Zamiast rozmawiać z Mateuszem Morawieckim o przyszłości UE, eurodeputowani pytali go o praworządność.



Parlament Europejski kolejno pyta wszystkich przywódców krajów członkowskich o to, jak widzą przyszłość Wspólnoty. Potrzeba reformy, która ma uchronić Unię przed kolejnymi „exitami”, zrodziła się tuż po referendum w Wielkiej Brytanii. Zmiany idą na razie opornie, bo w UE ścierają się skrajnie różne wizje przyszłości.
Podczas gdy francuski prezydent Emmanuel Macron przekonywał do pogłębiania współpracy na poziomie unijnym, w szczególności w strefie euro, Mateusz Morawiecki nakłaniał wczoraj w Strasburgu do pozostawienia większego pola manewru krajom członkowskim. Te dwie radykalnie odmienne koncepcje Europy mogłaby pogodzić kanclerz Niemiec Angela Merkel, która do tej pory szła środkiem drogi. Ale ostatnie problemy szefowej niemieckiego rządu na jej własnym podwórku sprawiły, że w zamian za wsparcie sąsiada zgodziła się na postulowany przez Macrona wspólny budżet strefy euro. To rozwiązanie grozi marginalizacją krajów bez wspólnej waluty.
Dlatego Morawiecki przekonywał wczoraj, że w DNA Unii Europejskiej jest zakodowane podejmowanie decyzji w drodze negocjacji między państwami narodowymi. Jak mówił, odchodzenie od tego na rzecz budowy superpaństwa to inżynieria genetyczna, a odbieranie kompetencji państwom członkowskim nie może być też odpowiedzią na eurosceptycyzm, bo jest niezgodne z europejskim „genem wolności”. – Wielu Europejczyków nie okazuje już entuzjazmu wobec integracji, część z nich okazuje otwarty sprzeciw – mówił premier. Ale Polska ma być częścią europejskiego rozwiązania. – Nie chcemy kolebać łódką europejską – zapewniał premier.
Wystąpienie Morawieckiego znalazło się jednak w cieniu zmasowanej krytyki eurodeputowanych w związku ze zmianami w polskim sądownictwie. Europosłowie jasno dali do zrozumienia, że Polska musi najpierw uporać się z własnymi problemami, by móc uczestniczyć w debacie o przyszłości Wspólnoty. – Nie może pan apelować o jedność Zachodu ze Wschodem, jednocześnie podważając europejskie wartości – mówił szef frakcji socjaldemokratów Udo Bullmann. – Gdy przestaniecie to robić, wtedy powitamy was tutaj jako kogoś, kto może wnieść wkład do naszej wspólnej przyszłości – powiedział.
Lider największej w PE Europejskiej Partii Ludowej Manfred Weber pytał o sytuację w Sądzie Najwyższym, bo – jak mówił – nikt nie wie, czy pierwsza prezes Sądu Najwyższego w Polsce nadal urzęduje. Niemiecki polityk nie zgodził się też z wizją „Europy narodów”, bo już dzisiaj jednomyślne podejmowanie decyzji przez państwa członkowskie w Radzie Europejskiej prowadzi do blokowania ważnych inicjatyw, czasami przez tylko jedno państwo.
Z kolei szef europejskich liberałów Guy Verhofstadt apelował o rezygnację z nieliberalnych iluzji. Radził powrót do centrum europejskiej polityki zamiast kręcenia się na jej obrzeżach. Verhofstadt nie po raz pierwszy nawiązał do idei Trójmorza, która w jego ocenie jest alternatywą dla UE i buduje podziały. – Ta wizja Europy podoba się tylko Putinowi – dowodził. Morawiecki odpowiedział, że to porozumienie regionalne wypełnia lukę we współpracy infrastrukturalnej krajów położonych pomiędzy Bałtykiem, Adriatykiem a Morzem Czarnym.
Broniąc zmian w sądownictwie, polski premier zwracał uwagę, że podobną regułę wcześniejszego przejścia na emeryturę, jak w przypadku Sądu Najwyższego w Polsce, wprowadzono w 1998 r. w Europejskim Trybunale Praw Człowieka w Strasburgu. Polskie prawo według niego jest zmieniane w tym samym duchu. – Proszę nas nie pouczać, my doskonale wiemy, jak zarządzać naszymi instytucjami – powiedział.
Morawiecki skrytykował też postawę Komisji Europejskiej, która w jego ocenie mogła odegrać rolę uczciwego pośrednika. A jednak – jak dowodził – pomimo zrealizowania przez polskie władze części postulatów Komisja nie zdecydowała się na wycofanie z Trybunału w Luksemburgu wniosku dotyczącego zróżnicowania wieku emerytalnego sędziów ze względu na płeć. – To miała być debata o przyszłości Europy, ale eurodeputowani zdecydowali się oddać swojemu ulubionemu hobby – krytykowaniu Polski. Równie dobrze mogliby wyrecytować sonety Szekspira, efekt byłby ten sam – przekonywał europoseł PiS Ryszard Legutko.