Tegoroczny Economicus rozstrzygnięty. Podczas Warszawskich Targów Książki poznaliśmy najważniejsze i najlepsze książki ekonomiczno-biznesowe sezonu 2016/2017. Wszystkim nagrodzonym, nominowanym autorom oraz wydawcom gratulujemy. I zaczynamy odliczanie do Economicusa 2018

Kategoria pierwsza: Najlepsza książka ekonomiczna

Miejsce pierwsze:
Stefan Kawalec, Ernest Pytlarczyk, „Paradoks euro. Jak wyjść z pułapki wspólnej waluty?”, Poltext, Warszawa 2016 Ta książka wzbudziła najgorętsze spory w czasie obrad jury. Wszyscy oceniający zgadzali się, że praca ekonomistów Stefana Kawalca i Ernesta Pytlarczyka jest ważnym i ożywczym wkładem w polską debatę dotyczącą przyszłości strefy euro. Z drugiej strony, część jurorów kompletnie nie zgadzała się z zawartymi w książce rekomendacjami kontrolowanego rozbioru strefy euro. Na jednej szali leżały więc argumenty ekonomiczne – i to nie tylko rozumiane wąsko (czy nam w Polsce się euro opłaca czy nie), lecz również wartościowa krytyka wspólnego europejskiego pieniądza jako mechanizmu dysfunkcjonalnego i ściągającego kłopoty na całą Wspólnotę. Po drugiej były racje polityczne. Wskazujące, że euro jest jakie jest. Ale nie można zapominać, że stanowi jeden z fundamentów wielkiej zdobyczy cywilizacyjnej, jaką jest Unia Europejska. Ostatecznie – po burzliwej dyskusji – jury zdecydowało, że nagradzamy Kawalca i Pytlarczyka. Za przejrzystość wywodu, celność argumentu, merytorykę na międzynarodowym poziomie oraz intelektualną suwerenność i odwagę.

Miejsce drugie:
Jarosław Urbański, „Społeczeństwo bez mięsa. Socjologiczne i ekonomiczne uwarunkowania wegetarianizmu”, Wydawnictwo A+, Poznań 2016 Przy okazji obrad jury ujawniła się również silna frakcja wegetariańska. Nie chodzi oczywiście o nawyki żywieniowe (choć kto wie?), lecz przede wszystkim o docenienie przez jurorów faktu, że mięso to sprawa ekonomiczna. Dlatego ta pionierska na polskim rynku książka Jarosława Urbańskiego została przez nas doceniona. Jest ona również dowodem wysokiej i równej formy poznańskiego autora, który nie po raz pierwszy ociera się w ostatnich latach o economicusowe zwycięstwo.

Miejsce trzecie:
Grzegorz Konat, Tadeusz Smuga (red.), „Paradoksy ekonomii”, PWN, Warszawa 2016 „Paradoksy ekonomii” nagrodziliśmy za pokazanie, że polska ekonomia jest środowiskiem bardziej zróżnicowanym, niż może się to na pierwszy rzut oka wydawać. Książka udowadnia, że wśród rodzimych ekonomistów znaleźć można co najmniej kilka wyrazistych szkół ekonomicznych od nowego instytucjonalizmu po postkeynesizm. To ważne, zwłaszcza po kryzysie 2008 r., gdy ekonomia wyszła wreszcie z więzienia neoliberalnej ortodoksji.

Kategoria druga: Najlepszy poradnik ekonomiczno-biznesowy

Miejsce pierwsze:
Monika Bryl, „Rynek sztuki w Polsce. Poradnik dla kolekcjonerów i inwestorów”, PWN, Warszawa 2016 W tej kategorii nie było wielkich wątpliwości. Książka Moniki Bryl wygrała zdecydowanie i zasłużenie. Jurorzy zwracali uwagę choćby na to, że takiej pozycji na naszym rynku dotąd nie było. Nagroda dla książki Bryl oznacza również zwrócenie zainteresowania czytelników na ciekawy, nieoczywisty i dynamiczny rynek, jakim jest w Polsce dziedzina dotykalnych tworów kultury: malarstwa, ceramiki albo meblarstwa.

Miejsce drugie:
Krzysztof Czerkas, Barbara Teisseyre, „Restrukturyzacja zadłużenia przedsiębiorstw. Od ugód bilateralnych do postępowań restrukturyzacyjnych i upadłościowych”, ODDK, Gdańsk 2016 Odbierający wyróżnienie współautor książki Krzysztof Czerkas kokietował, że nie życzy żadnemu przedsiębiorcy, by musiał zbyt często korzystać z jego poradnika. Który – było nie było – dotyczy zarządzania zadłużeniem i upadłością firmy. Z drugiej strony, jest oczywiste, że bez bankructwa nie ma kapitalizmu. Ale jednocześnie upadłość nie jest procesem, który należy pozostawić samemu rynkowi. Regulacje są konieczne. A tam, gdzie mamy regulacje, tam trzeba nam również dobrych poradników.

Miejsce trzecie:
Marek Ciecierski, Robert Nogacki, „Bezpieczeństwo współczesnej firmy”, Studio Emka, Warszawa 2016 Trójkę nagrodzonych w tej kategorii dopełnia opowieść o bezpieczeństwie firmy. Czyli o wywiadzie gospodarczym, szpiegostwie przemysłowym i wartości, jaka kryje się dziś nie tylko w samych produktach, lecz także w informacjach na temat jego i klientów. Z książką Ciecierskiego i Nogackiego łatwiej będzie dbać o to złoto XXI wieku.

Kategoria trzecia: Najlepsza zagraniczna książka ekonomiczna wydana na polskim rynku

Miejsce pierwsze:
Mariana Mazzucato, „Przedsiębiorcze państwo”, Wydawnictwo Heterodox, tłum. Joanna Bednarek, Poznań 2016 Tu również nie było większych wątpliwości. Jury doceniło poznańskie wydawnictwo Heterodox założone przez Marcina Czachora za przeszczepienie na polski rynek „Przedsiębiorczego państwa” Mariany Mazzucato. Bodaj najważniejszej i najżywiej dyskutowanej książki ekonomicznej od czasu „Kapitału w XXI wieku” Thomasa Piketty’ego. Mazzucato rozrywa w niej na strzępy mit o tym, że państwo nie ma w procesie tworzenia innowacji zbyt ważnej roli do odegrania. Bo i tak wszystko wymyślają genialni przedsiębiorcy, którym wystarczy nie przeszkadzać. Najnowsze trendy polityczne w różnych częściach rozwiniętego świata pokazują, że argumenty Mazzucato zaczynają inspirować również decydentów. Tym większe brawa dla Heterodoxa, że wprowadził Amerykankę do polskiego obiegu. Zwróćmy uwagę na to dość młode wydawnictwo i na jego kolejne publikacje.

Miejsce drugie:
Nick Bostrom, „Superinteligencja. Scenariusze, strategie zagrożenia”, tłum. Dorota Konowrocka-Sawa. Helion/OnePress, Gliwice 2016 Pewnym (i miłym) zaskoczeniem było to, że gliwickie wydawnictwo Helion, które dotychczas dominowało wśród książek walczących o Economicusy w kategorii poradnikowej, tym razem wpuściło na rynek tłumaczenie książki ogólnoekonomicznej. „Superinteligencja” Nicka Bostroma wyjaśnia, w którym miejscu stoimy gdy idzie o poszukiwanie sztucznej inteligencji. Czyli innowacji, której wszyscy z jednej strony wypatrują, a z drugiej bardzo się jej obawiają.

Miejsce trzecie:
Angus Deaton, „Wielka ucieczka”, PWN, tłum. Jan Halbersztat, Warszawa 2016 Noblista ekonomiczny z 2016 r. był zbyt poważnym kandydatem, by mógł się obejść bez wyróżnienia. Choć konkurencja w tej akurat kategorii była wyjątkowo mordercza (w pokonanym polu zostali m.in. były minister finansów Grecji Janis Warufakis, doskonale u nas znany Ha-Joon Chang i paru noblistów). Wyróżnienie książki Deatona to również ukłon w stronę wydawnictwa PWN, które w sezonie 2016/2017 wprowadziło na rynek kilka ważnych (i bijących się o laur we wszystkich economicusowych kategoriach) książek.