W przepisach wiąże się głównie z pełnieniem władzy ustawodawczej, wykonawczej, reprezentowaniem jej – zarządzaniem – w państwie, organizacjach, stowarzyszeniach, u osób prawnych (czyli głównie w przedsiębiorstwach). Organy administracji państwowej to głównie organy administracji rządowej i samorządowej. Według kryterium osobowego rozróżnia się organy kolegialne i jednoosobowe. Kolegialny, składający się z więcej niż jednej osoby, podejmuje decyzje w formie uchwały. Takim organem jest np. Rada Ministrów. Z kolei organ jednoosobowy – np. minister – ma w swoim ręku całość kompetencji.

Rodzaje

Organy administracji dzielą się na centralne i terenowe. Zasięg centralnych obejmuje obszar całego państwa. Wśród centralnych organów administracji rządowej wyodrębnić należy naczelne, które pełnią zwierzchnią rolę nad pozostałymi. Rada Ministrów koordynuje i kontroluje pracę organów administracji rządowej.
Kompetencje

Kompetencje terenowych organów administracji obejmują określoną część terytorium państwa, zwykle właściwą dla danej jednostki podziału terytorialnego kraju – województwa, powiatu, gminy. Rada gminy jest takim organem. O organach administracji można też mówić w kontekście ich zadań. Organy kompetencji ogólnej zajmują się wszystkimi dziedzinami lub co najmniej większą częścią na danym terenie. Takim organem jest np. wojewoda czy rada gminy. Organy o kompetencji szczególnej zarządzają jedną dziedziną (np. minister).

Podział organów:

- naczelne, centralne i terenowe organy administracji rządowej,
- organy samorządu terytorialnego w województwie, powiecie, gminie.

Fachowym aparatem pomocniczym Rady Ministrów, premiera i wicepremierów jest Kancelaria Prezesa Rady Ministrów. Szef Kancelarii, powoływany i odwoływany przez premiera, zazwyczaj wchodzi w skład Rady jako minister – członek Rady Ministrów.

Ministrowie

Ministrowie wchodzą w skład rządu. Wykonując jego zadania, są zarazem jednoosobowymi, odrębnymi organami administracji rządowej. Ministrowie dzielą się na:
kierujących określonymi działami administracji rządowej – są szefami poszczególnych resortów, wypełniających zadania wyznaczone im przez premiera – są to tzw. ministrowie bez teki.

Minister resortowy, jako naczelny organ administracji w postępowaniu administracyjnym, wydaje akty administracyjne (decyzje), które mają charakter ostateczny i podlegają kontroli Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Wykonawcą zadań należących do określonego ministra jest ministerstwo. Jest to struktura pomocnicza dla ministra.

Centralne organy administracji rządowej

Działają poza wyodrębnionymi działami administracji (resortami) kierowanymi przez ministrów. Kierownicy (szefowie) centralnych urzędów nie wchodzą w skład Rady Ministrów. Co prawda ich kompetencje rozciągają się na cały kraj, ale są podporządkowane naczelnym organom administracji rządowej, np. Prezesowi Rady Ministrów, i mają ograniczone uprawnienia kierownicze oraz możliwości stanowienia regulacji prawnych. Premierowi podlega np. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów czy Prezes Głównego Urzędu Statystycznego. Natomiast ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych – Komendant Główny Policji, Komendant Główny Straży Granicznej, Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej, Szef Obrony Cywilnej Kraju.

Swego rodzaju urzędami centralnymi są też inspekcje – np. Państwowa Inspekcja Pracy, lub agencje.

Administracja w terenie

Najważniejszym organem terenowej administracji rządowej jest wojewoda. Powołuje go i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej. Kompetencje wojewody obejmują wszystkie sprawy z zakresu administracji rządowej w województwie niezastrzeżone na rzecz innych organów tej administracji. Wojewoda jako przedstawiciel Rady Ministrów odpowiada za wykonywanie polityki rządu na obszarze województwa. Jako zwierzchnik zespolonej administracji rządowej kieruje i koordynuje jej działalność, zapewnia warunki do skutecznego działania oraz ponosi odpowiedzialność za rezultaty jej prac.

Do wojewody należy nadzór nad samorządem gminy, powiatu i województwa. Wojewoda reprezentuje Skarb Państwa w odniesieniu do mienia powierzonego mu w celu wykonywania jego zadań.

Organy samorządu terytorialnego

Organami stanowiącymi i kontrolnymi poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego są odpowiednio: rada gminy, rada powiatu i sejmik województwa. Organem wykonawczym w poszczególnych jednostkach terytorialnych jest natomiast zarząd (w powiecie i województwie), którego rolą jest np. przygotowywanie projektów uchwał rady czy sejmiku albo projektowanie i wykonywanie budżetu, albo wójt bądź burmistrz czy prezydent (w gminach). Zarządy wykonują zadania przy pomocy odpowiednio: starostwa powiatu, urzędu marszałkowskiego oraz odpowiednich samorządowych jednostek organizacyjnych. Realizując zadania, zarząd podlega wyłącznie swojej radzie (sejmikowi).

WARTO ZAPAMIĘTAĆ
Organem państwowym jest instytucja działająca w imieniu i na rzecz państwa.
Iwona Jackowska

Podstawa prawna
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. nr 78, poz. 483 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 98, poz. 1071 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz.U. nr 31, poz. 206). Obowiązuje od 1 kwietnia 2009 r
Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym. (j.t. Dz.U. z 2001 r., nr 142, poz. 1592 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. (j.t. Dz.U. z 2001 r., nr 142, poz. 1591 z późn. zm.).