Kolejna, trzecia już część komentarza odnosi się do artykułów z różnych działów ustawy o finansach publicznych (dalej: u.f.p.) regulujących gospodarkę finansową jednostek samorządu terytorialnego. Zajmujemy się m.in. zmianami w zasadach kontrolowania zaciągania przez JST zobowiązań, wprowadzonymi nowelizacją u.f.p. z 14 grudnia 2018 r. oraz dotacjami na zadania zlecone. To dwie bardzo istotne dla samorządów kwestie.
Omawiając pierwszą z nich, trzeba zaznaczyć, że przepisy dotyczące długu samorządowego rozproszone są w wielu miejscach ustawy. Dlatego mówimy na razie jedynie o niektórych aspektach wprowadzonych zmian. Dotyczą one objęcia kontrolą zadłużenia zobowiązań wynikających z zastosowania niestandardowych instrumentów finansowych. A więc innych niż kredyty, pożyczki czy emisje obligacji. Nowy art. 72 ust. 1a u.f.p. daje wreszcie ustawową podstawę do zaliczania zobowiązań wynikających z tego tytułu do długu JST. Wcześniej podstawą był przepis rozporządzenia ministra finansów, co uznać należy za rozwiązanie niewłaściwe. Pojawienie się w art. 72 ust. 1a sformułowania mówiącego o tym, że dany tytuł dłużny obejmuje także inne formy umów, jeżeli mają one podobne skutki ekonomiczne, pozwoliło na wprowadzenie w różnych miejscach u.f.p., przede wszystkim w art. 243, formuły: „zobowiązania zaliczane do tytułu dłużnego, o którym mowa w art. 72 ust. 1 pkt 2”, tj. do kredytów i pożyczek. Jak się okazuje, projektodawca nowelizacji – mimo że wprowadził ustawową zasadę o charakterze ogólnym – naprawdę był zainteresowany jedynie zakresem, jakim obejmuje się tytuł dłużny „kredyty i pożyczki”.
Druga sprawa, którą szczegółowo omawiamy w tej części komentarza, to wysokość dotacji na zadania zlecone z zakresu administracji rządowych i inne zadania zlecone ustawami. Stanowi ona od wielu lat przedmiot niezgody między samorządami a Ministerstwem Finansów. Paradoksalnie wprowadzenie dla części zadań zleconych zobiektywizowanego sposobu obliczania wysokości dotacji dla poszczególnych JST doprowadziło do pogorszenia ich finansowania.
Poprzednie części komentarza ukazały się:
■ cz. 1 ‒ 24 lipca 2019 r. (DGP nr 142),
■ cz. 2 ‒ 21 sierpnia 2019 r. (DGP nr 161).
Kolejna część ukaże się 23 października 2019 r.
