Premier Mateusz Morawiecki przybył w czwartek wieczorem do Wilna, gdzie spotka się z szefami rządów Litwy, Łotwy i Estonii oraz prezydent Litwy Dalią Grybauskaite. Omawiana ma być m.in. kwestia bezpieczeństwa regionu, w tym energetycznego, oraz praw Polaków.

Wiceszef MSZ Konrad Szymański podkreślił w rozmowie z PAP, że wizyta premiera Morawieckiego w Wilnie ma bardzo intensywny program. "Są to spotkania dwustronne z szefami rządów Litwy, Łotwy i Estonii (Sauliusem Skvernelisem, Marisem Kuczinskisem i Jurim Ratasem - PAP), gdzie omówione będą sprawy dwustronne, w tym kwestie praw Polaków" – wskazał wiceminister. "Będą też rozmowy o wspólnych interesach bezpieczeństwa regionu, także w aspekcie bezpieczeństwa energetycznego" – dodał.

Morawiecki przybył do Wilna z Brukseli, gdzie spotkał się z szefem Komisji Europejskiej Jean-Claude'em Junckerem oraz wiceszef KE Fransem Timmermansem, którym przekazał "białą księgę" dotyczącą reform wymiaru sprawiedliwości w Polsce.

KE prowadzi wobec Polski procedurę naruszenia praworządności od 2016 r. w związku z zastrzeżeniami wobec przeprowadzanej przez władze w Warszawie reformy wymiaru sprawiedliwości.

W grudniu 2017 r. KE skierowała wniosek do Rady UE o rozpoczęcie procedury z art. 7.1 Traktatu o UE, gdyż - jej zdaniem - w ciągu ostatnich dwóch lat w Polsce przyjęto szereg ustaw, które poważnie zagrażają niezależności sądownictwa i trójpodziałowi władzy.

Podczas rozmowy z dziennikarzami szef rządu wskazał, że premierowi Litwy na pewno będzie chciał opowiedzieć o +białej księdze+, ponieważ "ona ujrzała światło dzienne, jest dobrze przyjmowana - takie są pierwsze sygnały, pierwsze odgłosy". "Bardzo mi zależy, aby również w Wilnie ona została pozytywnie odebrana" - mówił Morawiecki.

Szef rządu stwierdził też, że wiąże ogromne nadzieje z wizytą na Litwie. "Mamy oczywiście zawiłe relacje z naszym partnerem litewskim, ale mamy relacje dobre i coraz lepsze" - zaznaczył. Jak mówił, polski rząd chce dbać o mniejszość polską, "o Polaków, którzy żyją na Litwie". "O tym na pewno będę rozmawiał na Litwie" - zapowiedział premier.

Dodał, że Polska i Litwa mają "różne interesy". "Energetyczne, handlowe, gospodarcze, finansowe i o nich będziemy rozmawiać" - wskazał szef rządu. "Deklaracje i umowy, które będą tam omawiane, na pewno przybliżą, wzmocnią tę współpracę, więc ta wizyta będzie od tej strony również bardzo konstruktywna" - mówił Morawiecki.

Według Szymańskiego spotkanie plenarne premierów Polski oraz Litwy, Łotwy i Estonii będzie zdominowane przez kwestie unijne – przyszłość budżetu UE, rynek usług, transport, delegowanie (pracowników), polityka wschodnia Unii i migracje.

Z programu wizyty premiera Morawieckiego na Litwie wynika, że weźmie on m.in. udział w ceremonii podpisania memorandum o porozumieniu między polskim ministerstwem energii i jego litewskim odpowiednikiem. Ze strony polskiej memorandum podpisać ma szef resortu energii Krzysztof Tchórzewski. Morawiecki weźmie też udział w ceremonii podpisania memorandum o współpracy portów i uruchomieniu połączenia promowego Szczecin-Kłajpeda. Z polskiej strony podpisać ma je prezes Morskich Portów Szczecin-Świnoujście Dariusz Słaboszewski.

Z kolei służba prasowa litewskiego rządu informowała, że premierzy Litwy i Polski omówią głównie realizację projektu synchronizacji sieci energetycznych trzech państw bałtyckich z innymi krajami UE, rozwój projektów infrastrukturalnych Via Baltica i Rail Baltica, a także połączenia gazowego z Polską - GIPL.

Jak dodano, Skvernelis i Morawiecki będę rozmawiali też o perspektywach wzmacniania dwustronnej współpracy gospodarczo-handlowej, poruszą tematy związane z sytuacją mniejszości polskiej na Litwie i litewskiej w Polsce. Służba prasowa litewskiego rządu podała ponadto, że podczas spotkania premierów Litwy, Polski, Łotwy i Estonii zostanie poruszona kwestia potrzeby ściślejszego dialogu państw bałtyckich z Polską. Omówią oni kwestie wspólnego stanowiska w sprawie długoterminowej perspektywy finansowej w UE. Dojdzie też do wymiany opinii w sprawie sporu Polski z Komisją Europejską.

Premier Skvernelis we wtorek opowiedział się za dialogiem między Polską a KE. Zaznaczył, że gdyby doszło do głosowania na forum unijnym, Litwa uwzględni fakt, iż Polska jest jej partnerem strategicznym i najbliższym sąsiadem.

Wizyta polskiego premiera na Litwie będzie pierwszą od sześciu lat. Morawiecki gościł na Litwie w grudniu 2015 r. jako wicepremier. Piątkowe spotkanie Skvernelisa i Morawieckiego będzie kolejnym spotkaniem przedstawicieli władz Litwy i Polski w ciągu ostatniego pół roku.

We wrześniu 2017 r. z wizytą w Warszawie gościł premier Litwy, a w Wilnie - marszałek Sejmu RP Marek Kuchciński. W lutym prezydent Andrzej Duda wziął udział w uroczystościach 100-lecia litewskiej niepodległości. Na początku marca przewodniczący Sejmu Litwy Viktoras Pranckietis gościł w Warszawie, a na przyszły tydzień zapowiadana jest wizyta w Wilnie marszałka Senatu RP Stanisława Karczewskiego. (PAP)

autor: Rafał Białkowski