Przedsiębiorca, który oddał kontrahentowi kwoty pozyskane z naruszeniem przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, może dokonywać korekty i obniżyć podstawę opodatkowania VAT do zera – tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu.
Chodziło o spółkę zajmującą się hurtową dystrybucją szybko zbywalnych produktów spożywczych, chemii gospodarczej, alkoholi i wyrobów tytoniowych. W celu zwiększenia poziomu sprzedaży firma często organizowała akcje promocyjne, w których uczestniczyli zarówno jej klienci, jak i konsumenci końcowi. Akcje marketingowe były na tyle popularne, że przekładały się na większe obroty również u producentów towarów, dlatego spółka zaczęła ich obciążać kosztami świadczonej przez siebie usługi marketingowej. Część producentów odmawiała jednak płatności. Spory kończyły się w sądach powszechnych, które przyznawały im rację.
Orzekały, że wynagrodzenie za usługę promocyjną, którego domaga się spółka, jest bezprawną korzyścią w rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Zakazują one bowiem między kontrahentami płatności innych niż marża handlowa – opłata za przyjęcie towaru do sprzedaży.
Spółka w takich przypadkach zmuszona była do zwrotu pieniędzy. Uważała jednak, że w związku z takimi zwrotami powinna wystawiać faktury korygujące do zera i odpowiednio obniżać swój VAT należny (w zależności od sytuacji: w momencie otrzymania potwierdzenia odbioru korekty lub z chwilą jej wystawienia – jeśli biznesowy partner zwrócił faktury i nie odliczył wykazanego na nich podatku). Takie postępowanie spółki zakwestionował jednak dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji.
Zdaniem fiskusa zwrot kontrahentom pobranego wynagrodzenia nie stanowi podstawy do wystawienia faktur korygujących oraz zmniejszenia podatku należnego. Nie jest to bowiem żadna z okoliczności wymienionych w art. 106j ust. 1 ustawy o VAT (np. obniżka ceny w formie rabatu, podwyższenie ceny lub pomyłka w jej wyliczeniu itd.). W ocenie fiskusa wynikający z wyroków obowiązek wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści nie ma związku z dokonanym wcześniej świadczeniem usług promocyjnych. Zwrot jest po prostu rodzajem rekompensaty niepodlegającej VAT.
Spółka zaskarżyła interpretację i zgodził się z nią WSA. Wyjaśnił, że skoro kwoty, które zwraca spółka, dotyczą wynagrodzenia za usługi promocyjne, to nie można ich traktować jako nieopodatkowanej rekompensaty za czyn nieuczciwej konkurencji. Zwrot bezpodstawnie uzyskanego wynagrodzenia za usługi wiąże się z obniżką ceny już po dokonaniu sprzedaży, a to zgodnie z art. 106j ust. 1 pkt 2 oraz art. 29a pkt 10 ustawy o VAT pozwala skorygować rozliczenia – podkreślił WSA. Sąd zwrócił uwagę, że w przeciwnym wypadku naruszona zostałaby zasada neutralności VAT, bo spółka poniosłaby ciężar podatkowy od wynagrodzenia, które musiała zwrócić. Wyrok nie jest prawomocny.

orzecznictwo

Wyrok WSA w Poznaniu z 17 kwietnia 2019 r., sygn. akt I SA/Po 149/19. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia