W marcu znaczna część przedsiębiorców musi wypełnić obowiązki raportowe związane z ochroną środowiska i dokonać rozliczeń. Wyliczając opłaty za 2014 rok, trzeba uwzględnić zmienione wysokości stawek
W marcu na przedsiębiorców spada olbrzymia liczba biurokratycznych obowiązków. Miesiąc ten dla dużej części z nich jest czasem rozliczania się z wypełnionych na przestrzeni ostatniego roku obowiązków środowiskowych. Przypominamy, kogo w najbliższych dniach czeka konieczność złożenia odpowiedniego sprawozdania i jakie informacje zobowiązany jest przekazać.
1 Wprowadzający baterie i akumulatory
Najwięcej obowiązków związanych z raportowaniem mają przedsiębiorcy wprowadzający na rynek baterie i akumulatory. W ramach rocznego sprawozdania muszą przekazać m.in. następujące informacje:
wdane o rodzaju, liczbie i masie wprowadzonych do obrotu baterii i akumulatorów – wzór sprawozdania zawiera rozporządzenie ministra środowiska z 24 września 2009 r. w sprawie wzoru rocznego sprawozdania o rodzaju, liczbie i masie wprowadzonych do obrotu baterii i akumulatorów (Dz.U. z 2009 r. nr 172, poz. 1341);
wwykaz zakładów przetwarzania zużytych baterii lub zużytych akumulatorów, z którymi wprowadzający ma zawartą umowę na przekazywanie zebranych z rynku w ramach odzysku zużytych baterii lub akumulatorów, poddawanych następnie w zakładzie procesom przetwarzania i recyklingu – wzór zawiera rozporządzenie ministra środowiska z 12 lutego 2010 r. w sprawie wzoru wykazu zakładów przetwarzania zużytych baterii lub zużytych akumulatorów (Dz.U. z 2010 r. nr 31, poz. 164);
wdane o wysokości środków przeznaczonych na publiczne kampanie edukacyjne – wzór zawiera rozporządzenie ministra środowiska z 12 lutego 2010 r. w sprawie wzoru rocznego sprawozdania o wysokości środków przeznaczonych na publiczne kampanie edukacyjne (Dz.U. z 2010 r. nr 31, poz. 165);
wdane o osiągniętych poziomach zbierania zużytych baterii przenośnych i akumulatorów przenośnych – wzór zawiera rozporządzenie ministra środowiska z 24 września 2009 r. w sprawie wzoru rocznego sprawozdania o osiągniętych poziomach zbierania zużytych baterii przenośnych i zużytych akumulatorów przenośnych (Dz.U. z 2009 r. nr 163, poz. 1304) - do tego sprawozdania należy dołączyć wykaz punktów zbierania zużytych baterii przenośnych i akumulatorów przenośnych, prowadzonych przez podmiot zbierający takie produkty, z którym wprowadzający ma podpisaną umowę oraz wykaz miejsc odbioru, z których zbierający odbiera zużyte baterie przenośne lub zużyte akumulatory przenośne;
wdane o wysokości należnej opłaty produktowej w przypadku nieosiągnięcia wymaganych poziomów zbierania zużytych baterii przenośnych i akumulatorów przenośnych – wzór zawiera rozporządzenie ministra środowiska z 17 września 2009 r. w sprawie wzoru rocznego sprawozdania o wysokości należnej opłaty produktowej z tytułu nieosiągnięcia wymaganego poziomu zbierania zużytych baterii przenośnych i zużytych akumulatorów przenośnych (Dz.U. z 2009 r. nr 160, poz. 1274).
Wszystkie ww. informacje należy przedłożyć marszałkowi województwa właściwemu dla regionu, w którym przedsiębiorca ma siedzibę. Jednakowy jest również termin, gdyż marszałek powinien otrzymać dane do 15 marca roku następującego po roku, którego dotyczą sprawozdania. W 2015 r. data graniczna wypada w niedzielę, dlatego obowiązku trzeba w praktyce dopełnić do piątku, 13 marca. Wyjątkiem są sprawozdania dotyczące wysokości środków przeznaczonych na publiczne kampanie edukacyjne oraz o opłacie produktowej – w związku z tym, że 15 marca wypada w niedzielę, termin ulega przedłużeniu do poniedziałku 16 marca.
Przygotowując raporty, warto pamiętać o kilku ważnych aspektach. Sprawozdania o osiągniętych poziomach zbierania pokazują, czy wprowadzający osiągnął założony przez prawodawcę pułap na dany rok. W 2014 r. poziom zbierania wyniósł 35 proc. Oznacza to, że masa zebranych w danym roku zużytych baterii i akumulatorów powinna odpowiadać co najmniej 35 proc. masy wprowadzonych do obrotu produktów w roku kalendarzowym objętym sprawozdaniem oraz w dwóch latach poprzednich. Przedsiębiorca, który nie osiągnie zakładanego poziomu, będzie musiał uregulować opłatę produktową na konto urzędu marszałkowskiego, liczoną jako iloczyn stawki opłaty produktowej 9 zł/kg i liczby kilogramów zużytych baterii i akumulatorów, których zebrania zabrakło do osiągnięcia pułapu. Opłata stanowi koszt uzyskania przychodu, więc obniża wymiar podatku płaconego przez przedsiębiorcę.
Inną należnością są środki na publiczne kampanie edukacyjne, również stanowiące koszt uzyskania przychodu. Stanowi ona równowartość 0,1 proc. przychodów osiąganych w 2014 r. z wprowadzania do obrotu baterii i akumulatorów, pomniejszoną o kwotę faktycznie poniesioną w 2014 r. na publiczne kampanie edukacyjne.
Podstawa prawna
Art. 34, 35, 36, 37 i 41 ustawy z 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach (Dz.U. z 2009 r. nr 79, poz. 666 ze zm.; dalej: ustawa o bateriach i akumulatorach).
Art. 73 i 237 ustawy z 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz.U. z 2013 r. poz. 21 ze zm.; dalej: ustawa o odpadach).
2 Sprzedawcy detaliczni baterii i akumulatorów kwasowo-ołowiowych
Przedsiębiorcy będący sprzedawcami detalicznymi baterii i akumulatorów kwasowo-ołowiowych (samochodowych lub przemysłowych) są zobowiązani do sporządzenia i przedłożenia marszałkowi województwa właściwemu dla miejsca prowadzenia działalności sprawozdania o wysokości pobranej od klientów opłaty depozytowej i przekazanej na rachunek urzędu marszałkowskiego nieodebranej opłaty depozytowej. Wzór zawiera rozporządzenie ministra środowiska z 29 grudnia 2009 r. w sprawie wzoru sprawozdania o wysokości pobranej opłaty depozytowej i przekazanej nieodebranej opłaty depozytowej (Dz.U. z 2010 r. nr 15, poz. 81).
Sprawozdanie przekazuje się do 15 marca roku następującego po tym, którego dotyczy. Jako że w 2015 r. data ta przypada w niedzielę, termin na złożenie sprawozdania mija w poniedziałek 16 marca, zgodnie z zasadami ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. 2012 r. poz. 749 ze zm.), do której odwołał się prawodawca w art. 56 ustawy o bateriach i akumulatorach. Łącznie ze sprawozdaniem powinno nastąpić przekazanie na rachunek bankowy urzędu marszałkowskiego środków finansowych z nieodebranej przez klientów opłaty depozytowej.
Podstawa prawna
Art. 56 ustawy o bateriach i akumulatorach.
3 Zbierający zużyte baterie i akumulatory
Przedsiębiorcy zbierający zużyte baterie i akumulatory, którzy przekazują je bezpośrednio prowadzącemu zakład przetwarzania, sporządzają roczne sprawozdanie o masie zebranych zużytych baterii przenośnych lub zużytych akumulatorów przenośnych. Trzeba podać zarówno całkowitą masę, jak i z podziałem na poszczególnych wprowadzających baterie lub akumulatory, z którymi dany zbierający ma zawartą umowę na zbieranie z rynku zużytych baterii i akumulatorów. Wzór zawiera rozporządzenie ministra środowiska z 22 grudnia 2009 r. w sprawie wzoru rocznego sprawozdania o masie zebranych zużytych baterii przenośnych i zużytych akumulatorów przenośnych (Dz.U. z 2009 r. nr 223, poz. 1788).
Termin na złożenie sprawozdania mija co do zasady 15 marca br., ale w tym roku – jako że ta data wypada w niedzielę – w praktyce będzie to 13 marca.
Podstawa prawna
Art. 59 ustawy o bateriach i akumulatorach.
Art. 75 i 237 ustawy o odpadach.
4 Wprowadzający produkty w opakowaniach
Ci przedsiębiorcy muszą rozliczyć się z opłaty produktowej. Ten obowiązek nie obejmuje jedynie tych, którzy w 2014 r. wprowadzili na rynek produkty w opakowaniach o łącznej masie opakowań, która nie przekracza tony. Zwolnienie jest jednak traktowane jako pomoc de minimis, a więc do 15 marca (tj. w praktyce do 13 marca) przedsiębiorcy muszą przedłożyć marszałkowi województwa dokumenty potwierdzające uprawnienie do skorzystania z wspomnianego wsparcia.
Pozostałe firmy muszą uregulować opłatę produktową. Na szczęście wlicza się ona do kosztów uzyskania przychodu. Opłatę należy uregulować, jeśli przedsiębiorca nie osiągnął wymaganego poziomu odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i nie ma podpisanej umowy z organizacją odzysku ani nie należy do porozumienia organizacji samorządu gospodarczego z marszałkiem województwa w przypadku opakowań wielomateriałowych lub opakowań po środkach niebezpiecznych. Wspomniane pułapy można znaleźć w załączniku nr 1 ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, ale tylko wówczas gdy wprowadzający produkty w opakowaniach poddaje odzyskowi i recyklingowi wyłącznie odpady opakowaniowe wytworzone przez siebie, a w innym przypadku wymagany poziom wynosi 100 proc.
Sposób obliczania opłaty produktowej określa z kolei załącznik nr 2. Co ważne, przedsiębiorca, którzy przekroczył in plus poziomy odzysku lub recyklingu w 2013 r., może uwzględnić nadwyżkę po raz ostatni w rozliczeniu za 2014 r., ale tylko w wysokości do 10 proc. wymaganego poziomu odzysku lub recyklingu w 2013 r. Dzięki temu jest szansa, że przedsiębiorca uniknie konieczności uregulowania opłaty produktowej za 2014 r., mimo że trochę zabrakło mu do osiągnięcia wymaganego pułapu.
Opłata trafia na konto urzędu marszałkowskiego właściwego ze względu na siedzibę przedsiębiorcy.
Sprawozdanie OŚ-OP1 o masie opakowań, osiągniętych poziomach odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych oraz o należnej opłacie produktowej należy sporządzić, wykorzystując wzór z rozporządzenia ministra środowiska z 29 grudnia 2010 r. w sprawie wzoru rocznego sprawozdania o wysokości należnej opłaty produktowej (Dz.U. z 2010 r. nr 259, poz. 1775). Wzór ten można wykorzystać też do sprawozdania o osiągniętych poziomach, gdy opłata produktowa nie jest należna.
Do sprawozdania za 2014 r. uwzględnia się masę opakowań wprowadzonych w 2013 r., a w przypadku rozpoczętej działalności – masę opakowań wprowadzonych w 2014 r.
Opisywane obowiązki sprawozdawcze należy wypełnić po raz ostatni według dotychczasowych zasad do 31 marca br., ale opłatę produktową należy wnieść według nowych zasad do 15 marca (termin wypada w niedzielę, więc automatycznie ulega przedłużeniu do poniedziałku 16 marca).
Podstawa prawna
Art. 36 i 81 ustawy z 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (Dz.U. z 2013 r. poz. 888).
Art. 73 i 237 ustawy o odpadach.
5 Wprowadzający sprzęt elektryczny i elektroniczny
W marcu szereg sprawozdań muszą złożyć przedsiębiorcy wprowadzający sprzęt elektryczny i elektroniczny. Chodzi o informacje o:
wilości i masie sprzętu wprowadzonego w drugiej połowie 2014 r. do obrotu na terytorium kraju z podziałem na grupy i rodzaje sprzętu, które wskazuje załącznik nr 1 ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym,
wmasie zużytego sprzętu zebranego, poddanego przetwarzaniu, odzyskowi (w tym recyklingowi) oraz unieszkodliwieniu w okresie drugiego półrocza 2014 r.,
wosiągniętych w 2014 r. poziomach zbierania, odzysku i recyklingu zużytego sprzętu,
wwysokości należnej opłaty produktowej (jeżeli nie osiągnął wymaganych poziomów zbierania, odzysku i recyklingu i nie ma podpisanej umowy z organizacją odzysku).
Dokumentacja powinna trafić do głównego inspektora ochrony środowiska (GIOŚ) do piątku 13 marca br. (podobnie jak wyżej: gdyż 15 marca przypada w niedzielę), ale z kolei sprawozdanie o opłacie produktowej można złożyć jeszcze w poniedziałek 16 marca (a opłatę należy wnieść do 31 marca).
Ponadto wprowadzający sprzęt jest zobowiązany do sporządzenia i przedłożenia do GIOŚ do 15 marca wykazu zakładów przetwarzania, z którymi zawarł umowę w zeszłym roku. Dzięki temu można chociażby skontrolować, czy przedsiębiorca zawarł umowy z zakładami, które dysponują zdolnościami umożliwiającymi przetworzenie zebranego zużytego sprzętu.
Wzory określają:
wrozporządzenie ministra środowiska z 4 maja 2009 r. w sprawie wzoru sprawozdania o ilości i masie wprowadzonego sprzętu (Dz.U. z 2009 r. nr 72, poz. 627),
wrozporządzenie ministra środowiska z 19 czerwca 2009 r. w sprawie wzorów sprawozdań o zużytym sprzęcie (Dz.U. z 2009 r. nr 102, poz. 856 ze zm.),
wrozporządzenie ministra środowiska z 8 czerwca 2009 r. w sprawie wykazu zakładów przetwarzania zużytego sprzętu (Dz.U. z 2009 r. nr 94, poz. 783),
wrozporządzenie ministra środowiska z 8 czerwca 2009 r. w sprawie wzoru rocznego sprawozdania o wysokości należnej opłaty produktowej dla sprzętu (Dz.U. z 2009 r. nr 94, poz. 784).
Podstawa prawna
Art. 24, 31, 33 i 67 ustawy z 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1155 ze zm.).
Art. 73 i 237 ustawy o odpadach.
Za auto osobowe
Właściciel jednoosobowej firmy z Radomia posiada samochód osobowy benzynowy zarejestrowany pierwszy raz w 2004 r. Spalił w 2014 r. 5022 l benzyny. Ponieważ miejsce pracy to wynajęty obiekt z dostępem do wody i kanalizacji i z centralnym ogrzewaniem, samochód jest jedynym źródłem emisji, za które przedsiębiorca musi płacić. Przedsiębiorca nie wie, czy samochód ma homologację i ewentualnie jaką, wybrał więc rozliczenie w grupie: „silniki w samochodach osobowych zarejestrowane po raz pierwszy w okresie 01.01.2001 r. – 31.12.2005 r. lub z dokumentem potwierdzającym spełnienie wymagań Euro 3”.
Skorzystał z kalkulatora opłat i wyszło mu, że opłata za 2014 r. wyniosła 47,70 zł (przy stawce 12,58 zł/Mg).
Kwota nie przekracza 800 zł rocznie, nie musi więc płacić, ale ma obowiązek przesłania wykazów marszałkowi województwa mazowieckiego.
Za piec węglowy
Przedsiębiorca swoją siedzibę opala piecem na węgiel kamienny o mocy 4 MW z rusztem stałym, z ciągiem naturalnym. Ponieważ piec ma mniej niż 5 MW mocy, to nie wymaga pozwolenia na emisję do powietrza. Zużył do niego 26,8 t węgla. Opłata wyniesie więc zgodnie z wyliczeniami z kalkulatora 820,35 zł (przy stawce 30,61 zł/Mg). Zakładamy, że przedsiębiorca nie ma innego źródła emisji. Ponieważ opłata za emisję do powietrza przekracza rocznie 800 zł, należy ją uiścić w urzędzie marszałkowskim na terenie tego województwa, w którym stoi piec.
Za pobór wody
Przedsiębiorca korzysta z własnej studni, zgodnie z posiadanym pozwoleniem wodnoprawnym na pobór wód. Używa wody podziemnej w swojej myjni samochodowej i do podlewania trawników – wody tej nie uzdatnia. Ponadto ma podpisaną umowę z zakładem wodociągowym na dostawę wody na potrzeby pracownicze i produkcyjne firmy. Wyliczając opłatę, uwzględnia tylko wodę pobraną z własnej studni (za wodociągową opłatę uiszcza firma wodociągowa).
W 2014 r. zużył 5100 msześc. wody. Za 2014 r. opłata za 1 msześc. wody do celów określanych jako inne (nie spożywczych ani produkcyjnych, w których woda wchodzi w skład lub bezpośredni kontakt z produktami żywnościowymi, farmaceutycznymi lub na cele konfekcjonowania) wynosi 0,114 zł (wynika to z obwieszczenia w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2014).
Ponadto w przypadku poboru wód określone są współczynniki różnicujące. Przy wodzie podziemnej nieuzdatnionej (lub poddanej wyłącznie dezynfekcji bądź demineralizacji albo niektórym innym procesom) współczynnik wynosi 2 (wynika to ze starego, ale wciąż aktualnego, oprócz stawek, rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska z 2008 r.).
Opłata zostanie wyliczona następująco:
5100 msześc. x 0,114 zł/msześc. x 2 = 1162 zł
Ponieważ przekracza 800 zł rocznie, należy ją uiścić.
Uwaga! Jeżeli do uzdatniania wody stosuje się dwa lub więcej procesy uzdatniania, to przy ustalaniu opłaty bierze się pod uwagę ten proces, przy którym współczynnik różnicujący jest najwyższy.
Za odprowadzanie wód powierzchniowych
Przedsiębiorca ma w swoim zakładzie 1630 mkw. powierzchni utwardzonych. Z tego 630 mkw. to tereny przemysłowe, a 1000 mkw. – drogi i parkingi. Wody opadowe kanalizacją deszczową odprowadzane są do rzeki. Przedsiębiorca ma pozwolenie wodnoprawne.
● Stawka opłaty za 1 mkw. powierzchni zanieczyszczonych o trwałej nawierzchni, z których są wprowadzane do wód lub do ziemi wody opadowe lub roztopowe, ujęte w otwarte lub zamknięte systemy kanalizacyjne, z wyjątkiem kanalizacji ogólnospławnej, dla powierzchni terenów przemysłowych, składowych lub baz transportowych za 2014 r. wynosi 0,29 zł/mkw.
● Stawka opłaty za 1 mkw. powierzchni dróg i parkingów o nawierzchni szczelnej, w tym także położonych na terenach przemysłowych, składowych lub baz transportowych, za 2014 r. wynosi 0,056 zł/mkw.
Opłata za rok 2014 wyniesie więc:
630 mkw. x 0,29 zł/mkw. + 1000 mkw. x 0,056 zł/mkw. = 182,7 zł + 56 zł = 238,7 zł
Ponieważ nie przekracza 800 zł, nie trzeba jej wnosić.
Jak wyliczyć opłaty za korzystanie z zasobów przyrody oraz emisję zanieczyszczeń
W prostszych sprawach warto się pokusić o samodzielne rachunki
Podobnie jak przy podatkach zobowiązane podmioty ustalają we własnym zakresie wysokość należnej opłaty i wnoszą ją bez wezwania na rachunek urzędu marszałkowskiego, właściwego ze względu na miejsce korzystania ze środowiska. Opłaty roczne za korzystanie ze środowiska, podobnie jak przed rokiem, wnosimy do 31 marca (dawniej: co pół roku).
Można elektronicznie
W tym samym terminie składamy wykazy (tak prawidłowo nazywają się środowiskowe sprawozdania, z których wynika wysokość opłaty). Przesyłamy je obecnie tylko marszałkowi województwa. Od ubiegłego roku nie ma uciążliwego obowiązku przesyłania formularzy w dwa lub trzy miejsca (wcześniej trzeba było je też wysyłać do wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska, a w przypadku składowania odpadów – dodatkowo do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta).
Przedsiębiorcy mogą składać wykazy w wersji papierowej lub elektronicznej (nie ma już obowiązku przesyłania sprawozdania na papierze). Trzeba jednak pamiętać, że zgodnie z rozporządzeniem w sprawie wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat sprawozdania w wersji elektronicznej przekazuje się na skrzynkę podawczą właściwego urzędu marszałkowskiego opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu albo przy użyciu profilu zaufanego e-PUAP.
Gdzie auto, a gdzie piec
Jest jeden wyjątek: opłaty za wprowadzanie gazów lub pyłów z eksploatacji urządzeń (rozumie się przez to niestacjonarne urządzenie techniczne, w tym środki transportu, np. samochody, ciągniki, maszyny wolnobieżne) wnosi się na rachunek urzędu marszałkowskiego właściwego ze względu na miejsce rejestracji podmiotu korzystającego ze środowiska. Przypominamy też, że zgodnie z art. 289 ustawy z 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1232 ze zm.) nie wnosi się opłat z tytułu tych rodzajów korzystania ze środowiska, których roczna wysokość nie przekracza 800 zł. Nadal jednak trzeba przekazywać wykazy. Również tzw. zerowe, czyli wtedy, gdy w danym roku przedsiębiorca w ogóle nie korzystał ze środowiska, bo np. sprzedał samochód lub zmienił siedzibę na taką z centralnym ogrzewaniem (choć z prawa to wprost nie wynika). [przykład]
Trudne obliczanie
Samodzielne obliczenia przysporzyć mogą bólu głowy. Skomplikowane jest zwłaszcza wyliczenie opłaty z dużych lub nietypowych instalacji, dla których nie ma stawek ryczałtowych. Żeby tego dokonać, trzeba znać procesy technologiczne, w których powstają poszczególne zanieczyszczenia, a także ilości emitowanych substancji. Wtedy na ogół lepiej zdać się na fachowców. Podobnie jak przy podatkach można zatrudnić do wyliczeń zewnętrzną firmę. Nie musi ona legitymować się certyfikatami ani być wpisana do jakiegokolwiek rejestru, chociaż lepiej wybrać taką z doświadczeniem, bo rozliczenia mogą zostać podważone np. przez marszałka. Niestety koszt obliczeń przy skomplikowanych procesach niekiedy znacznie przewyższa opłatę, którą trzeba przekazać marszałkowi województwa. W prostszych przypadkach warto pokusić się o samodzielne wyliczenia.
Na stronach niektórych urzędów marszałkowskich (UM) są kalkulatory ułatwiające obliczenia w przypadku niewielkich pieców, przeładunku benzyn lub pojazdów. Bez problemu można skorzystać np. z kalkulatora zamieszczonego na stronie UM woj. mazowieckiego lub pomorskiego. W informatorach niektóre urzędy zwracają uwagę, że wydruk z kalkulatorów, stanowiący podstawę wyliczonej opłaty, należy wydrukować i przechowywać.
Trzeba też pamiętać, aby przekazywane wykazy zostały podpisane przez osobę upoważnioną do reprezentowania podmiotu. Jeżeli podpisuje je osoba nieupoważniona, urzędy wymagają złożenia pełnomocnictwa szczegółowego do podpisywania tego typu dokumentów.
Za zużyty gaz, benzynę...
Największa grupa firm, w tym często również samozatrudnieni, muszą rozliczać się za emitowane do powietrza spaliny.
Jednostkowe stawki opłat za gazy lub pyły wprowadzane do powietrza w 2014 r. z procesów spalania paliw w silnikach spalinowych są określane w obwieszczeniu w zł/Mg (czyli za tonę). Tymczasem na fakturach wielkość ta jest podawana zazwyczaj w litrach. Przy obliczaniu opłaty należy więc przeliczyć litry na tony. Przeliczniki z litrów (podawanych na fakturach) na tony znaleźć można w rozporządzeniu ministra środowiska z 27 lutego 2014 r. w sprawie wzorów wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat. Zgodnie z nim zużycie wyrażone w jednostce objętości przelicza się na jednostkę masy, uwzględniając to, że gęstość paliwa wynosi:
wbenzyny silnikowej - 0,755 kg/l,
wgazu płynnego propanu-butanu - 0,5 kg/l,
wsprężonego gazu ziemnego - 0,74 kg/msześc.,
woleju napędowego -0,84 kg/l,
w- biodiesla - 0,84 kg/l.
Jednak wygodniej jest skorzystać z pomocy specjalnych kalkulatorów, zwłaszcza wtedy, gdy chodzi o rozliczenia ryczałtowe. Uwzględniają one oficjalne przeliczniki i bez konieczności żmudnego przeliczania podają prawidłowy wynik. Trzeba jednak najpierw dokładnie określić parametry pojazdu czy maszyny, której firma używa, bo zarówno w obwieszczeniu o stawkach, jak i w kalkulatorach jest ponad 100 możliwości i o pomyłkę nietrudno. Bardzo istotny jest np. rocznik lub rodzaj homologacji EURO pojazdu, którego rozliczenie dotyczy.
Ułatwienia przewidziano także dla korzystających z bioetanolu. Jeśli domieszka bioetanolu w benzynie nie przekracza 10 proc., to stosuje się stawki zryczałtowane, takie jak dla benzyn. Jeśli zawartość bioetanolu jest większa, to rozporządzenie w sprawie stawek podaje wzór, według którego oblicza się opłatę.
Z homologacją taniej
Wysokość opłat dla pojazdów zależy od rodzaju silnika, wieku maszyny i grupy, do jakiej należy pojazd. Jeżeli firma korzysta z preferencyjnych stawek dla samochodów mających homologację Euro 1, Euro 2, Euro 3, Euro 4 lub Euro 5, to musi potwierdzić to wyciągiem ze świadectwa homologacji lub odpowiadającym mu dokumentem. Podobnie jest z ciągnikami rolniczymi, dla których wystawiane są dokumenty potwierdzające spełnienie wymagań etapów I, II lub IIIA. Tak samo jest z innymi urządzeniami spalinowymi – takimi jak agregaty prądotwórcze czy spalinowe motopompy, kosiarki, piły, zagęszczarki wibracyjne itd.
Można samemu
W przykładach wyliczeń prezentowanych obok właściciele firm obliczali opłaty samodzielnie, objęły ich bowiem stawki ryczałtowe, przy których można skorzystać z kalkulatorów albo obliczenia są na tyle proste, że nie wymagają pomocy fachowców.
Korzystający z kalkulatora podaje tylko w odpowiednim rzędzie ilość zużytego paliwa w litrach czy w przypadku pieca w tonach (uwaga, w mazowieckim kalkulatorze można podawać dane zarówno w litrach, jak i w tonach, dlatego trzeba uważać, by dane wpisać we właściwą rubrykę). Następnie wyliczone automatycznie wielkości wpisuje do obowiązujących formularzy albo korzysta z formularzy interaktywnych dostępnych na stronach urzędów marszałkowskich.
Trzeba jednak uważać, by skorzystać z kalkulatora za 2014 r. Na stronach internetowych są bowiem też kalkulatory ze stawkami za poprzednie lata (służą do wyliczania zaległych opłat).
Gdzie szukać przepisów
● Rozporządzenie Rady Ministrów z 14 października 2008 r. w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska (Dz.U. nr 196, poz. 1217 ze zm.).
● Obwieszczenie ministra środowiska z 13 sierpnia 2013 r. w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2014 (M.P. poz. 729).
● Rozporządzenie ministra środowiska z 27 lutego 2014 r. w sprawie wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat (Dz.U. poz.274 ze zm.).
PRZYKŁAD
Oddział w innym województwie
Spółka zarejestrowana jest w Warszawie, ale ma też oddział w Szczecinie. W takim przypadku wykaz i opłata za korzystanie ze środowiska od środków transportu winny być wniesione do urzędu marszałkowskiego woj. mazowieckiego. Za pozostałe rodzaje korzystania ze środowiska spółka złoży wykazy i ewentualnie wniesie opłaty do urzędu marszałkowskiego woj. zachodniopomorskiego, np. jeżeli siedzibę szczecińskiego oddziału opala piecem węglowym.