Nie można odliczać podatku zapłaconego w kwocie wydatków na budowę, wyposażenie i utrzymanie przedszkola i żłobka dla dzieci pracowników – orzekł wczoraj NSA.
Nie ma wątpliwości, że zapewnienie opieki dzieciom w godzinach pracy ich rodziców ma pozytywny wpływ na wizerunek pracodawcy. Może też przekładać się na efektywność pracy.
Sprzyjają temu również przepisy o podatku dochodowym. Pozwalają one odliczyć od przychodu wydatki na utworzenie i prowadzenie pracowniczych żłobków, przedszkoli i klubów dziecięcych (art. 22 ust. 1p ustawy o PIT oraz art. 15 ust. 1za ustawy o CIT). Limit odliczenia wynosi 1 tys. zł na każde dziecko miesięcznie. Warunkiem jest, by wydatki te nie zostały sfinansowane z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.
Problem pojawia się na gruncie VAT, bo tu nie ma szczególnej regulacji. Jest tylko art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, który mówi, że prawo do odliczenia podatku przysługuje w takim zakresie, w jakim nabyte towary i usługi są wykorzystywane do czynności opodatkowanych.
Spór o to toczyła firma meblarska, która postanowiła otworzyć przyzakładowe przedszkole ze żłobkiem. Tłumaczyła, że zatrudnia wielu młodych rodziców, którzy próbują godzić obowiązki rodzicielskie z pracowniczymi. Postanowiła wyjść im naprzeciw. Argumentowała, że zapewnienie dzieciom opieki przełoży się na efektywność i wydajność pracy rodziców.
Budowę oraz wyposażenie przedszkola i żłobka zamierzała sfinansować ze środków obrotowych, a bieżące koszty funkcjonowania – m.in. z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Placówką miał zarządzać podmiot zewnętrzny, który wystawiałby na spółkę faktury.
Firma była przekonana, że będzie mogła odliczać VAT zapłacony przy budowie, wyposażeniu oraz utrzymaniu placówki. Skoro wydatek może być kosztem dla celów podatku dochodowego, to automatycznie powinien być traktowany jako koszt ogólny uprawniający do odliczenia VAT – argumentowała.
Nie zgodził się na to dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie. Stwierdził, że koszty podatkowe to jedno, a odliczenie VAT – drugie. Wskazał, że przyzakładowe przedszkole i żłobek nie mają związku z czynnościami opodatkowanymi, które spółka na co dzień świadczy, czyli z produkcją i sprzedażą mebli. Natomiast ich wpływ na wydajność pracy jest możliwy, lecz niekonieczny.
Tak samo orzekł WSA w Warszawie. Zwrócił uwagę na to, że spółka ponosi sporne wydatki głównie po to, by zaspokoić potrzeby pracowników.
Stanowisko to potwierdził wczoraj NSA. W uzasadnieniu sędzia Marek Kołaczek podkreślił, że prawo do odliczenia VAT pojawia się wtedy, gdy związek z czynnością opodatkowaną jest konkretny, bezpośredni, a przynajmniej polega na wykorzystywaniu nabytych towarów i usług nie tylko do ogólnej działalności podatnika, ale też do konkretnych czynności opodatkowanych.
– W przypadku budowy, wyposażenia i utrzymania przyzakładowego przedszkola i żłobka nie zachodzi tego rodzaju związek – wyjaśnił sędzia. Dodał, że wydatki te służą przede wszystkim zaspokajaniu socjalnych potrzeb pracowników. Mają zatem bezpośredni i ścisły związek z działalnością socjalną firmy, a ta pozostaje poza zakresem opodatkowania VAT.

orzecznictwo

Wyrok NSA z 5 listopada 2019 r., sygn. akt I FSK 1013/17. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia