Wspólne oświadczenie na zakończenie szczytu wspólnoty ASEAN zostało wydane z niespotykanym dotychczas opóźnieniem - podkreśla filipińska telewizja ABS-CBN. Spotkanie w Manili zakończyło się w sobotę, a końcowe stanowisko pojawiło się dopiero w niedzielę rano.

Jak przypomina ABS-CBN, filipińskie ministerstwo spraw zagranicznych zapewniało, że końcowy dokument zwyczajowo wydawany po zakończeniu obrad na szczytach ASEAN zostanie przekazany prasie jeszcze w sobotę.

W 25-stronicowym podsumowaniu nie zawarto informacji o wygranej Filipin z Chinami przed Stałym Trybunałem Arbitrażowym w Hadze 12 lipca 2016 roku w sprawie roszczeń terytorialnych na Morzu Południowochińskim. Trybunał uznał wówczas za bezzasadne roszczenia Chin do traktowania znacznej części Morza Południowochińskiego jako ich wyłącznej strefy ekonomicznej.

"Werdykt nie przyznaje Chinom prawa do spornych terenów" - powiedział w czwartek prezydent Filipin Rodrigo Duterte i zaprzeczył, jakoby kwestia sporów terytorialnych o wyspy na Morzu Południowochińskim była jakimkolwiek problemem dla Chin i Filipin. Obserwatorzy apelują o jak najszybsze rozwiązanie tej kwestii, jednak według prezydenta obecnie czas nie sprzyja przypominaniu, że Filipiny wygrały z Chinami przed Trybunałem.

Komentatorzy polityczni wielokrotnie krytykowali Duterte za to, że w zamian za obietnice umów gospodarczych z Pekinem nie dochodzi filipińskich praw na podstawie werdyktu z lipca ub.r.

Agencja Reutera informowała w sobotę o działaniach przedstawicieli chińskiej ambasady w Manili, którzy mieli według dyplomatów ASEAN podczas szczytu wywierać naciski na filipińską delegację.

Oświadczenie końcowe szczytu w Manili odnosi się do "uniwersalnie uznawanych zasad prawa międzynarodowego, włączając Konwencję Narodów Zjednoczonych o prawie morza z 1982 roku (UNCLOS)" oraz zawiera wzmianki o "obawach wyrażanych przez niektórych przywódców odnośnie do ostatnich wydarzeń w regionie (Morza Południowochińskiego - PAP)" i o "unikaniu działań mogących dalej skomplikować sytuację".

Z Manili Rafał Tomański (PAP)