Zgodnie z ustawą o spółdzielniach mieszkaniowych celem spółdzielni mieszkaniowej jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb członków oraz ich rodzin, przez dostarczanie członkom samodzielnych lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych, a także lokali o innym przeznaczeniu.
Obowiązkiem spółdzielni jest zarządzanie nieruchomościami stanowiącymi jej mienie. Ponadto spółdzielnia może zarządzać także nieruchomościami, które nie stanowią jej mienia, o ile tak stanowi umowa zawarta z właścicielem bądź współwłaścicielem tejże nieruchomości.
Przedmiotem działalności spółdzielni jest m.in.:
- budowanie lub nabywanie budynków w celu zapewnienia członkom praw lub nabycia własności
- udzielanie pomocy członkom w budowie przez nich budynków mieszkalnych lub domów jednorodzinnych
- budowanie lub nabywanie budynków w celu wynajmowania lub sprzedaży znajdujących się tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu.
Nie ma obowiązku, aby spółdzielnia mieszkaniowa realizowała wszystkie wyżej wymienione cele.
Zarząd spółdzielni ma obowiązek prowadzić ewidencję i rozliczenie przychodów oraz kosztów, a także ewidencję wpływów i wydatków funduszu remontowego, który tworzy się na remonty zasobów mieszkaniowych.
Na wniosek spółdzielnia jest zobowiązana do przedstawienia kalkulacji pobieranych opłat.
Do podstawowych praw członków spółdzielni należą m.in.:
- prawo do otrzymania odpisu statutu i regulaminów oraz kopii uchwał organów spółdzielni i protokołów obrad organów spółdzielni, protokołów lustracji, rocznych sprawozdań finansowych oraz faktur i umów zawieranych przez spółdzielnię z osobami trzecimi (koszt sporządzenia, z wyjątkiem statutu i regulaminów, ponosi członek spółdzielni)
- prawo do udziału w walnym zgromadzeniu, w tym także możliwość zgłaszania projektów uchwał oraz poprawek do projektów uchwał
- prawo do wybierania i bycia wybieranym do organów spółdzielni
- prawo do żądania rozpatrzenia przez właściwe organy spółdzielni wniosków dotyczących jej działalności
