Pan Tomasz prowadzi firmę handlową we własnym domu (wydzielony pokój z odrębnym wejściem z zewnątrz). Zamierza jednak zawiesić działalność na parę miesięcy i spróbować pracy na etacie, w wyuczonym zawodzie. – Czy w tym czasie nie będę musiał rozliczać się z fiskusem (PIT) i płacić podatku od nieruchomości – pyta pan Tomasz
Działalność gospodarczą można zawiesić najwyżej na dwa lata, ale dotyczy to tylko przedsiębiorców, którzy nie zatrudniają pracowników. Pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Może też zawiesić działalność przedsiębiorca, który współpracuje z kontrahentami na podstawie umów-zleceń.
W okresie zawieszenia działalności pan Tomasz nie będzie musiał wpłacać zaliczek na podatek dochodowy zarówno wpłacanych na zasadach ogólnych, czyli regulowanych co miesiąc, jak i kwartalnych. Zwolnieni są też podatnicy korzystający z zaliczek uproszczonych. Zwolnienie dotyczy zarówno osób rozliczających się według skali podatkowej, jak i według 19-proc. podatku liniowego PIT, a także wspólników spółek osobowych – jawnej, partnerskiej, komandytowej, komandytowo-akcyjnej, pod warunkiem że spółka zawiesiła wykonywanie działalności gospodarczej. Wspólnik musi zrobić dwie rzeczy: złożyć wniosek o zawieszenie do Krajowego Rejestru Sądowego i w terminie 7 dni od dnia złożenia zawiadomić o zawieszeniu działalności firmy, w formie pisemnej, urząd skarbowy ze wskazaniem, na jaki okres firma zaprzestała działalności. Z kolei osoby fizyczne prowadzące jednoosobową firmę, a także wspólnicy spółki cywilnej, muszą złożyć do urzędu gminy lub miasta wniosek o zawieszenie firmy na formularzu CEIDG-1. Nie mają obowiązku zawiadamiania urzędu skarbowego. Podobnie powinny postępować osoby rozliczające się z fiskusem w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Podatnik, który na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej zawiesił wykonywanie działalności, jest zwolniony z obowiązku obliczania i wpłacania ryczałtu za okres objęty zawieszeniem. Dotyczy to zarówno rozliczających się miesięcznie, jak i kwartalnie, a także wspólników spółki jawnej, jeżeli spółka zawiesiła działalność gospodarczą, a oni zawiadomili w terminie 7 dni urząd skarbowy.
Jeśli pan Tomasz rozliczał się w formie karty podatkowej, musi wybrać, czy zawiesza działalność na podstawie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, czy korzysta z przerwy w działalności. Bez względu na decyzje, za okres zawieszenia/przerwy nie będzie musiał wpłacać podatku.
Przerwa w działalności różni się od zawieszenia na podstawie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej tym, że należy ją zgłosić naczelnikowi urzędu skarbowego najpóźniej w dniu rozpoczęcia. Nie ma znaczenia, czy przedsiębiorca zatrudnia pracowników. Zawieszenie na podstawie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej dotyczy jedynie tych, którzy ich nie zatrudniają. Przerwa trwa nie krócej niż 10 dni, a minimalny okres zawieszenia to 30 dni. Jeśli powodem przerwy w prowadzeniu działalności była choroba, należy zawiadomić urząd skarbowy o jej długości wynikającej ze zwolnienia lekarskiego dopiero w dniu wznowienia działalności.
Jeśli na przerwę zdecyduje się kartowicz, w dalszym ciągu musi wypełniać obowiązki, np. dotyczące rozliczania składek na ubezpieczenia społeczne. Zawieszenie na podstawie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej pozwala na zaprzestanie wykonywania obowiązków również wobec ZUS.
Zawieszenie działalności – bez względu na rodzaj formy opodatkowania oznacza zatem, że przedsiębiorca nie może uzyskiwać przychodów z bieżącej działalności. Nie jest to jednak zakaz bezwzględny, ponieważ może osiągać przychody i koszty związane z czynnościami niezbędnymi do zachowania lub zabezpieczenia źródeł przychodów, a więc np. ponosić wydatki na utrzymanie budynku lub lokalu, w którym jest siedziba firmy. Przedsiębiorca, który wstrzymał działalność, może też sprzedawać środki trwałe (np. maszyny) i wyposażenie oraz uzyskiwać przychody finansowe.
Jeśli pan Tomasz posiada środki trwałe, które amortyzuje, to w okresie zawieszenia nie będzie mógł zaliczać do kosztów odpisów amortyzacyjnych. Amortyzacji nie można bowiem kontynuować od miesiąca następującego po tym, w którym zawieszono działalność.
Działalność we własnym domu a podatek od nieruchomości
Skoro pan Tomasz prowadził działalność we własnym domu, w wydzielonym do tego celu pokoju, to w okresie zawieszenia będzie musiał dalej płacić podatek od nieruchomości. Zmieni się jednak jego stawka, ale dotyczy to jedynie prowadzenia działalności w budynku mieszkalnym. Jak wynika z art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. b) ustawy o podatkach i opłatach lokalnych najwyższą stawkę podatku od nieruchomości, właściwą dla działalności gospodarczej, trzeba płacić m.in. od budynków mieszkalnych lub ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej. Skoro więc jeden pokój budynku mieszkalnego był dotychczas zajęty na działalność, to pan Tomasz musiał płacić od tego pokoju daninę według najwyższej stawki. Skoro na pewien czas nie będzie zajęty na działalność, zastosowanie znajdzie stawka niższa (od budynków lub ich części pozostałych lub mieszkalnych – w zależności od wykorzystania pokoju). Pan Tomasz musi jednak w tym celu złożyć do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta informację na podatek od nieruchomości, w której powinien wyzerować powierzchnię użytkową zajętą na działalność. Po wznowieniu działalności znów będzie musiał złożyć informację, w której wykaże powierzchnię zajętą na ten cel.
Gdyby pan Tomasz nie prowadził działalności w wydzielonym lokalu budynku mieszkalnego, to mimo jej zawieszenia musiałby w dalszym ciągu płacić podatek według najwyższej stawki.
Co ważne, po okresie zawieszenia pan Tomasz będzie musiał zacząć płacić zaliczki na takich samych zasadach, jakie stosował przed wstrzymaniem działalności. Jeśli w okresie zawieszenia uzyskał dochody, które były dopuszczalne – np. finansowe lub ze zbycia maszyn – będzie musiał je rozliczyć przy okazji pierwszej zaliczki wpłacanej po zakończeniu okresu zawieszenia.
Podstawa prawna
Art. 22c pkt 5, art. 44 ust. 10–13 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.). Art. 21 ust. 1d–1j, art. 34 ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. nr 144, poz. 930 ze zm.). Art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. b) ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 849 ze zm.). Art. 14a ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 672 ze zm.).
