Po wyborach prezydenckich mawia się często, że obywatele pokazali władzy czerwoną kartkę. Zadarli nosa. O zgrozo, w Polsce są Wkurzeni? Jak to możliwe?!
Zjawisko to jest rozmaicie tłumaczone. Jedni pomstują, że ludziom nieoczekiwanie wzrosły aspiracje: zachciało się być Europejczykami. Chcą, żeby płacić im za pracę? W głowach się poprzewracało – mawiają właściciele folwarków podczas garden parties. Jeszcze trochę, a będzie jak w Grecji. Pracy chcą? Pracę to może dostać mój siostrzeniec, a nie łachudra z prowincji.
Inni z kolei twierdzą, że złote góry im trzeba obiecać, a najlepiej mannę z nieba. Po osiem tysięcy na głowę, a może jeszcze po 500 zł. I emeryturę od poczęcia do grobu. Ciemny lud – jak mówił pewien klasyk – na pewno to kupi.
Sam mam inną teorię. Żeby ją wyłuszczyć, posłużę się pewną historią. Oczywiście, wszystkie nazwy własne i dane osobowe zostały zmienione, a wszelkie podobieństwa są zupełnie przypadkowe. Ale duże litery – nie.
Pokorny obywatel czekał na zwrot nadpłaty podatku. Jak na pokornego przystało, rozliczył się w terminie. Trzy miesiące minęły, więc nadpłata powinna wpłynąć na konto. A on czekał i czekał, i doczekać się nie mógł. Nadpłaty wyszło mu ponad 2 tys. zł. Tyle piechotą nie chodzi. Wsiadł więc na rower i pojechał do urzędu w mieście W., żeby wyjaśnić sprawę.
Urząd przeszedł właśnie reorganizację, więc obywatel od razu popadł w kłopoty. Za jednym z okienek w słuchawkach na uszach podłączonych do iPhone’a 6 plus siedział młody Pan Urzędnik (siostrzeniec?) i podrygiwał na krześle. – PIT-y? Tam – warknął i włożył słuchawki z powrotem do uszu. „Tam” jednak nikogo nie było. Może to na innym piętrze? W końcu pokorny obywatel trafił i przybrał jeszcze bardziej pokorną pozę. W pokłonach wszedł do Pokoju za Zamkniętymi Drzwiami. Środek lata, więc nie zabrał czapki. Gdyby ją miał, zamiatałby nią progi, jak chłop pańszczyźniany z obrazu Ilji Repina.
W krótkich słowach przedstawił Pani Urzędnik swoją sprawę. Nie to, żeby domagał się zwrotu nadpłaconych pieniędzy. Chciał tylko wyjaśnić sprawę. Może to on się pomylił w zeznaniu podatkowym? – Oczywiście, że tak – skarciła go Pani Urzędnik. Zeznał pan, że wpłacił o 200 zł więcej niż faktycznie – pouczyła. – To może ja wpłacę te 200 zł, a państwo mi oddadzą dwa tysiące – chytrze zaproponował obywatel. Pani Urzędnik od razu zwietrzyła przekręt. Tak być nie może. Trzeba złożyć korektę. Ale żeby ją złożyć, trzeba najpierw dostarczyć Dowody. Jakie Dowody? Dowody wpłaty wszystkich zaliczek PIT za poprzedni rok podatkowy. Wydrukowane i opatrzone Pieczęcią Banku.
Przez dwa dni obywatel gromadził Dowody. Znów wsiadł na rower i pojechał do miasta W. Zgięty w pół przedstawił Dowody Pani Urzędnik. Ta była łaskawa zerknąć do komputera. – Sierpień... hm. Ma pan problem. Nie mamy tej wpłaty – Pani Urzędnik westchnęła groźnie. – Ale przecież wpłaciłem – pisnął pokornie obywatel. – Ale my jej nie mamy. No... mamy. Zaksięgowała się nie na pana konto.
Powie ktoś, że pomyłki się zdarzają. Owszem, nawet w najlepszej rodzinie. Ale w księgowości akurat nie powinny. Podobnie jak wycinanie lewej zamiast prawej nerki. Albo wsadzanie do więzienia świadka przestępstwa zamiast przestępcy.
W historii pokornego obywatela zwraca uwagę inny szczegół. Urząd, którego nasz nieszczęśnik był klientem, domniemał – jak się okazało błędnie – że obywatel winien jest państwu 200 zł, podczas gdy ono było mu winne dziesięć razy tyle. On mi jest winien 200, ja mu dwa tysiące... to jesteśmy kwita. Gdyby pokorny obywatel nie przyszedł do Urzędu, być może nigdy nie odzyskałby należnych mu pieniędzy. Wykorzystywanie czyjegoś błędu po to, żeby odnieść korzyści, bywa w pewnych kręgach nazywane oszustwem.
Historię tę opowiedział mi pewien pokorny obywatel, który już stracił pokorę. Na zakończenie rzucił nawet parę razy mięchem. Suma takich doświadczeń składa się na stosunek do państwa. I stosunek do tych, którzy ponoszą odpowiedzialność za jego funkcjonowanie. Niektórzy dziwią się, że w Polsce są Wkurzeni. A ja się dziwię tym, którzy się dziwią. ©?