Zestaw rekomendacji dotyczących polityki senioralnej sformułował Konwent Marszałków Województw RP. Samorządowcy zaapelowali też do rządu o wsparcie dla działań w tym zakresie na szczeblu regionalnym - m.in. dostęp do szkoleń oraz środki na badania i projekty innowacyjne.

W stanowisku przyjętym podczas obrad Konwentu - odbywających się równolegle z Europejskim Kongresem Gospodarczym w Katowicach – marszałkowie zadeklarowali, że dostrzegają wyzwania związane ze starzeniem się społeczeństwa. Przypomnieli m.in., że na koniec 2014 r. udział ludności w wieku poprodukcyjnym wyniósł w Polsce 18,99 proc., natomiast do 2050 r. ma on wzrosnąć do 29,3 proc.

Choć samorządowcy docenili różne dotychczasowe inicjatywy, a także szczególne znaczenie krajowych dokumentów w tym zakresie, podkreślili potrzebę dalszych działań na rzecz tworzenia środowiska przyjaznego osobom starszym, zapewniającego warunki do godnego starzenia się w zdrowiu, przy zachowaniu możliwie jak największej aktywności i niezależności.

Konwent marszałków zaproponował w tym kontekście "Rekomendacje w zakresie polityki senioralnej", które wypracowali urzędnicy odpowiedzialni za sprawy senioralne w poszczególnych regionach. To działania do realizacji na poziomie lokalnym, regionalnym i krajowym, również w ramach różnych projektów partnerskich.

Jednym z założeń Rekomendacji uczyniono włączanie tematyki starości do polityk województw. Miałoby się to odbywać poprzez: włączanie jej do regionalnych dokumentów strategicznych, upowszechnianie w procesie edukacji szkolnej (za pośrednictwem centrów doskonalenia nauczycieli czy ośrodków metodycznych), kampanie społeczne (także ponadregionalne) dotyczące kreowania pozytywnego wizerunku starości i problemów osób starszych, a także inicjatywy mające zwiększać bezpieczeństwo seniorów.

Proponowane działania mające zwiększać aktywność w tych grupach wiekowych to: kampanie mające informować i zwiększać ich aktywność społeczną, kreowanie liderów i tworzenie warunków do ich działania aktywizującego te środowiska, tworzenie regionalnych baz informacyjnych o organizacjach działających na rzecz seniorów oraz ich ofercie, a także programy szkoleniowe promowania kształcenia specjalistów zajmujących się animowaniem działań w środowiskach senioralnych.

W obrębie opieki medycznej i wsparcia opiekuńczego samorządowi specjaliści zaproponowali: wspieranie tworzenia na poziomie powiatów centrów usług społecznych, w tym łączących usługi społeczne i zdrowotne, tworzenie warunków do wspólnych działań w zakresie sektora usług społecznych i zdrowotnych oraz inicjatywy na rzecz zwiększenia liczby lekarzy geriatrów i usprawnienia ścieżki specjalizacji.

Aktywności fizycznej i profilaktyce zdrowotnej w najstarszych grupach wiekowych miałyby sprzyjać: programy promocji profilaktyki uwzględniające m.in. pielęgniarki środowiskowe, konkursy promujące działania aktywizujące mieszkańców czy działania związane z promowaniem zdrowego stylu życia i aktywności w każdym wieku.

Samorządowi specjaliści rekomendowali też uwzględnianie elementów "srebrnej gospodarki": poprzez działania rozwijające ekonomię społeczną dla seniorów oraz diagnozujące potrzeby i przekazujące je przedsiębiorcom w kontekście zapotrzebowania na produkty i usługi dla seniorów. Wśród działań na obszarach wiejskich zasugerowali mobilne punkty zdrowia (świadczenie usług zdrowotnych i profilaktyki w miejscu zamieszkania) oraz wykorzystanie potencjału osób starszych (w tym ich doświadczenia zawodowego) np. do tworzenia regionalnych szlaków dziedzictwa.

Konwent zaakcentował w stanowisku, że rekomendacje mają charakter przekrojowy, a zainteresowane podmioty powinny wybierać, które z zaleceń odpowiadają lokalnym potrzebom i oczekiwaniom oraz ustalać sposoby implementacji. Samorządowcy wskazali równocześnie, że polityka senioralna powinna opierać się na dowodach (np. badaniach, pogłębionych diagnozach i analizach potrzeb mieszkańców) i uwzględniać podmiotowe traktowanie osób starszych m.in. przez tworzenie możliwości do ich włączania w projektowanie i realizację działań (np. rady seniorów).

Choć adresatami rekomendacji są przede wszystkim samorządy województw, Konwent zwrócił się w stanowisku do resortu rodziny, pracy i polityki społecznej o wsparcie działań na szczeblu regionalnym „poprzez ułatwienie dostępu do specjalistycznych szkoleń dla właściwych służb pracujących z osobami starszymi, środków na prowadzenie badań w zakresie polityki senioralnej oraz realizowanie projektów o charakterze innowacyjnym” (szczególnie w kontekście możliwości wykorzystania środków unijnych).

Konwent zaproponował też resortowi rozważenie możliwości podjęcia działań na rzecz powiatów i gmin, m.in. w kontekście aktywizacji osób starszych i animowania ich w społecznościach lokalnych oraz rozwoju - w środowiskach lokalnych - sieci usług dla seniorów (wpisuje się to m.in. w Program Operacyjny Wiedza Edukacja i Rozwój). Marszałkowie zaznaczyli ponadto potrzebę wykorzystywania w polityce senioralnej potencjału interesariuszy społecznych i prywatnych. (PAP)