbywać w ustalonym dniu po godzinach pracy. Informacja w tym zakresie powinna być wywieszona na widocznym miejscu w siedzibie danej jednostki organizacyjnej oraz w podporządkowanych jej jednostkach organizacyjnych.