Siedmioro sędziów Trybunału Konstytucyjnego kwestionuje sposób przedstawienia w informacji rocznej TK za 2016 r. kwestii: niedopuszczania trzech osób do orzekania, nieopublikowania trzech wyroków Trybunału oraz trybu przedstawienia kandydata na stanowisko prezesa TK.

Do PAP przesłano takie stanowisko, podpisane przez sędziów TK: Leona Kieresa, Piotra Pszczółkowskiego, Małgorzatę Pyziak-Szafnicką, Stanisława Rymara, Piotra Tuleję, Sławomirę Wronkowską-Jaśkiewicz i Marka Zubika.

B. prezes TK Andrzej Rzepliński przyznał sobie nieznaną konstytucji kompetencję decydowania, kto jest sędzią Trybunału - podkreślała prezes TK Julia Przyłębska, która w poniedziałek podczas Zgromadzenia Ogólnego TK z udziałem prezydenta Andrzeja Dudy prezentowała informację roczną TK za 2016 r.

Prezes TK przypomniała, że poprzedni Sejm 8 października 2015 r. wybrał pięciu sędziów TK, których kadencja zaczynać się miała już po wyborach parlamentarnych. Nowy Sejm przyjął uchwały o braku mocy prawnej tego wyboru i 2 grudnia 2015 r. wybrał do TK: Henryka Ciocha, Lecha Morawskiego, Mariusza Muszyńskiego, Piotra Pszczółkowskiego i Julię Przyłębską. „Pan prezes Rzepliński nie dopuścił tych sędziów do wykonywania swoich obowiązków. To ewenement w historii państwa prawa, kiedy prezes TK przyznaje sobie kompetencje nieznane Konstytucji i ustawie” – dodała Przyłębska.

Przypomniała, że 3 grudnia TK wydał orzeczenie, którego sentencja nie dotyczyła wybranych 8 października. Dodała, że w styczniu 2016 r. TK umorzył postępowanie co do uchwał Sejmu z grudnia 2015 r. o wyborze nowych sędziów. W następstwie Rzepliński włączył do orzekania Przyłębską i Pszczółkowskiego, ale – mimo braku ku temu podstawy prawnej – nie włączył do orzekania pozostałych trzech. Przypomniała, że po przejściu w stan spoczynku Rzeplińskiego w grudniu 2016 r. weszły w życie nowe przepisy o TK, na których podstawie Cioch, Morawski i Muszyński zostali w pełni włączeni do TK.

Prezes przypomniała też, że nowela ustawy o TK z grudnia 2015 r. była przedmiotem rozstrzygania przez TK 9 marca 2016 r. „Trybunał działał tu z pominięciem przepisów ustawowych obowiązujących z momencie orzekania. Rozstrzygnięcie nie zostało ogłoszone w Dzienniku Ustaw, co znaczy, że nie wywołało zmiany w systemie prawa” - dodała. Przypomniała też, że część przepisów nowej ustawy o TK z 22 lipca 2016 r. zaskarżono do TK, który rozpoznał je 11 sierpnia 2016 r. „Rozstrzygnięcie zostało wydane w oparciu o nieobowiązujące przepisy prawne. Nie zostało ogłoszone w Dzienniku Ustaw” – dodała.

Według siedmiorga sędziów, inaczej niż to zaprezentowano w "Informacji" należy ocenić sposób i konsekwencje prawne wyboru trzech sędziów TK w 2015 r. Dodali oni, że zgodność z konstytucją podstawy prawnej wyboru trzech sędziów przez Sejm VII kadencji potwierdził TK w wyroku z 3 grudnia 2015 r. "Wybór kolejnych trzech sędziów TK przez Sejm VIII kadencji został dokonany na zajęte już miejsca" - oświadczyli.

"Dlatego też, wbrew stanowisku przedstawionemu w "Informacji", niedopuszczenie do orzekania trzech osób wybranych przez Sejm VIII kadencji, miało swoją podstawę prawną w wyroku TK" - uznali ci sędziowie.

Podkreślili, że w 2016 r. doszło do odmowy publikacji w Dzienniku Ustaw trzech wyroków TK, co stanowi "drastyczne naruszenie art. 190 ust. 1 konstytucji, w myśl którego wyroki TK mają moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne". Organy władzy wykonawczej nie mają kompetencji do dokonywania oceny wyroków TK i decydowania o tym, które zasługują na publikację - oświadczyli.

Według tych sędziów, przedstawienie prezydentowi RP kandydatów na prezesa TK 20 grudnia 2016 r. odbyło się na podstawie "nieobowiązujących przepisów, które weszły w życie dopiero 3 stycznia 2017 r.". "Przedstawienie nie zostało poprzedzone podjęciem - wymaganej przez ustawę - uchwały ZO Sędziów TK o wyborze kandydata" - dodali.

"Sprawy te powinny zostać w powyższy sposób przedstawione w "Informacji o istotnych problemach wynikających z działalności i orzecznictwa TK w 2016 r.", prezentowanej na Zgromadzeniu Ogólnym Sędziów TK 11 grudnia 2017 r. Postulat odpowiednich zmian "Informacji" przedstawiliśmy na ZO 8 listopada 2017 r." - głosi oświadczenie siedmiorga sędziów. Dodali, że nie zostało to uwzględnione.

"W konsekwencji "Informacja" z działalności TK w 2016 r. została przyjęta głosami ośmiorga sędziów, z których tylko dwoje wykonywało obowiązki orzecznicze w 2016 r." - dodało siedmiu sędziów TK.